Инфографиканы жасаған Амангелді Қияс, «ЕQ»
Жолдаудың негізгі саяси бөлігі дәл осы қаңтар оқиғасынан түйген шешімдер мен жаңа саяси құрылымның сұлбасын көрсететін маңызды жаңалықтардан тұрды. Соның ішінде өткен қайғылы оқиғалардың ең үлкен сабағы – қазақстандық қоғам мен билік арасындағы дәнекерлікті, биліктің қоғамды есту мүмкіндігін күшейту, одан кейін биліктің бір қолда шоғырлануын шектеу бағытындағы өзгерістер. Осы тұрғыдан келгенде кеше Президент Қазақстандағы суперпрезиденттік басқару жүйесінің осымен аяқталғанын айтты. Бұл – біз үшін өте үлкен өзгеріс, жаңа белес. Бұдан былай Мемлекет басшысының жақын туыстары, отбасы мүшелері ешқандай мемлекеттік және мемлекетке жақын квазимемлекеттік сектордағы компанияларда жоғары лауазымға тағайындалмайды. Келесі өзгеріс – Президенттің қандай да бір партияға мүше және басшы болмайтыны. Бұл да – саяси жүйемізді алға сүйрейтін өзгеріс. Одан кейін Президент облыс әкімдерін бір ғана емес, кемі екі үміткерді облыстық мәслихатқа ұсынып, мәслихат мүшелерінің қолдауымен, мүмкін мәслихаттың сайлауымен тағайындайды.
Негізгі шешімдер мен ұсыныстардың бір бөлігі барлық деңгейдегі ұйымдастыру мәселелері мен олардың тиімділігін артыруға бағытталды. Ашығын айтқанда, ұйымдастырушылық жағының заманға сай болмауынан мемлекеттік басқару жүйесіндегі шешімдердің орындалуы ақсап жатқанын көріп жүрміз. Енді ұлттық жобаларды, түрлі стратегиялық құжатты талқылауға үкіметтік емес ұйымдар мен ақпараттық құралдар кеңінен араласа алатын болды.
Сонымен қатар бұқаралық ақпарат құралдары туралы жаңа заң қабылданады және бұл заңның негізгі мақсаты журналистердің әлдебір саяси, экономикалық тартыстың немесе ойынның құралы болып кетпеуін және сырттан келетін тапсырыстарды орындайтын қолшоқпарға айналмауын көздейді. Сөзсіз, маңызды әрі қажетті дүние. Бірақ мұның қалай іске асатынын мұқият ойланған жөн.
Ұлттық сенім кеңесінің жаңа эволюциялық кезеңі туып жатыр. Ұлттық кеңес Ұлттық құрылтайға айналмақшы. Бұл Құрылтайға өңірлердегі өкілдер көбірек тартылады. Аталған кеңестің мүшесі ретінде Ұлттық кеңес билік пен қоғам, халық арасындағы дәнекерлік міндетін атқара алды деп айта аламын. Халықтың талап-тілектері кеңес мүшелерінің ұсыныстары арқылы тікелей Президентке жетіп жатты. Кеңестегі көп ұсыныс осы Жолдаудан да көрініс тауып жатыр. Міне, енді кеңестің «керегесі» кеңейіп, Құрылтайға айналмақ. Бұл – билік пен халық арасындағы көпірді одан әрі нығайта түсетін тетік.
Қорыта айтқанда, осының барлығы – Қазақстанның ертеңгі күніне сенім ұялататын маңызды шешімдер. Бір қуантатыны, әлемде қалыптасып жатқан геосаяси жағдайға, Ресей мен Украина арасындағы бізге жақын маңда болып жатқан ғаламдық кикілжіңге қарамастан, Қазақстан өзінің алдына қойған негізгі мақсаттардан, белгіленген стратегиялық межелерінен айнымай, сол жолмен келе жатыр. Мұны құптарлық іске балаймын. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің мүшесі, Қазақстанның азаматы ретінде Президенттің осы жариялаған Жолдауындағы бастамаларына үн қосуға да, іспен араласуға да дайын екенімді жеткізгім келеді. Және халықты да Мемлекет басшысының бастамаларын іспен қолдауға шақырамын.
Рауан КЕНЖЕХАНҰЛЫ,
«Ұлттық аударма бюросы» қоғамдық қорының директоры,
Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің мүшесі
