Басылым • 11 Қаңтар, 2024

Әдебиеттану антологиясы

222 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Жақында «Таңбалы» баспасынан (Алматы) филология ғылымдарының докторы, профессор Дандай Ысқақұлы бастаған ғылыми зерттеушілер тобы (Ұ.Еркінбаев, К.Төребекова, А.Рақымбаева) құрастырған үштомдық «Қазақ әдеби-эстетикалық ой-пікірінің антологиясы» жарық көрді. Оның бірінші томы «Алаштық бағыттағы ой-пікірлер», екінші томы «Кеңестік кезеңдегі қазақ әдеби сыны», үшінші томы «Тәуелсіз елдің әдеби сынындағы көркемдік ізденістер» деп аталады. Бұл еңбек Р.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтында орындалып, Мәдениет және ақпарат министрлігінің бағдарламалық-нысаналы жобасы негізінде жарияланып отыр.

Әдебиеттану антологиясы

Авторлар: «Сөз өнерінің шыңы – көркем әдебиет. Әде­биеттің дамуы сол халық­тың әдеби-эстетикалық ой-пікірінің, сұлу сөзге деген сын­шылдық көзқарасының да­муымен ті­келей байланысты. Тұнық та­биғаттың аясында еркін өмір сүрген қа­зақ халқы сөз өнеріне ерек­ше мән берген. Адамды сөзіне қарай бағалаған», деп тұжырымдай отырып, Әбу Насыр әл-Фарабиден Ба­қыт Сарбалаұлына дейінгі тұл­ғалардың, ғалымдардың, әде­биетшілердің таңдаулы ой-пікірлерін жинақтаған.

Үш томдықта халық эстетикасынан бастау алған қазақ әдеби сынының алғашқы ке­зеңнен бүгінге дейінгі жолы, ізденісі, сабақтастығы мол ма­териалдар ұсынылған.

Заман жаңаруымен кезең, заман, дәуір көркем әдебиетке жаңа талап қояды. Бір кездегі социалистік-идеологиялық таным мен талап қағидатының өзгеруі әдебиетттануға әдіс­на­малық тың серпіліс әке­ліп, ұлт­тық дәстүр мен әлем­дік әде­биеттану ықпалдаса түсті. Шынайы шығармашылық үрдістерді зерделеу күн тәр­тібіне шықты.

Қазір талғам мен зерт­теудің табиғи даму жолын таңдаған қоғамымызда ер­кіндік пен ізденіс көп. Осы тұрғыдан қарағанда, ғылыми топ әдебиеттану мұраларын орайлы сараптаған. Кеңестік 1930-1950 жылдардың талдаулары оқырманды бейжай қалдырмайды. Антология материалдарында саяси өмір мен мәдени өмір арасындағы шетін мәселелер, арда тұлғалардың батыл ізденістері, әлем тәжі­ри­бесіне деген ынта-ықы­лас, түрлі конъюнктура, схе­ма­шылдық мәселелері заманына сай қарастырылған.

Антология жоғары оқу орын­дарының бакалавриат, ма­гистратура, докторантура бағдарламасында оқып жүр­­ген талапты жастарға, әлеу­меттік-гуманитарлық ғы­лым зерттеушілеріне, руханият та­рихына қызығушы жалпы оқыр­манға арналған.

 

Сабыр Шәріп,

PhD