Аймақ бойынша алғашқы орақты Сырдария ауданының шаруалары салып, оған Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев, Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешов, облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев қатысты. Аудандағы іргелі құрылымның біріне саналатын «Ақжарма и К» фермерлік қожалығы диқандары бастаған күріш орағына сала ардагерлері мен ауыл шаруашылығы құрылымдарының өкілдері де сәттілік тіледі.
Қожалықтағылар биыл судың аз болуына байланысты насостар қойып, көктемгі дән себер мезгілге тыңғылықты дайындалыпты. 1 350 гектар күріштен бөлек мың гектарға жуық жоңышқа дәнін сепкен. Әртараптандыру бағытында жүгері егуді де бастады. Тығырықтан шығатын жол іздеген шаруашылық төрағасы Қайрат Нұрсейітов Алматыға барып, шетелдік компания өкілдерімен кездескен, осы арқылы шаруашылық базасында жүгері дақылын ұсататын қондырғылар қойылып, арнайы техникалар жеткізіледі.
– Егіс кезінде судың тапшы болатыны барынша ескертілгенімен де Үкіметтің, жергілікті биліктің қолдауының нәтижесінде былтырғыдай қиындық сезіне қойған жоқпыз. Бірақ бұл басты дақылмен қатар әртараптандыру шараларын да жүзеге асыру керегін көрсетіп отыр. Алдағы уақытта украиналық компания фьючерлік келісім негізінде диқандардан жүгері қабылдайды. Шаруашылықтар арасында соя, қызылша егуді де қолға алып жатқандар бар. Осының бәрі күріш алқабын аса қысқартпай, жоғымыздың орнын суды аз қажет ететін дақылдармен толтырып, жұртты жұмыспен қамтудың қамы, – дейді шаруашылық төрағасы. Мемлекеттің ауыл шаруашылығы құрылымына жасап отырған қолдауын осы шаруашылықтан көруге болады. Он жыл көлемінде бұлар Сlaas, John Deere секілді заманауи техникаларға қол жеткізіп, базасын толық жаңартқан.
Күрішке орақ салуға арналған рәсімде облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев аймақ экономикасында ауылшаруашылық саласының орны айрықша екенін атап өтті.
– Жыл басында күріш көлемін былтырғы 84 мыңнан 64 мың гектарға дейін түсіру жоспарланғанын жақсы білесіздер. Алайда ондай шешімнің аймақ халқы үшін тигізер зардаптарын болжай отырып біз басты дақыл егілетін алқап көлемін 78,6 мың гектар көлемінде сақтап қалдық. Бұл ретте мемлекеттік қолдау шараларының жүйелі түрде жүзеге асқанын атап өткеніміз жөн. Үкімет деңгейінде жүргізілген мемлекетаралық келіссөздер нәтижесінде вегетациялық кезеңде дария етегіне жіберілетін су көлемі ұлғайтылды. Суды тиімді пайдалану үшін егістікті кезектеп суару, қашыртқыдағы суды екінші рет пайдалану да тығырықтан шығуға жол ашты. Әртараптандыру бағытында суды аз қажет ететін мал азығы, көкөніс, бақша дақылдарының көлемін арттыруға жұмыс жасалды, – деді ол.
Дала қосынындағы егін жинауға арналған ауыл шаруашылығы техникаларымен, облыста өндірілетін агроөнімдермен танысқаннан кейінгі «Дала күні» cеминар-кеңесінде шаруашылық құрылымдары жетекшілері мен шетел ғалымдары өзара тәжірибе алмасып, тиімді байланыс орнату мәселесін талқылады.
Еліміз бойынша күріштің 90 пайызын егіп отырған Сырда дренажды жүйелерді жақсартуға жеткілікті мән берілсе өнімділік одан да арта түсетінін айтып өткен Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев ішкі қажеттілікті де, экспортты да дамытып отырған шаруалар еңбегіне табыс тіледі.
Ал Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешов су тапшылығының алдын алу мақсатында биыл 22 каналды механикалық тазалау, 41 ұңғыманы жөндеу және бұрғылау, сорғы қондырғыларын сатып алу жұмыстарын жүргізуге Үкімет резервінен 3,6 млрд теңге бөлініп, тиісті жұмыстар атқарылғанын жеткізді.
Басқосуда облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеевке су тапшылығы жағдайында күріш өндірісін одан әрі дамыту үшін арнайы бағдарлама қабылдап, Ы.Жақаев атындағы Қазақ күріш шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының жұмысын жандандыруда бірлескен шаралар қабылдау жөнінде ұсыныс айтты.
Жылдан жылға жалғасып келе жатқан су тапшылығы өңірдегі инженерлік жүйеге келтірілген 178 мың гектар егістіктің ертеңі бұлыңғыр болатынын көрсетіп тұр. Осыны айтқан өңір басшысы Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешовтен суармалы жерлерді қалпына келтіру және айналымға қосу бойынша әзірленген жобалардың іске асуына ықпал етуді сұрады.
Осы жылы диқандар тұқым сапасын арттыруда украиндық ғалымдарымен бірге ауыл шаруашылығы дақылдары сорттарын тәжірибе ретінде егуді қолға алды. Жиында Украина ұлттық аграрлық академиясы күріш институтының директоры Владимир Дудченко хабарлама жасап, бірлескен жобаның болашағы жайлы ойын жеткізді.
Жалағаш ауданындағы «Ер Әлі» шаруа қожалығы әртараптандыруды ерте қолға алған құрылымның бірі. Осыған дейін шаруашылық тамшылатып суару әдісімен алма көшетін отырғызса, биыл картоп, қант қызылшасы мен сәбіз егіп отыр. Қожалық жетекшісі Әліби Бекжанов күріштегі арамшөптермен будандасқаннан қазір пайдаланып отырған гербицидтердің әсері жылдан жылға азайып бара жатқанын жеткізіп, шаруа еңбегі еш болмауы үшін салалық министрлік осы жағын да ескерсе деген ұсыныс айтты.
Жалпы, биыл облыста 188,5 мың гектарға егін егілген. Бүгінге дейін бидай, арпа, сұлы қамбаға түсіп, шаруалар қазір мақсары, картоп, көкөніс, бақша, жүгері, мал азығын жинау үстінде. Егін жинау мен дала жұмыстарына жұмсалатын жанар-жағар май қоры жеткілікті. Техника да сақадай сай. Ауа райын бақылаушылардың да болжамы теріс емес. Амандық болса, науқанды 10 қазанда аяқтау межеленіп отыр.
Қызылорда облысы
