Мәдениет және спорт вице-министрі Нұрғиса Дәуешов журналистермен кездескен кезде Мәдениет және спорт министрі Ақтоты Райымқұлова фильмнің режиссері қызметіне марқұм режиссер Сатыбалды Нарымбетовтың ұлы Асқар-Мұхит Нарымбетовтің кандидатурасын ұсынғанын, Сатыбалды Нарымбетов мұрасы аяқталуы керек екенін айтты.
Сценарий авторларының бірі Нұрлан Санжар бізбен әңгімесінде Асқар Мұхиттың әкелері бастап кеткен істі жалғастыра алатынын, тек сәттілік тілейтінін айтты. Нұрлан Санжар нақтылап өткендей, басты кейіпкер Адольф Янушкевич Кенесары ханның замандасы, қазақтың соңғы ханымен кездескен, пікір алмасқан, үзеңгілес серігі болған. «Киножобада Хан Кененің өмірінің соңғы жылдарын көрсетететін көріністер бар. Демек, бұл жоба да Хан Кенені түсіруге дайындықтың басы болатын», дейді Нұрлан Санжар.
Айтпақшы, Сатыбалды аға осыған дейін біздің газетімізге берген сұхбатында бұл жобаға үлкен үміт артатынын айтқа. Осы сұхбаттың шеңберіне сыймай қалған әңгімесінде Адольф Янушкевич туралы картина түсіргісі келетінін, оның от үкімімен ол Сібірге жер аударылды, қазақ даласында болғанын әігімелеп берген еді. «Айдауда ол күнделіктер жүргізді, анасы мен ағасына хат жазды. Кеңес жылдарында профессор Фаина Стеклова ҚазМУ-де жұмыс істеді. Прага кітапханасында ол Янушкевичтің бұрын тарихшыларға белгісіз болған күнделіктерін кездестірді. Оларды поляк тілінен орыс тіліне Стеклова аударған. Осы кітапты оқып таңғалдық. Адольф Янушкевич ерекше адам және біздің дала өмірінің, қазақтардың дәстүрлерінің тамаша әңгімешісі болды. Ол Қазақстанды жаңа отаным деп таныды, қазақ арасында бола отырып, халық шығармашылығы, ән, айтыс, дәстүр туралы сүйіспеншілікпен жазады» деген болатын.
Марқұмның екінші ұлы Ескендір Нарымбетовтер әулеті атына айтылып жатқан жүрек жарды лебіздер мен оның ұлдарына көрсетілген сенім алғыс айтты, фильмнің шығармашылық тобы жұмысты бастап кетуге дайын екенін жеткізді.
Кездесу нәтижесінде Асқар-Мұхит Нарымбетовтің кандидатурасы бірауыздан қолдау тапты. Сатыбалды Нарымбетовтың ұлы Асқар-Мұхит көрермендерге сенім білдіргені үшін алғысын білдіріп, қолдағы барлық материалдарды зерттеп жатқанын және дүйсенбі, 2021 жылдың 26 шілдесіне дейін киностудия басшылығына өз ұсынысын жіберетінін айтты.
Еске салайық, режиссер Сатыбалды Нарымбетовтың поляк жазушысы, жер аударылған революционер және дала этнографиялық құндылықтарын жинаушы Адольф Янушкевичтің тағдыры туралы баяндайтын «Ұзақ жаңғырық» фильмі 2019 жылдың ақпан айының басында өндіріске жіберілген болатын.
2020 жылы наурызда Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі мен «Қазақфильм» киностудиясы арасында келісімге қол қойылды, оған сәйкес қалған соманың 30% (399 074 000 теңге) - 119 722 200 теңге өндірісті жалғастыру үшін бөлінді «Ұзақ жаңғырық» фильмі. Алайда 2020 жылы елімізде жарияланған коронавирустық пандемия мен карантиндік режим түсірілім процесіне өз түзетулерін енгізді. Сондай-ақ, жағдай авторлардың идеясы бойынша фильмдерді тек Қазақстанда ғана емес, сонымен қатар Венгрияда түсіру керек болатындығымен қиындады. Өкінішке орай, сол кезде бүкіл әлемде орын алған өте қауіпті жағдайға байланысты бұл мүмкін болмады.
2021 жылы «Қазақфильм» АҚ Ш.Айманова Мәдениет және спорт министрлігіне 399 074 000 теңгенің толықметражды көркем фильмін түсіру үшін қосымша өтінім берді. Қолданыстағы заңнама талаптарына сәйкес, бұрын қайтарылған қаражатты алу үшін тиісті рәсімдерді, оның ішінде республикалық бюджеттік комиссияның мақұлдауын өткізу қажет. Осыған байланысты «Ұзақ жаңғырық» фильмін қаржыландыру мәселесі 2021 жылға арналған республикалық бюджетті нақтылау кезінде республикалық бюджеттік комиссияға ұсынылып, қолдау тапты.
Адольф Янушкевичтің басты рөліне актер, Польша Республикасының тұрғыны Петр Полак бекітілді.
