Коллажды жасаған Амангелді Қияс, «ЕQ»
Бұл – Жаңа Қазақстанды құруға бағытталған қадамның жарқын көрінісі. Бүгінде елімізде болып жатқан саяси реформалардың басты тетігі ретінде конституциялық өзгерістерді Президенттің өзі ұсынған болатын. Бұл жерде Мемлекет басшысы халық тарапынан туындайтын барлық мәселені ескеріп отырғанын айта кеткен ләзім. Дұрысы, Президент елдің пікірін ескергісі келеді. Бүгінгі таңда Президент өзінің саяси реформаларына қатысты жаңа бағдарламасын ұсынды. Оның негізі – қоғам тарапынан туындайтын мәселелерді қалтарыста қалдырмау.
Қасым-Жомарт Тоқаев бірінші кезекте суперпрезиденттік биліктен ықпалды Парламенті бар президенттік билікке өтетін түпкілікті шешімді нақтылап алғаны мәлім. Тарихи ұстанымды Бірінші республикадан Екінші республикаға өту кезіндегі құқықтық негіздеме деуге де болады. Ол идея Қазақстан халқының да көкейіне қонды.
Конституцияға енгізілетін өзгерістерге байланысты референдум өткізу туралы Президенттің ұсынысы өте дәйекті екені даусыз. Себебі мұның барлығы қоғам тарапынан болған сұраныстың нәтижесінде қолға алынып жатқан жұмыстар екені рас. Мемлекет басшысының саяси реформадағы ең маңызды бағыттар ретінде билік тармақтары арасындағы теңгерімді өзгерту, Парламенттің өкілеттігін күшейту, жергілікті өзін-өзі басқару, әсіресе мәслихаттардың рөлін арттыру, сайлау жүйесіндегі пропорционалды-мажоритарлық жүйені енгізу арқылы халықтың әр санаттағы, әртүрлі пікірдегі, әртүрлі саяси көзқарастағы өкілдерін мемлекеттік мәселелерге кеңінен тартуды көздегені көңілге қонымды.
Біз бұл мәселеде бір дүниені анық айтуымыз керек. Алдағы уақытта Жаңа Қазақстанның жаңа ережелері бекітіледі. Мұның барлығы Ата Заңымыздан басталады. Нәтижесінде, Конституцияның 33 бабына өзгеріс енгізу арқылы алдағы уақытта 20-дан астам заң жаңаша редакцияланатын болады. Сол арқылы еліміздегі саяси жүйе мен саяси басқарудың қайта құрылуы жүзеге асады. Сондықтан да Президенттің 5 маусымға белгілеген референдумы біздің Жаңа Қазақстанның адам құқықтарын қорғайтын, сайлау құқықтары кеңейтілген алғышарттар негізінде іске асады.
Қазбек МАЙГЕЛДИНОВ,
«Қазақстандық қоғамдық даму институты» КеАҚ басқарма төрағасы, саясаттанушы
