Суретті түсірген Ерлан ОМАР, «EQ»
Отандық ғылымның жетістігін дәріптеп, жылдар бойы ізденістен қол үзбеген ғалымдарға қолдау көрсету өзекті. Себебі еліміздің әр аймағында ғылымға ден қойып, толымды еңбегімен танылған ғалымдар көп. Мән-маңызы бөлек іс-шараның мақсаты сол, Scopus журналдарына құнды ғылыми мақала жариялаған ғалымдарды таныту болған. Әсілі, дүние жүзінде ғалымдардың маңдай тері, жұмысының көрсеткіші рейтингі жоғары халықаралық журналдарда мақала жариялаумен, сол секілді еңбекке танымал зерттеушілердің сілтеме беру деңгейімен өлшенеді. Бұл тізімдегі орнын жылдан-жылға бекемдеп жатқан қазақстандықтардың да үлесі басым. Ал біз айтып отырған әлемдегі ең ірі «Elsevier» ғылыми компаниясының базасында 4 мыңға жуық ғылыми журнал бар.
Отандық ғылымның дамуына үлес қосып жүрген ғалымдар бас қосқан жиында Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек ғылым-білімді өркендетуде бірлесіп атқарған жұмыстардың берекелі болатынын айтты.
«Ортақ мүддеге жету жолында күш біріктіріп, ұдайы тәжірибе алмасып отырсақ, елдің әлеуметтік-экономикалық жағынан дамуына үлес қоса аламыз. Соның есесіне өмір сүріп жатқан ортамыздың өзіміз үшін де, өскелең ұрпақ үшін де жайлы болуын қамтамасыз етеміз», деді министр.
«Elsevir» компаниясының Орталық Азия және Әзербайжандағы жетекшісі Дамир Рахметов қазақстандық ғалымдардың ғылыми бағыттағы жетістігі жақсы бағаланып жатқанын атап өтті. Демек ғылыми жетістіктерін елге және шетелге таратуға талпынатын ғалымдар аз емес. Расында солай, қазір ғалымдар ғылыми ақпаратты меңгеріп, Elsevir құралдарын кеңінен қолдану арқылы еліміздің жаһандық зерттеу рейтингіндегі орнын нығайтуға, инновацияларды ынталандыруға күш салып отыр.
Салтанатты іс-шарадан соң, экономика ғылымдарының докторы Шолпан Есімова жоғары оқу орындарындағы өзгерістер және ғылымды өрістету жолындағы жаңашыл бастамалар турасында баяндады. Қазір әлемдегі және елдегі әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайлар сан салаға жаңалық әкелгені белгілі. Ендігі кезде елдегі жоғары оқу орындары осы өзгеріске дайын ба деген орынды сауал туады. Осы тұста Шолпан Есімованың жоғары оқу орындарының жанынан технопарктер ашу туралы ұсынысына ғалымдар қызығушылық танытты. Өйткені әлемдік тәжірибеде технопаркте іс бастаған кәсіпкерлер мемлекетке салық төлемейді. Есесіне, бұл оң өзгеріс студенттер мен мұғалімдердің қызығушылығын оятатыны сөзсіз. Ғылыми өнертабысты өндіріске енгізудің тетіктерін жастар ерте ұғып, байыбына барып түйсінгені жақсы. Мұндайда бизнес жобаларын іске асыруды көздеген ғалымдар мемлекеттен қаралған грантты күтіп отырмас па еді.
Ғылым-білімді дамытудың тағы бір тиімді тетігі – шетелдік тәжірибеге сүйену екені айтпаса да белгілі. Елде бәсекеге қабілетті университеттердің көп екенін еске салған Шолпан Есімова оқу орындарының әлеуетін одан әрі арттыру үшін инфрақұрылымды жаңартып, стратегиялық жоспар құрудың тиімді екенін алға тартты. Осы күні Elsevier Research Excellence Award сыйлығының лауреаттары дөңгелек үстел отырысына қатысып, елдегі ғылымның бүгіні мен ертеңі туралы ашық әңгімелесті. Жетекші ғалымдар жастарға бастаған ісін соңына дейін жеткізуге ақыл-кеңесін айтты. Себебі кейбір ғылыми жобаларға 10 жылдан астам уақытын сарп етіп, кейін еңбегінің жемісін көрген ғалымдар – көпке үлгі. Бұдан әрі ғалымдар ғылым жолында өзінен білімді, яғни бір саты жоғары азаматтармен тізе қосып жұмыс істеудің тиімділігі турасында өзекті ой қозғады. Дөңгелек үстел отырысында кез келген кедергіні еңсеріп, бастаған істің нәтижелі болатынына сену ғалымға тән қасиеттің бірі екенін түйсіндік. Орайы келгенде ғалымдар тырнақалды еңбегін жаза бастаған саладағы жастардың табысына мән беріп, әлеуметтік жағдайға көңіл бөлу жөнінде ұсыныстарын ортаға салды. Жас ғалымдарды ынталандыруға баса мән берілсе, кейбір білікті кадрлар табыстың кілтін басқа саладан іздеуге талпынбайтын еді ме? Ғылым-білімді дамыту жөнінде орамды ой айтылған отырыстың ізін ала «Elsevier» компаниясының Түркия, Иран, Орталық Азия, Таяу Шығысқа жауапты директоры Тайфун Башал ғылыми мақалалар жазып еңбектенген 17 ғалымға Elsevier Research Excellence Awards сыйлығын тапсырды. Сондай-ақ ғылымның өркендеуіне сүбелі үлес қосып келе жатқан Назарбаев Университеті мен Мұхтар Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті де Elsevier сыйлығын иемденді.
