Еліміздің құнды жәдігерлері

«Өткен мен болашақ ара­сында» деп аталған көрме Қара­ғанды облыстық тарихи-өл­ке­тану мұражайының 90 жыл­дығына орайластырылды. Со­нымен қатар халықаралық деңгейдегі «Мұражай педагогикасы: дәстүрлер мен инновациялар» атты халықаралық семинар-тренингте мұражайдың миссиясына қатысты келелі мәселелер қозғалды.

– Бұл – жай жәдігер­лер­дің ғана көрмесі емес, облыстық мұражайлардың бірегей көр­месі. Әр мұражай көрмеге ар­хеология, этногра­фия, қол­дан­балы өнердің сирек кез­десетін 5-6 экспонатын әкеліп отыр. Мұндай республикалық көрме Қа­зақ­станда алғаш рет өтіп отыр, – дейді Қарағанды об­лыс­­тық тарихи-өлкетану мұра­жайының директоры Ержан Нұрмағанбетов.

Көрмеде еліміздің әр ай­мағынан табылған «Алтын адам­ның» әшекейлері де бар. Тұлғалардан қалған асылдың сынығындай жәдігерлер, олар тұтынған, ұстаған құрал-жаб­дықтар да көрменің құ­нын арттыра түскен. Мәсе­лен, Қос­­танай облыстық та­рихи-өл­кетану мұражайы Аман­гелді Имановтың домбырасын әкеліпті. Жангелдиннің мұражай кешені жеткізген 1909 жылы Петерборда жа­рық көрген Ахмет Байтұр­сын­ұлы­ның «Қырық мысал» жинағын көрудің өзі бір ғанибет.

Әбілқайыр хан сақина­сы­ның көшірмесі, Есет ба­тыр­­­дың, Арынғазы ханның сауыт­саймандары көрме құн­ды­лы­ғын көрсетсе керек-ті.

Ақтөбе облыстық тарихи-өлкетану мұражайы қазақ ба­тырларының сауыт-сайманда­рын ала келіпті. Мұражай қо­­­ры бөлімінің меңгерушісі Нұр­­болат Ғаббасов жәдігер­лер­дің басым бөлігі тұпнұсқа екенін айтады.

– Ақтөбе – батырлар мекені. Біз қайта қалыпқа кел­тірілген Қобыланды батыр мүсінін, Есет батырдың, Арын­ғазы ханның сауыт-сай­мандарын әкелдік. Тұр­мыста тұтынған табақ, ожау, қымызшара дегеннің бәрі түп­нұсқа. Әбіл­қайыр хан сақи­­насының кө­шірмесі де бар бізде, – дейді Нұрболат Ғаб­басов.

Көрмеден соң жұмысын бастаған семинар-тренингке Ресей ғалымдары да қатыс­ты. Ғалымдар музейдің мәнін негіздей түсті. Мұра­жай ди­ректоры Ержан Нұрмаған­бет­овтің «мұражай – тек тарих қоймасы ғана емес, ол – ғы­лы­ми-зерттеу, коммуникация орталығы. Мұнда тарих, білім, туризм жинақталған» деген пікірін Ресей ғалымы, доцент, педагогика ғылым­дарының кандидаты, Ресей Федерациясы Жоғары мек­те­бінің еңбек сіңірген қыз­мет­кері, Халықаралық музео­ло­гия комитетінің және ЮНЕСКО-ның Халықаралық мұра­­жайлар кеңесінің мүшесі Людмила Шлятхина да мақұл­дайды.

Ғалымның айтуынша, қа­зіргі әлемдегі мұражай­лар­­дың миссиясы – барды мәң­гілік ету, атаусыз қалған­ды  ұлықтау, жүзеге аспай қал­ғанды іс қылу болмақ.

ҚАРАҒАНДЫ