Бұл мақаланы бүгінгі қоғамда өмір сүріп жатқан әрбір азамат оқып, бостандықтың бағасын терең түсінеді деп ойлаймын. Біздің бір ғана еліміз бар. Ол – тәуелсіз Қазақстанымыз! Халқымыз дәл бүгінгі күндерде бұрын-соңды болмаған жаңалықтардың куәсі болып, ең бақытты күндерін бастан кешіп жатқандығын түсінуге тиіс. Шындығында қазақ халқы қаншама қиындықтарды бастан кешірді. Тіпті алысқа бармай-ақ, өткен жиырмасыншы ғасырдың өзінде еліміз не көрмеді. Жұбан ақын жырлағандай: «Мың өліп, мың тірілген қазақпыз» ғой!.
Елбасы өз мақаласында өткен ғасырда қазақ бастан кешкен қиындықтарды былайша ой елегінен өткізеді: «Мен миллиондаған адамды қанға бөктірген, қисапсыз мол қиындықтардан тұратын XX ғасырдың ортасында дүниеге келдім. Бірінші дүниежүзілік соғысқа қазақтар қатыспаса да, патшаның 1916 жылғы маусым жарлығымен тыл жұмысы үшін әскерге шақырылды. Отаршыл өкіметтің өктемдігі мен зұлымдығы халықты ашындырып, төзімін тауысты. Сол кездегі Жетісу өлкесінің Қарқара, Қастек, Самсы өңірінде болған ұлт-азаттық көтерілістерге менің ата-бабаларым да қатысты.
Бұдан кейінгі қазақ даласын қанға бөктірген Азамат соғысы да халқымызға қисапсыз мол қасірет әкелді. Ашаршылықтың екі бірдей толқыны – 1921-1922 жыл мен 1930-1932 жылдардағы сұрқия саясат салдарынан орнаған зұлмат кезінде қазақтың тең жартысы қырылды. Ел есін енді жинай бастаған отызыншы жылдар соңында сталиндік қанды репрессия ұлтымыздың сүт бетіне шығар қаймақтарын жалмап кетті, сонымен бірге қатардағы қарапайым азаматтар да қанды қасаптан аман қалмады». Одан әрі қанды қасап – соғыс, соғыстан кейінгі ел еңсесін езген ауыр жылдар, Қазақстанға қаншама проблемаларын ала келген тың игеру жылдары, бәрі-бәрі күні кеше халқымыз төтеп берген қиындықтар мен қорғасындай ауыр күндерді еске түсіреді.
Ал бейбіт заманда жарылыстан көз ашпаған даламыз бен Семей ядролық полигонында жасалған сынақтардың жазықсыз құрбаны болғандардың обалы кімге? Мен өзім де сол полигон аумағына жақын аймақта дүние есігін аштым.Біздің шаңырақта дүниеге келген 9 баланың үлкені мен және екі қарындасым іштен жарымжан болып тудық. Менің бір аяғым туғаннан радиация әсерінен кем болды. Менен кейінгі қарындасым Гүлмира екі аяғы іштен туғанда шығып туып, өмір-бақи отадан көз жазбай, полигон қасіретін тартып келеді. Кенже қарындасым Айжан да полигонның құрбаны болып, кішкентайынан омыртқасы қисайып, ақыры өткен жылы небәрі 40 жасында өмірден озды. Әкем Өміржан елі үшін күндіз-түні адал еңбек етіп, 73 жасында обыр дертінен қиналып, көз жұмды. Мен өз басымнан өткен осы шындықтарды жайып салуыма Елбасының ақиқатын айтқан мақаласындағы мына ойлары түрткі болды: «Жер дегеннен шығады. Кеңес Одағы тұсында қазақтың ұлан-байтақ жерінің әр тұсы жантүршігерлік атом жарылыстары жасалған түрлі әскери полигондар мен базаларға, зертханаларға айналды. Тек бір ғана Семей полигонында 456 ядролық, термоядролық жарылыс жасалды. Оның 116-сы ашық атмосферада жарылып, халқымызға орасан зор зиянды зардаптар әкелді. Қазақстан ғалымдарының есебінше, Семей полигонында жарылған атом бомбасының жалпы қуаты Хиросимаға тасталған бомбадан екі жарым мың есе артық екен. Мен осы тажал полигонын 1991 жылдың 29 тамызында жаптым».
Құдайға тәубе, тәуелсіз еліміздің 30 жылдығын тойлауға жетіп отырмыз. Өзге елдермен тереземіз тең, керегеміз кең қуатты мемлекетке айналдық.Тұңғыш Президентіміздің сара саясатының арқасында, шекарамыз шегенделген, төл теңгеміз айналымға енген, жаңа астанамыз – Нұр-Сұлтан шаһары әлем картасынан ойып тұрып орын алған, ынтымағы, бірлігі жарасқан ел ретінде танылып отырмыз. Ғылым мен мәдениетіміз, әдебиетіміз бен өнеріміз жер дүниеге таныла бастады. Сондықтан Елбасымызға құдай қуат берсін, еліміз аман, жұртымыз тыныш болып, мемлекетіміз гүлдене берсін!
Бауыржан ЖАҚЫП,
ақын, Қазақстан Жазушылар одағы басқарма төрағасының орынбасары, ҰҒА корреспондент-мүшесі
