Жобаның үйлестірушісі – «Қазсушар» кәсіпорнының Павлодар облыстық филиалы. Аталған мекеменің бөлім басшысы Серік Мұстафин қажетті қаржының бөлінгеніне сендіріп отыр. Нұр-Сұлтан қаласында орын тепкен бас кеңседегі басшылық солай депті. Сәйкесінше, жоба биыл жыл соңына дейін аяқталады деп күтілуде.
Естеріңізге салсақ, аталған жобаның құрылысы 2020 жылы басталған еді. Каналдың ұзындығы 12,5 шақырымға тең. Әзірге 7,5 мың шақырымы ғана дайын тұр. Алты аванкамераның біреуі салынған. Әу баста бюджеттен бөлінген 5 млрд 800 млн теңге қаражат толығымен игеріліпті. Қалған соманы алу үшін тиісті министрлікке өтініш жолданған. Өкінішке қарай, пандемияға байланысты түрлі себеп айтылып, өтініш кері қайтарылған. «Қазсушар» кәсіпорнының Павлодар облыстық филиалы басшылығы биыл көптен күткен 4 млрд 600 млн теңге қаржы бөлінді деп жар салса, әзілдемегені болар. Жобаның маңыздылығын су саласының ардагері Леонид Баталов айтып берді.
– Жобаның құрылысы КСРО уақытында қолға алынған-ды. Бірақ кейін тоқырау салдарынан жұмыстар аяқсыз қалды. Төселген плиталар талан-таражға түсті. Каналды қайта жаңғырту жұмыстары жалғасын табуға тиіс. Егер осы қалыпта 1-2 жыл тұрса, эрозия пайда болып, канал іші құмға толып қалуы әбден мүмкін. Шөп қаулап өсіп кетуі де ғажап емес. Қаржыландыру жалғаспаса, осы уақытқа дейін жұмсалған мемлекет қаржысы суға сіңді дей беріңіз. Мемлекет басшысының суармалы алқапты дамыту жөніндегі тапсырмасы жүзеге асуы керек. Жер, су – бәрі дайын. Шаруалар каналдың іске қосылуын асыға күтіп отыр, – дейді Л.Баталов.
Иә, жобаның артықшылығы көп. Тіпті шаруалар тариф мәселесіне де бас ауыртып отырған жоқ. Канал құрылысы аяқталса, диқандар бөркін аспанға ататыны сөзсіз. Бар үміт – бұл іске жауапты министрліктердің құзырында.
Жалпы, өңірде суармалы алқапты дамыту бағытында қолға алынған жобалар көп. Бұл – агроөнеркәсіп кешенін жандандыру арқылы облыс экономикасын әртараптандыруға мүмкіндік береді. Жобалардың жүзеге асуына «Қазсушар» мекемесі атсалысып жатқанын атап өткен жөн.
Аталған компанияның дем беруімен облыста 5 инвестициялық жоба қолға алынған. Железин ауданындағы жұмыстар аяқталып та қойған. Ал Ақтоғай, Павлодар және Май аудандарындағы жобалардың тағдыры уақыт еншісінде. Барлық жоба сәтті іске қосылса, 17,5 мың гектар суармалы алқап пайда болмақ. Суармалы алқапты дамыту арқылы картоп, көкөніс өнімдері, мал азығы молынан жиналмақ.
– Жобалар жүзеге асса, мал бордақылау алаңдары, тауарлы сүт фермалары, көкөніс қоймалары көптеп салынатыны түсінікті. Қайта өңдеу бағытында да оң өзгерістер орын алатынына сенім мол. Бастысы, 3 мыңға жуық жаңа жұмыс орны ашылады деп күтілуде. Жобалардың әрқайсысы қолға алынбас бұрын экологтердің, өзге де сала мамандарының пікірі назарға алынды. Тиімділігі есептелді. Түптеп келгенде, суармалы алқапты дамыту ел Президентінің тапсырмасы екенін естен шығармаған жөн, – дейді Серік Мұстафин.
Бірден айтайық, инвестжобаларға қаражат мемлекеттен бөлінген. «Қазсушар» мекемесі қаржының мақсатты жұмсалуын қадағалап, үкімет пен шаруаның арасында алтын көпір болып отыр. Жоғарыда атап өткеніміздей, Железин ауданында басталған жұмыстар толығымен аяқталған. Жобаның тиімділігіне көз жеткізу үшін Прииртышск ауылдық округіне қарасты Үрлітүб ауылында орналасқан «Болашақ-Агро» серіктестігінің құрылтайшысы Қуат Анафинмен хабарластық. Оның айтуынша, инвестбағдарламаға ілігу оңайға соқпаған. Тиісті құжаттарды реттегенше біраз уақыт өткен. Қайта жергілікті әкімдік, «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы, «Қазсушар» кәсіпорнының Павлодар облыстық филиалы мамандары қолдау көрсетіп, «пойыздың соңғы вагонына» үлгеріп қалыпты.
– Жобаға сәйкес, 721,1 гектар жер суармалы алқапқа айналды. Бұған дейін қу тақыр болатын. Жоба құны – 355,9 млн теңге. Ол қаражатқа 4 су сорғыш стансасы, кешенді трансформаторлық қосалқы станса салынды. Бір су сорғыш стансасы Ертіс өзенінен сағатына 400 текше метр суды алуға қауқарлы. Бұдан бөлек, өзеннен егіс алқабына дейін құбыр төселді. Осы жерден мемлекеттің «миссиясы» аяқталды. Бұдан кейін өз қаражатыма егіс алқабына құбырлар тарттым. 5 жаңбырлатқыш техника сатып алынды. Қажетті ғимараттар салынды. Қысқасы, жобаны соңына дейін жеткізу үшін 1 млрд теңге қаражат жұмсалды, – дейді Қуат Анафин.
Көп жағдайда мемлекет өзіне тиесілі шаруаларды тындырып, ары қарай шаруалар қаржының жеткіліксіздігін алға тартып, жобаны аяқсыз қалдыратын көрінеді. Айтпағымыз, құзырлы органдар шаруаларға жобаны соңына дейін аяқтауға жәрдемдесіп, бағыт-бағдар көрсетсе екен. Фермерлерді қаражатпен қамту бір бөлек, оны тиімді игеруге атсалысу маңызды.
Павлодар облысы
