Саясат • 10 Тамыз, 2021

Ынтымақтастықтың бірегей тетігін құру маңызды

232 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес­тің (АӨСШК) атқарушы директоры, елші Қайрат Сарыбай Иран Ислам Республикасының шақыруымен осы елдің жаңа Президенті Ибрахим Раисидің лауазымын атқаруға кірісуін атап өткен салтанатты рәсімге қатысты әрі Иран басшысының қабылдауында болды. Сонымен бірге елші Иран Парламентінің Спикері Мохаммад Багер Галибаф мырзамен кездесті.

Ынтымақтастықтың бірегей тетігін құру маңызды

Президентпен кездесу барысында Қ.Сарыбай Иран тарапына АӨСШК-ге тұрақты қолдау үшін ризашылығын біл­дір­ді және бірегей ынтымақ­тас­тық механизмін құру қажетті­гін айтты. Елші Иран Прези­дентіне Қазақстанның АӨСШК-ні ха­лық­аралық ұйымға айналдыру басымдығы туралы атап өтті.

Президент Ибрахим Раи­си Иранның халықаралық серік­тес­тері мен АӨСШК секіл­ді ма­­ңызды аймақтық форум­дармен ы­н­ты­мақтастық жа­сау­ға ниет­­ті еке­нін атап өтті. Ол үкі­­ме­т­ара­лық ұйымдар хат­шы­лықтарының, оның ішінде АӨСШК-нің хатшылығын да, мүше мемлекеттердің үкіметтері ара­­сында ынтымақтастықты да­мы­тудағы, олардың маңызды ше­шім­дерді қабылдау процес­теріндегі маңызды рөлін атады. «АӨСШК өзінің алға қойған мақ­саттарына жетуі үшін белсен­ді түрде алға ұмтылуы тиіс және мүше мемлекеттерінің үкімет­тері арасында ынтымақтастық­ты күшейткені жөн», деді Иран Пре­зи­денті. Сонымен қатар ол АӨСШК-нің рөлін ұдайы кү­шей­ту мен ұлғайту керектігін баса айтты. Ибрахим Раиси Иранның АӨСШК жұмысының не­гізгі бағыттарына қосқан үле­сіне назар аударды, соны­мен бірге Иранның Форум мақсат­та­ры­­на жету процесіне одан әрі бел­сен­ділікпен қаты­суға дайын­дығын және Азия мәселе­лері жө­нін­дегі ын­ты­мақтастықты жо­ға­ры дең­гей­де жетілдіру ниетін білдірді. 

Иран Парламентінің Спи­кері Мохаммад Багер Галибаф мыр­за­мен кездесу барысында АӨСШК атқарушы директоры Иранның Форум шеңберінде және одан тыс ауқымда аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі маңызды рөлін ерекше атап өтті. Қ.Сарыбай Иранның жаңа үкі­­метімен қарым-қаты­нас жа­сауға дайындығын жеткі­зді. Атқарушы директор бей­біт­­шілік пен қауіпсіздікті бір­жақ­ты ретпен қамтамасыз ету мүм­кін еместігі туралы, соны­мен бірге АӨСШК сұхбат жүргізу мен өзара әрекеттестік үшін қо­лай­­лы алаң екеніне назар аудар­­ды. Елші Қ.Сарыбай көп­жақ­ты қатынастардың маңыз­ды рөлі мен әр мүше мемле­кет­­тің ортақ іске ерекше атсалысып отырғанын атап өтті. Нәтижесінде, осының бәрі Азия елдерінің өркендеуіне әкеліп, өзара тиімді ынтымақтастық пен өзінің болашағы туралы дер­бес түрде шешім қабылдауға қолай­лы жағдайды тудырады.

Иран Парламентінің Спикері бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету барлық мемле­кет­тердің басымдығы екенін жеткізді және де бүгінгі таңда Азия бүкіләлемдік бейбітшілік пен қауіпсіздік бағытында қа­дам­дар жасап отырған басты қоз­ғаушы күштердің бірі санала­ты­нын атады. Ол АӨСШК-нің бей­біт­шілік пен қауіпсіздікті қам­та­масыз ету жолында оң нәтиже­лерге қол жеткізетініне сенім білдірді.

Тегеранға іс-сапары барысында Қ.Сарыбай Экономика­лық ынты­мақтастық ұйымының (ЭЫҰ) Бас хатшысы Хади Сулей­ман­­пур мырзамен кездесті және ол өз серіктесімен АӨСШК мен ЭЫҰ ара­сында өзара әре­кеттес­тік пен әлеуетті тиімді ынты­мақ­тас­тық­тың бағыттары жөнінде жемісті әрі мазмұнды пікір алмасты.

Елші Қ.Сарыбай ЭЫҰ Бас хатшысын АӨСШК-нің қазіргі жұмысы туралы хабардар етті, соның ішінде, Қазақстанның АӨСШК-ге Төрағалығының Фо­рум­ды толымды ұйымға ай­нал­дыру және АӨСШК про­цесі­нің, Хатшылығының инсти­туттық әрі орнықты дамуын күшейту жөніндегі басымдығы туралы атап өтті. АӨСШК ат­қару­шы директоры АӨСШК мен ЭЫҰ арасында әлеуетті өзара әрекеттестікті дамыту жө­нін­де тиімді шешімдер мен нақ­ты салаларға назар аударды. Бұл салаларға Азиядағы АӨСШК мен ЭЫҰ мүдделерінің ұқ­сас­тығы мен географиялық орна­ласуын, АӨСШК-ге мүше мемле­кеттердің көптігін, жан-жақты күн тәртібін, сонымен бірге ЭЫҰ-ның экономикалық тұрғыдан орасан мол тәжірибесін ескере отырып, өзара ықпалдастықты күшейту мәселелері кіреді. Мысал ретінде, Қ.Сарыбай ұқсас мандаттары бар АӨСШК мен ЭЫҰ-ның арнайы мекемелерінің әрекеттерін біріктіре отырып, екі ұйымның форумдарына немесе басқа да іс-шараларына қаты­су сияқты тиімді өзара әрекет­тес­тіктің мүмкіндіктерін атап өтті.   

ЭЫҰ бас хатшысы ЭЫҰ мен АӨСШК мақсаттары бір-бірі­не ұқсас келетінін және ор­тақ мақсаттарға жету үшін қолай­лы тәсілдерді қолдана оты­рып, өзара тиімді ынтымақтас­тық­ты дамытудың орасан зор мүм­кін­діктерін сөз етті. Хади Сулей­ман­пур аймақтың өркендеуі мен Азия елдерінің экономикалық жағдайын жақсарту мақсатына жетудің маңыздылығын ерекше атап өтті, соның ішінде, ай­мақ­тық ұйымдардың әрекет­терін жаһандық ауқымда бірік­тіріп, қаржы жұмсалымы мен ин­­вес­тицияларға жол ашу керек еке­ніне назар аударды. ЭЫҰ Бас хатшысы ЭЫҰ мен АӨСШК екіжақты келісім негізінде ынты­мақтастықты кү­шейте алады және өзара тиім­ді қадамдар жасай алады деген пікірін білдірді.