Сенім мен үде

Алдымен Қасым-Жомарт Тоқаев 2019 жылы 9 маусымда кезектен тыс Президент сайлауында Конституцияның 42-бабына сәйкес ант беріп, ресми түрде алғаш рет Мемлекет басшысы лауазымына кіріскен болатын.

Рас, кейінгі үш-төрт жылда Қазақстан халқы бірнеше күрделі сынақтан өтті. Солардың бірі – өткен жылдарда болған Арыстағы ауыр жағдай. Ескіріп, тозығы жеткен әскери оқ-дәрілер сақталып келген және бірде-бір тексеруден өткізілмеген. Жедел әрекет етудің арқасында оңтүстік өңірдегі за­ман­дастарымызға төнген қауіп-қатер уақытында тоқтатылғанын барша жұрт біледі. Сол сияқты, өткен қыстағы Екі­бас­тұздағы жағдайды алайық, ондағы жылу беру ошағына да 43 жылдан бері ешқандай тексеру жүргізілмеген екен. Қасым-Жомарт Кемелұлы мемлекет тізгінін осындай жағ­дай­да қабылдап алды және күр­делі түйіндерді сабырмен шешіп, қиын­дықтардан өтіп, отан­дас­та­ры­мыздың мүддесі үшін байсалды қызмет етіп келеді.

Біз қазір үлкен өзгерістер болып жат­қан күрделі уақытта өмір сүріп келе­міз. Әлемнің әр түк­пі­рінен шығып жатқан дүмпулер еліміздің жалпы ты­ны­сына әсерін тигізбей айналып өтуі мүмкін емес. Осы ретте Президентіміздің саяси аренадағы біліктілігі, жүр­гізіп отырған салмақты саясатына сенім білдіргеніміз жөн. Алдымен ел ішіндегі тыныш­тық­ты, тұрақтылықты ойлай­тын ел басшысына әр отандасымыз қолдау жасаса, бұл біздің мызғымас бірлігіміздің кепілі болмақ.

Бұрында ынтымақтастығы жарасқан көршілес ТМД елдері арасында қазір геосаяси шие­ле­ністерге байланысты алуан көзқарас, пікірлер туындап жат­қаны да белгілі. Беларусь Президенті Александр Лукашенко Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа ядролық қарудың ортақ болатынын желеу етіп, «одақ мемлекетке қосылуды» ұсынған еді. Қазақстан Президенті көрші елдермен Еуразиялық экономикалық одақта бірге екенін айтып, орын­сыз ұсыныстан бас тартты. «Яд­ролық қаруға келер болсақ, бізге ол керек емес, се­бебі біз ядролық қаруды тарат­пау жөніндегі келісімшартқа және ядролық сынақтарға тыйым салу жө­ніндегі шартқа қол қойғанбыз. Халық­аралық құ­жаттар шеңберінде біз осы мін­деттемелерге адал болып қала­мыз», деді Президент. Осы сөзімен көршілес елдермен Қа­зақ­стан тек экономикалық қа­рым-қатынастарға ғана ашық екенін айқын білдірді.

Кездескен қиындық, кедер­гі­лерге қарамастан, қазір еліміз жүйелі дамып келеді. Іске асып жатқан конституциялық реформалар әділетті Қазақстан құру жолында маңызды қадамдар жа­сауға түрткі болып отыр. Сол сияқ­ты ма­ңызды саяси рефор­­­малар мен эко­номикалық өзгеріс­тер­дің болып жат­қанына да куә болып отырмыз.

Рас, ел экономикасында өзек­ті мәсе­лелер көп. Соның бірі – еліміз әлі де болса шикі­зат­қа тәуелді. Осы орайда Пре­зидент ұлттық табыстың игі­лі­гін жұрттың бәрі бірдей көріп отырмағанын айта келіп, күр­де­лі мәселелерді шешудің нақты жолдарын ұсынған болатын. Ол қандай жолдар десек: макро­эко­номикалық тұрақ­ты­лық­ты қамтамасыз ету, экономиканы әр­тараптандыру және цифр­лан­дыру. Сондай-ақ шағын және орта бизнес пен адам капи­та­лын дамыту, заң үстемдігін ор­нық­ты­ру да тапсырылды. Мұның бәрі халықтың әл-ауқа­тын арттыру үшін жасалып отыр­ға­ны айтпаса да түсінікті.

Президенттің тағы да бір на­зар­ға алған мәселесі – ауыл шар­уа­шылығы саласы. Бұл сала өз дамуында қазіргі кезге дейін кенжелеп қалып келді. Жердің құнары, су ресурсы мен суару жүйесі толыққанды зерттелмеді. Мемлекет басшысы Жолдауда ауылшаруашылық саласына цифрлық платформаны жүйе­лі енгізу туралы айтқаны есімізде. Бұдан былай цифрлық платформаның арқасында жүйе­лі жұмыс жүргізілетін болса, жо­ғарыда айтылғандардың бір жерге жинақталған қоры қалып­тасатыны анық. Бұл – ауыл шар­уа­шылығы сала­сының жылдам еңсе көтеруіне игі әсер ететін өте тиімді жол.

Ел тізгінін қолына алған ке­йінгі үш жыл Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа оңай болған жоқ. Күні кеше ғана ой­ла­маған жерден қара жамылып қалған кеншілер астанасы – Қарағандыға барды. Костенко атындағы шахтада болған жарылыс пен өрттен қаза тапқан шахтерлердің қайғысы бүкіл отандастарымыздың қа­быр­ғасын қайыстырып кетті.

Президент апат орнын өз көзі­мен көріп, марқұмдардың отба­сыларына көңіл айтты. Мем­лекет басшысы Үкі­метке кен­шілердің отбасыларына бар­лық қажетті көмек көрсетуді тапсырды, оқи­ғаның мән-жайын анықтау үшін үкі­­меттік комис­сия құрылды және «АрселорМиттал Теміртау» ком­пания­сымен инвестициялық ынты­мақ­­тас­тық­ты тоқтату­ды тапсырды.

Қазақстанда кен өндіру өнер­кәсібі әуел бастан жақсы дамы­ған. Бұл сала осы уақытқа дейін ұлттық экономиканың өсімін қамтамасыз ететін сенімді табыс көзі болып келеді. Қазір мұнай, көмір, бағалы металдың әлем­дік нарықтағы ба­ғасы өте жоғары екенін білеміз. Ірі өндіріс орындарында жұмыс істейтін кен­шілер экологияның нашарлап, ден­сау­лыққа зиян келтіріп жатқанын айтып, шағымданады.

Осыған орай Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Жолдауында: «Үкімет кәсіп­орын­дардың технология­­лық және экологиялық ахуалын, ден­саулық сақтау жүйесін жақ­сар­ту үшін батыл шаралар қабылдауы қажет. Сон­дықтан ірі өндіріс кәсіпорындары 5 жыл сайын технологиялық және эко­логиялық аудит жасауы керек. Бұл та­лап инфрақұрылым саласындағы кәсіпорындарға да қойылуға тиіс», деген болатын.

Қазақта «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» деген тағылымы мол сөз бар. Қазір балабақшадан бастап, мектепте, жалпы білім беру саласында тың өзгерістер жүріп жатыр. Дегенмен біліммен қатар ұлттық тәрбиеге де баса мән берілуі керек. Ұрпақтың бойында патриоттық сезімді қалыптастыра білу маңызды. Біз ғасырлар бойы күресіп, ақыры Тәуел­сіздікке қол жеткіздік. Ұлттық әске­ри құрылым және ұлттық қауіпсіздік саласының іргетасын қалауға біздің буын да аз-кем үлесін қосты. Алайда қазіргі кезде жастардың кейбіреуі әскерге барудан қашады, қиын­дықты еңсеріп, өзін-өзі темірдей тәртіпке тәрбиелеуге көнгісі кел­мейді. Сонда Отанды кім қор­ғамақ? Елдің қауіпсіздігін болашақта кімге сеніп тапсырамыз? Осы орайда жас­тар ойлануы керек. Олар ел алдындағы жауап­кершілік пен борышты терең сезін­гендері дұрыс. Патриоттық сезім қоғамымызда ең жоғарғы орында тұруға тиіс.

Пре­зидент ел азаматтарының ден­сау­лығы мықты, білімі терең болуына қатты мән береді. Әрқа­шан жастардың болашағына алаң­дап, айтып отырады. Жастар бір кәсіпті меңгеріп, еліміздің «кетігіне кірпіш болып қалана» білсе дейміз. Адамды жетістікке жет­кізетін – еңбекқорлық. Мем­лекет басшысы бір сөзінде: «Кәсібилік пен еңбекқорлық қоғамымызда ең жоғары орында тұруы қажет. Тағы да қайталап айтамын. Елі­міз­де еңбекқор адам, кәсіби маман ең сыйлы адам болуға тиіс. Осындай азаматтар мемлекетімізді дамытады» деген еді.

Жастар нақты бір мамандық­тың қыр-сырын жетік білуге ұмтылғандары жөн. Өз саласы­ның шеберіне әрдайым сұра­ныс болады. Өскелең ұрпақ Қазақс­тан­да ғана емес, өзге елдерде де бәсекеге қабілетті бола алады.

Жастарды қолдау, жас кадрларды өсіру туралы мәселені Мемлекет бас­шысы да әрдайым айтып келе жат­қаны шындық. Парламентке сайлауда да де­путаттыққа жастардың көптеп сайлан­ғанын көріп қуандық. Президент жастар саясатын қолдаса, билікке келіп жатқан жастарымыз Мемлекет басшысының байсалды саясатын қолдайды, елімізді дамытады деп сенеді. Халқымыз бірлікте болса, алынбайтын қамал болмайды. Сондықтан бәріміз бір бағытта – еліміз­дің жарқын болашағы үшін еңбек етейік!

Жақында ғана Астанада Қасым-Жомарт Тоқаевтың төраға­лы­ғымен Түркі мемлекеттері ұйымының мерейтойлық X сам­­миті өтті. Алқалы жиынға Түр­кия, Әзербайжан, Өзбекстан, Қырғызстан президенттері ұйым­ға мүше мемлекет басшылары ретінде, Мажарстан Премьер-министрі мен Түрікменстан басшысы бақылаушы елдің басшылары ретінде қатысты.

Еуразия кеңістігінде ежелден бері тарихи атажұртты көздің қарашығындай сақтап, қорғап келе жатқан Түркі әле­мінің бесі­гіне айналған Қазақстанның Мем­лекет басшысы қазіргідей ха­лық­аралық ахуал тұрақсыз, ал­ма­ғайып ке­зеңде түркі жұрты­ның бірлігін бекемдей түсудің маңызына назар аудартты.

Еліміздің Түркі мемлекеттері ұйы­мын одан әрі дамытуға мүд­делі екенін айта келіп, Қа­зақс­танның Ұйымға төра­ға­лығы «Түркі дәуірі!», яғни «Turktime!» ұранымен өткізді. «Түркі әлемі­нің келе­ше­гі-2040» атты құжат бекі­тіліп, 12 құ­жат­қа қол қойылды.

«Бұл – ортақ қауіпсіздігіміздің се­німді кепілі. Қару-жарақ және есірткі сау­дасына, терроризм мен экстремизмге, көші-қон­ға қатысты сын-қатер­лер көбейді. Мұндай қауіптердің алдын алу үшін қауіпсіздік сала­сын­дағы ынтымақтастықты ны­ғай­туымыз керек. Осы орайда мен келесі жылы Астанада мемлекеттеріміздің Қауіпсіздік кеңесі хатшыларының 3-отырысын өткізуді ұсынамын. Түркі мемлекеттерінің қар­жылық тергеу органдары арасында қыл­мыс­пен бірге күресу және ақпарат ал­масу туралы келісім жасау ма­ңызды», деді Президент.

Қасым-Жомарт Тоқаевтың айтуынша, айналамызда күрделі ахуал қалып­тас­қан қазіргі кезеңде медиация­ның да рөлін арттыру қажет. Мемлекет басшысы Ресей мен Украина, Израиль мен Палестина арасындағы қанды қақ­ты­ғыс­тарды, Батыста белең алған заңсыз көші-қон мәселесін мысалға келтіріп, қауіпсіздікті қамтамасыз ету басты мін­дет екенін айтып, Қазақстаннан Па­­лестина халқына 1 миллион доллар көле­мін­де гуманитарлық көмек беру туралы шешім қабыл­дады.

Халық сайлағандықтан атқа­рып жат­қан қыруар істерін, әлем алдындағы бе­делін күн сайын көріп-біліп отырған­дықтан біз де Президентке сенім артамыз. Ел сенімінің үдесінен шығу – уақыт еншісінде.

Сәт ТОҚПАҚБАЕВ,

запастағы генерал-полковник