Елдегі сайлау учаскелері таңғы 8:00-де ашылып, жергілікті уақыт бойынша 17:00-де жабылады. Анадолыда жалпы саны 191 885 дауыс беру жәшігі орнатылған. Түркияда және шетелде 64,1 миллионнан аса сайлаушы дауыс бермек. Бұдан бөлек, 4,9 миллионға жуық адам алғаш рет өз таңдауын жасайды. Саяси науқанға үлес қосу үшін электорат жеке басын куәландыратын ресми кез келген құжатпен дауыс бере алады.
Жоғарыда атап өткеніміздей, бұл жолы Президент және Парламент сайлауы қатар өтіп жатыр. Сондықтан екі бюллетень беріледі. Біреуінде ел басшысын анықтаса, екіншісінде заң шығарушы органдағы үміткерін белгілейді.
Шетелдік учаскелерде дауыс беруге 3,4 миллионнан аса адам қатысты. Оларға арнап 73 елде және 156 шетелдік өкілдікте сайлау комиссиялары құрылды. Түркияның шетелдік өкілдіктерінде дауыс беру үдерісі 9 мамырда аяқталды.
Қазіргі таңда Президент лауазымына үш адам үміткер. Мемлекеттің қазіргі басшысы Режеп Тайип Ердоған үшінші рет саяси бәсекеге қатысып отыр. Ол алғаш рет мемлекет басшысы лауазымына 2014 жылдың тамызында келді. 2018 жылы 24 маусымда елде өткен сайлауда 52,59 пайыз дауыс жинап, осы лауазымға қайта сайланды.
Бұдан бөлек, елдің алты оппозициялық партиясы біріккен коалицияның кандидаты және Республикалық халық партиясының төрағасы Кемал Кылычдароғлу мен «Ататүрікшілер альянсы» атынан Синан Оган үміткер атанды. Сарапшылар да, сауалдамалар нәтижелері де Р.Ердоғанның басты қарсыласы К.Кылычдароғлу болатынын алға тартады.
Төртінші үміткер Мухаррем Инже дауыс беруге үш күн қалғанда сайлаудан шығып қалды. М.Инженің айтуынша, саяси додадан бас тартуына әртүрлі арандатушылық пен жалған ақпарат арқылы қысым жасау әсер еткен.
Жалпы, Анадолыда президентті бесжылдық мерзімге сайлайды. Бірінші кезеңде үміткерлер 50 пайыздық межеден аса алмаған жағдайда екінші раунд өтеді. Онда көп қолдау иеленген екі үміткер қатысады. Екінші тур 28 мамырға жоспарланған. Бұдан бөлек, Парламенттің 600 мүшесін таңдайды.
Кей сарапшылар Түркиядағы бұл сайлауды тарихи сәт деп санайды. Өйткені осыдан 100 жыл бұрын Түркия Республикасының іргетасы қаланып, Мұстафа Кемал Ататүрік ел тізгінін қолына алған еді. Биылғы саяси доданың осындай символдық мәні бар деп есептейтіндер жетерлік.
Айта кетерлігі, басты үміткерлердің екеуі де сайлау науқанын қызу жүргізді. Президент Режеп Тайип Ердоған Ыстанбұлдағы Айя-София мешітінде кешкі намазда қасиетті Құран Кәрімнің бірінші сүресін мақамына келтіріп оқыған екен. Ал Кемал Кылычдароғлу республиканың негізін қалаушы Мұстафа Кемал Ататүріктің кесенесіне барып, жақтастарына «ел тағдырын өзгертіңдер» деп үндеу тастады.
Бауырлас елдегі саяси доданы халықаралық ұйымдар бақылайды. Біздің елден де бірнеше делегация аттанды. Атап айтқанда, ТүркПА ұйымы атынан Самат Мұсабаев, Бекболат Орынбеков, ЕҚЫҰ ұйымынан Ерлан Саиров және Сұлтан Дүйсенбинов секілді белгілі депутаттар сайлауда байқаушы болады.
Анадолыдағы сайлауды Еуропа елдері де жіті қадағалайтыны түсінікті. Өйткені кейінгі жылдары Р.Ердоған мен Еуропалық одақ арасындағы қарым-қатынас шиеленісе түсті. Бұған қоса, қарт құрлықтың басты ұйымы құрамына Түркияны қосуға асығар емес.
Дегенмен Түркия НАТО-ның белді мүшесі. Шығыс Еуропадағы геосаяси ахуалдың шиеленісін ескерсек, Түркияның оны шешуге қомақты үлес қосатынын Брюссельдегі шенеуніктер жақсы түсінеді. Бір жағынан Ыстанбұл билігі Украина тарапына қару-жарақ сатса, екінші жағынан Ресейге салынған санкцияларды қолдаған жоқ.
Сондықтан Анадолыны кім басқаратыны түрік ағайындар үшін ғана емес, Еуропа үшін де маңызды. Бізге де бауырлас халықтың бірлігі мен бекемдігі керек. Ендеше, ел тізгінін кім ұстаса да, екіжақты қарым-қатынасты одан әрі нығайтатын басшы келетініне сенім білдіреміз.
