Зейнетақы жүйесін одан әрі жетілдіру бойынша ұсыныстарды 2019 жылы ҚР Үкіметі жанынан құрылған жұмыс тобы ұзақ мерзімді актуарлық модельдерді құру негізінде әзірледі.
Бұл жұмыстың маңызды бағыты - ең төменгі кепілдіктер жүйесін жетілдіру. Қолданыстағы Тұжырымдамада базалық зейнетақы төлемінен 2028 жылдан бастап ең төменгі кепілдендірілген зейнетақыға көшу көзделгенін атап өткен жөн. Сондықтан ең төменгі кепілді зейнетақыны тағайындау тетігі базалық зейнетақыны тағайындаудың қолданыстағы әдістемесіне негізделген.
ҚР ЕХӘҚМ әлеуметтік сақтандыру, базалық әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыру саясаты департаментінің директоры Виктория Шегайдың айтуынша, қазіргі уақытта ең төменгі кепілдендірілген зейнетақыны тағайындау тетігі пысықталуда. Ол мыналарды көздейді:
- ең төменгі мөлшерді ең төменгі күнкөріс деңгейінен (ЕТК) 54%-дан 70%-ға дейін ұлғайту ұсынылады;
- қатысудың ең төменгі өтілін 10 жылдан 5 жылға дейін азайту;
- зейнетақы мөлшерін барынша шектеуді алып тастау (қазіргі уақытта ең жоғары шектеу 33 жыл және одан жоғары өтілі бар 1 ПМ құрайды).
Ең төменгі кепілдендірілген зейнетақыға көшу зейнетақымен қамсыздандыру деңгейін арттыруды, барлық азаматтарға бірыңғай көзқарасты, ең төменгі кепілдіктер жүйесін жетілдіруді, зейнеткерлік алдындағы және зейнеткерлік жастағы азаматтардың еңбек қатынастарын және жұмыспен қамтылуын ынталандыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл халықаралық сарапшылардың ұсынымдарына сәйкес келеді.
«Бұл ретте тұжырымдамада зейнеткерлік жасқа жеткен адамдар үшін зейнетке «кейінге қалдыру» құқығын беру көзделеді. Бұл болашақта үлкен мөлшерде ең төменгі кепілдендірілген зейнетақы алуға мүмкіндік береді. зейнеткерлік жасқа жеткеннен кейінгі еңбек кезеңдері оның мөлшерін анықтау кезінде ескерілетін болады», деп хабарлады Виктория Шегай.
Жаңғыртудың тағы бір маңызды бағыттарының бірі 2023 жылдан бастап жұмыс берушілердің 5% міндетті зейнетақы жарналарын (ЖМЗЖ) енгізу болып табылады. Жұмыс берушілер өз қаражаты есебінен өз жұмыскерлерінің пайдасына жұмыскердің табыстарынан міндетті 5% зейнетақы жарналарын аударатын болады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесін одан әрі жаңғыртудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасы туралы «Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 18 маусымдағы № 841 Жарлығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Президенті Жарлығының жобасы туралы» ҚР Үкіметі қаулысының жобасы мүдделі мемлекеттік органдармен келісіледі.
