Отандық битумның сапасы тексерілуде

Ақтаудағы битум зауытының алғашқы өнімі республикалық маңызы бар Шетпе – Бейнеу тас жолының құрылысына жеткізілді

Дайын өнімнің сапасы мен жөнелтімі, оны ішкі нарыққа жеткізу, тұтынушылар мен битум нарығындағы барлық қатысушылардың тілек-ұсыныстары бірден екі – Мұнай және газ, Көлік және коммуникация министрліктері өкілдерінің қатысуымен Ақтау қаласында өткен жиналыста талқыланды. Ақтау битум зауытына Маңғыстау, Павлодар, Атырау және Батыс Қазақстан облыстарынан тұтынушылар келді. Үдемелі индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы аясында іске асырылған Би­тум зауытын былтырғы жыл­дың желтоқсан айын­да телекөпір арқылы Елба­сы­ның өзі қосқан болатын. Мұнай және газ ви­це-министрі Мағзұм Мыр­за­ғалиевтің айтуынша, елімізде теңдесі жоқ кəсіпорын жол құ­рылысы алдынан жаңа көк­жиектер ашады. Оның жоғары сапалы өнімдері Қа­зақстан ғана емес, шетел­дерге де экспортқа шыға­ры­латын болады. Зауыт жыл сайын 400 мың тоннадай жол битумдарын, сондай-ақ, 255 мың тонна бензин-ди­зель фракциясы мен 259 мың тонна вакуумдық газойль шығарады, – деп мә­лім­деді М.Мырзағалиев. Тех­нологиялық жүйелер жөн­де­луден өткеннен кейін көзделген сапа көр­­сеткіштеріне қол жеткі­зіл­ді. Өнім сапасы битум маркалары бойынша Қазақ­станның стандарттық талап­тарына сай келеді, дейді «KPI» АҚ басқарма төраға­сының бірінші орынбасары Серік Байсексенов. Битум шығарудың әрбір сатысында барлық мұнай өнімдерінің түрлері бойынша сынаулар өткізілген болатын. Оның сапасын Қазақстан бойынша бірнеше зертханалар дәлелдеді, олар­дың ішінде тәуелсіз сапа зерт­теу орталықтарының бір­қатары бар. Қазақстан бұрын негі­зінде шикізаттық бағыттарға ба­сымдылық берген. Тәуел­сіздік алғаннан бері елімізде мұнай өндеудегі тұңғыш зауыт Ақтау қаласында салынды. Бұл зауытта ауыр жоғары парафинді мұнайды өңдеуге барлық мүмкіндіктер бар. Ол мұнайдың осы бір түрі – битум шығару үшін салынған. Осындай зауыттың құрылысы Кеңес Одағы кезінде жоспарланған болатын. Алайда, бұл жоба тек былтырғы жылы ғана іске асырылды. Жаңа өн­ді­ріс пластикалық масса зауытының орнында тұр­ғызылды. Ол зауыт бұ­рын­ғы қалпына келтіріл­ме­се де, оның дайын инфра­құ­ры­лымын пайдалану мүм­кіншілігі болды. Бүгінгі таңда Ақтаудағы битум зауыты өнімнің бі­рінші партиясын шығара бастады. Жоба бойынша битумды теміржол цистерналарына құю қарастырылмаған. Битум биг-бэг деп аталатын сыйым­ды қаптарға бөлшектенетін болады. Бұл өзіндік ноу-хау болып табылады. Әзірше, бірде-бір зауыт битумды қап­пен тасымалдамайды. Бұның артық­шылығы – сақталу мерзімінде, битум қан­ша керек болса, сонша сақталады. Бүгінгі таңда шамамен 4,5 мың тонна битум биг-бэг деп аталатын сыйымды қаптарға сығымдалған. Дайын өнімді сатуды жол құйылмалы эстакададан бастадық, қазіргі таңда 450 тонна тиеп қойылды. Отыз мың тонна алынған мұнайдан зауыт 7, 5 мың тонна битум алды. Бұл жобалық көрсеткішке сәйкес келеді. Ал зауыттың жобалық қуаты – миллион тонна мұнайды өңдеу. Жыл соңында зауыт шикізаттың осыншама көлемін өңдеп шығаратынына уәде береді. Бұрын Қазақстан нарығының 60 пайызын Ресей битумы құрайтын. Алайда, қазіргі таңда Ресейде құрылыстың артуына байланысты ол экспортқа шықпайды. Сондықтан, жаңа зауыттардың пайда болуы орынды және осы 3 қазақстандық «битум гиганттары» республиканың қажеттіліктерін болашақта толық жаппақ.   Мереке АЛМАСОВ.