Саясат • 19 Қыркүйек, 2022

Жаңа демократиялық модель

331 рет
көрсетілді
1 мин
оқу үшін

Парламент қабылдаған саяси реформалардың пакеті Қазақстанның жаңа демократиялық модельге көш­кенін білдіреді. Бұл модельде Президент бір мерзімге, қайта сайлану құқығынсыз сайланады. Оның үстіне бұл норма өзгеріссіз қалады және қайта қарауға мүмкін болмайды.

Жаңа демократиялық модель

Сондай-ақ Конституция­лық сот судьяларының өкі­леттік мерзі­мі президенттік және парламент­тік өкілет мер­зімдерінен ұзақ­тау болмақ. Бұл реформалар­дың паке­тін бұрын іске асырылған конституциялық реформамен бірге қарау қажет. Жаңа Консти­туциялық сот институты құ­рылды. Бір мезгілде Пар­ла­менттің өкілеттігі кеңе­йіп, Пре­зиденттің өкілеттігі қысқар­тылды. Аралас сайлау жүйесі енгізіліп, партиялар­ды тіркеу рәсімі оңайлатыла­ды. Өңірлердің дербестігі кү­шей­мек.

Мұның бәрі, түптеп кел­генде, мемлекеттік құ­ры­лымның инс­­­титу­цио­нал­дық келбетін би­­­лік тар­мақтарының ара­сын­да ба­рын­ша теңгерім қалып­тастыра оты­­рып түзеді. Жаңа мемле­кет­­тік модель билік­тің ұдайы ро­та­ция­лануын, саяси жүйе­нің бол­жам­­ды­лығы мен орнық­ты­лы­ғын қам­тамасыз етеді және тұтас­тай алғанда, мемлекеті­міз­дің одан әрі дамуын тек де­­мо­­кратиялық бастауларда, сая­­си бә­секелестік негізінде баян­­­­­ды етеді. Басқаша айт­қанда, ре­фор­малардың жаңа пакеті сая­си жү­йенің өзгеру үдері­сін аяқ­тай­­ды. Енді бар­лық негіз­гі саяси инс­т­итут­тар­ды (Пре­зидент, Парла­­мент, мәслихаттар, Үкі­мет) қай­та іске қосу міндеті тұр. Оның бірін­ші кезеңі Жолдауда жария­­лан­ған президенттік сайлау болады.

 

Ерлан ҚАРИН,

Мемлекеттік кеңесші