Венеция биенналесі деген не? Сұлулықтың сыры мен құнын білетіндерге қақпасын айқара ашатын әйгілі көрме шығармашылық атаулының шыңы болып есептеледі. Көрме көп, бірақ екі жылда бір мәрте, жұп санындағы жылмен орайлас өткізілетін халықаралық Венеция биенналесін білгірлер мен сарапшылар «әлемдік өнердің Олимпиадасы» деп атайды.
Су үстінде тұрған қаланың сұлулығын одан әрі арттыратын өнердің бұл жәрмеңкесін қызықтау үшін дүние жүзінің түкпір-түкпірінен мыңдаған суретшілер, мүсіншілер, арт-дилерлер мен тілшілер ағылып келіп, өздері ұнатқан ең мықты өнер туындысын әлемге жарнамалайды. Өнер туындысының авторы қас пен көздің арасында әлемдік танымалдылыққа қол жеткізеді. Биенналенің басты талабы – біз өмір сүріп отырған бүгінгі кезеңнің шындығын бейнелеу, заманауи өнердің үлгісін көрсету.
Өнер әлемінде осылай әспеттелетін мәртебесі биік Венеция биенналесіне Қазақстанның атынан ОRTА трансдисциплинар ұжымы қатысады. Ұжым атақты алматылық суретші Сергей Калмыковтың шығармашылық идеясын негізге алған. Әлемдік өнердің даму бағытын анықтайтын халықаралық биенналенің сәуір айынан қарашаның соңына дейін өтетіні жоспарланған.
Іс-шараның бас кураторы – Чечилия Алемани. Көрменің «Түс сүті» деген атауы британ суретші-сюрреалисті Леанара Каррингтонның өткен ғасырдың 50-жылдары Мексикада жазған аттас кітабының құрметіне қойылып отыр. Бұл шығармада қиял жетегінде отырып, кез келген дүниені өзгертуге болатыны туралы сиқырлы ертегілер баяндалған болатын. Чечилия Алемани жетекшілік еткен бас көрмеден бөлек биенналеде әлемнің түрлі мемлекеті өз павильонын ұсынады. Қазақстан 2005-2013 жылдар аралығында шараға Орталық Азия елдері павильоны аясында, ал одан кейінгі уақытта түрлі мәдени мекемелердің өз бетінше ұйымдастырған бастамалары шеңберінде қатысып келді. Ал бұл жолы Қазақстан тұңғыш ресми ұлттық павильонын таныстырғалы отыр. Павильонды Қазақстанның заманауи өнер қоры Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейімен серіктестікте бірнеше ірі қазақстандық компаниялар мен қорлардың демеушілігімен және Қазақстанның Мәдениет және спорт министрлігінің қатысуымен ұйымдастырып отыр.
Мəдениет жəне спорт министрі Дəурен Абаев халықаралық көрме туралы: «Венециядағы биенналеде біздің павильонның пайда болуы игі дəстүрдің бастауы болмақ жəне ол бүкіл əлем танитын, өзіне тəн қолтаңбасы бар қазақстандық өнердің өркендей түсуіне өз ықпалын тигізеді деп сенемін. Бұл ретте, əрине, аталған жобаның жүзеге асуына үлес қосқан ұйымдастырушыларды, демеушілерді, меценаттарды, суретшілерді жəне қарапайым энтузиастарды атап өтіп, алғыс білдіргім келеді. Министрлік өз кезегінде жоба қатысушыларына жан-жақты қолдау көрсетеді», деп пікір білдірген екен. Александра Морозова, Рүстем Бегенов, Дарья Джумеля, Александр Баканов жəне Сабина Қуанғалиеваны біріктірген ORTA трансдисциплинар ұжымы – Қазақстан ұлттық павильонының кураторлары жəне суретшілері. ORTA суретші, өнертапқыш, жазушы Сергей Калмыковтың идеяларына негізделген жобаны ұсынатынын хабарлағанымен, оны нақты қандай тақырыпқа жинақтап, қандай пішінде жеткізетінін әзірге құпия сақтап отыр. Леонора Каррингтон секілді Сергей Калмыков та өз шығармашылығында қиялындағы шексіз әлемге еркін саяхат жасап, біздің аймақтағы заманауи суретшілер толқынының қалыптасуына ықпал еткен болатын. «Бес жыл бұрын бізге Сергей Калмыков мəтіндерінің таң-тамаша қалдыратын əдемілігін сезінудің мүмкіндігі туды, оның кемеңгерлігіне еріксіз тəнті болдық. Суретшінің идеяларын ала отырып, өнердегі, ғылымдағы, музыкадағы, кинодағы, философиядағы түрлі форма жəне концепцияға тəжірибе жасадық. Осы шығармашылық тəжірибе жолындағы маңызды нәтиже сəуір айында Қазақстандық павильонда таныстырылатын болады», – дейді ORTA арт-тобының ұйымдастырушысы Рүстем Бегенов.
Венеция биенналесінен Қазақстанның тұңғыш ұлттық павильонының ашылуы – еліміздің мəдени өміріндегі маңызы жоғары оқиға. Қазақстанның Венециядағы тұңғыш павильоны жобасының ажырамас бөлігі ретінде Параллель бағдарлама қабылданатыны да белгілі болды. Бұл бағдарлама аясында Венеция биенналесі өтіп жатқан уақытта павильонға арналған арнайы іс-шаралар шеруін ұйымдастыру жоспарланған. Бағдарлама туралы толық ақпарат осы жылдың көктемінде жарияланады. «Венеция биенналесіндегі жеке ұлттық павильон – қазақстандық арт-сахнадағы көптен күткен оқиғаның бірі. Қазақстанның Венециядағы тұңғыш павильонында комиссар болу – мен үшін үлкен мəртебе. Өнерді бірінші кезекте коммуникация ретінде қарастыруға болады, ал Венециядағы ұлттық павильондар арқылы шартараптың дауысын естудің, яғни бір көзқарасқа байланып қалмай, уақыт рухын сезінудің мүмкіндігі мол. Бұл павильон əлемдік өлшемде де, ел ішінде де қазақстандық заманауи өнерді қолдауға жəне таныстыруға арналған көптеген жобаның біріне айналады деп үміттенемін», – дейді Қазақстан павильонының комиссары, халықаралық дәрежедегі арт-менеджер Меруерт Қалиева.
