Пікір • 26 Қыркүйек, 2023

Шикізат өндірудегі келелі ұсыныс

226 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Президенттің Қазақстан халқына Жолдауы мемлекеттің стратегиялық даму жоспарларын халыққа ашық жариялауымен ғана емес, оның орындалу технологиясын мәлімдеуімен де құнды. Жолдау ел ішіндегі ұзақ уақыт бойы тұралап қалған мәселелерді де қамтыды. Бүгінде металлургия және кен байыту, геология, минерология салаларында еңбек етіп жүрген азаматтар Жолдауда айтылған маңызды тақырыптың мәнін ашып, алдағы бағыт-бағдарларын талқылап жатыр.

Шикізат өндірудегі келелі ұсыныс

Еліміз табиғи ресурстарға ерекше бай және зерттелмей жатқан жер ресурстары да же­тер­лік. Мемлекет басшысының Жолдауында қамтылған мәселе­­нің көбі өзекті, оның ішінде үнемі қалтарыста қалып шешімін таппай жүрген проблемалар­дың күн тәртібіне қойылуы бізді бір серпілтіп тастады. Ол – ши­кізаттық өндіріс. Біз ұзақ уақыт бойы ғылымда заманға сай технологиямен жабдықтау жағынан тұралап қалдық. Соның кесірінен шикізатты өңдеу және оны ұқсату ісіне мән беруді қойдық. Жаңа технологияны ойлап тапқаннан гөрі сол технологияны шетелден сатып алғанға бойымыз үйреніп кетті. Жалпы, ғылымда жаңалық ашу үлкен ізденісті талап ететіні сөзсіз. Президент осы ахуалға терең, жан-жақты талдау жасау арқылы салаға түбегейлі өзгеріс­тің қажеттілігіне баса назар аударғаны байқалады.

Елімізде жаңа тұрпатта ойлау қабілеті күшті ғалымдар корпусы бар. Олардың ашқан ғы­лыми жаңалықтарын өндіріске ен­гізу, оны тиімді пайдалану жағына осы­ған дейін бас ауыртпай келдік. Оның дамуы қағаз жүзінде дұрыс сияқ­ты көрінді. Ал ол іс жүзінде көз­ге көрінбейтін елес бо­лып қал­ды. Соның кесірінен біз­дегі индус­триалды-инновациялық жобалар жүзеге аспай жатыр. Қаныш Сәтбаев атындағы уни­вер­ситеті металлургия және кен байыту институтының ғалым­дары бірнеше жыл бойы зерттеу жүргізіп, «Қазақмыс» ЖШС компаниясы базасында қара селен мен шлактан қымбат металл айыратын зауытты іске қостық. Әйтсе де қаншама өндіріс орындары өз жаңалықтарын жүзеге асыра алмай отыр. Президент Жолдауынан кейін осы бағыттың жолы ашылады деп ойлаймын. Ақылға салса, әрине, ғылымға жұ­мылу – өзекті шара. Бірақ елі­міздегі ірі компанияларды неме­се қуатты өндіріс орында­рын­ ғылымға жұмылдыру үшін билік тарапынан кешенді шара қабылданса, игі іс болар еді. Сонда ғана біздің отандық өнді­рі­сіміздің бағы жанып, мерейіміз арта түседі.

Ғылымның жетістігін пайдаланбайтын сала жоқ. Ғылымда ұтысқа шығып жататын кездер де болады. Ғылым саласы эво­люциялық шырқау шегіне жеткен кезде ештеңеге таңырқап қа­рау­ға болмайтынын қоғам дәлел­деп берген. Президенттің өз Жол­дауында кен өндіру орындарын көбірек ашып, табиғи ресурсқа бай аймақтарға геологиялық зерттеулер жасауды және саланы тұтасымен модернизация­лау туралы айтуы көңілге қонымды. Мұның өзі бізге үлкен күш береді.

Жаңғыру – үнемі жаңашыл­дық­ты талап етеді. Табиғи ре­сурстарымызға жаңаша түр беріп, жаңару Президент Жолдауында кен орындарын игеру ісіне ерекше назар аударғанын көріп отырмыз. Мемлекет басшысының ха­лыққа Жолдауын шикізат өндіру­дегі келелі ұсыныс деуге болады.

 

Бағдәулет Кенжалиев,

Қ.Сәтбаев атындағы ұлттық университеті металлургия және кен байыту институтының бас директоры, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты