Аймақтар • 30 Мамыр, 2024

Қырандай қырағылық танытты

73 рет
көрсетілді
7 мин
оқу үшін

Жұрттың қарасы көп жерде тәр­­тіп жиі бұзылатыны рас. Әсі­ресе байрақты бәсекелерде жан­­күйерлер арасындағы құқық бұзу­шы­лықтың қылаң беру де қа­лыпты жағдайға айналған.

Қырандай қырағылық танытты

Футболдан бірінші лига коман­далары арасындағы ел бірін­шілігінің бесінші туры аясын­да өскемендік «Алтай» өз алаңында алматылық «Хан Тәңірі» командасын қабылдады. Ойын нәтижесі бойынша қонаққа келген команда жеңіске жетіп, қанжығасына үш ұпайды байлап кетті. Кездесу барысында толассыз гол соғылмаса да, ойын қызу тартысқа толы болды. Әрине, мұндай бәсекеде қауіпсіздік шаралары да жоғары дең­гейде орындалуға тиіс. Бұл жолы да «Шығыс» өңірлік қолбасшылығына қа­расты 5518 әскери бөлімінің мерзімді әскери қызметшілері спорттық шара тәртібін бастан-аяқ бақылап, қырандай қырағылық танытты.

Таяуда «Ақтөбе» футбол клубының жан­күйерлері Алматы метросында қо­ғам тыныштығын бұзған. По­ли­цейлер қа­л­ада ғайбат сөз айтып, қоғамдық орындар­ды ластаған футбол жанкүйерлерін жауапқа тартты. Спорт­тық іс-шараларда өзін өзі ұстау ере­желерін бұзған құқық бұзушыларға әкім­шілік шара қолда­ныл­ды. Ал футбол жанкүйерлерінің ста­диондағы ерсі қылықтары бұдан да асып түседі. Есте болса, осыдан бір ай бұрын Түр­кия суперлигасының 30 туры аясында «Трабзонспор» мен «Фенербахче» командалары кездесу өткізді. Ойын соңы­на қарай жергілікті команда жанкүйерлері­мен қонақ команда ойыншылары арасында төбелес басталып кетті. Қазір жарыс кезіндегі осы олқылықтың салдарынан «Фенербахче» футбол клубын суперлигадан алып тастау мәселесі көтеріліп жатыр. Эмоцияға берілген фанаттардан қитұр­қы әрекеттің түр-түрін күтуге бола­ды. Сондықтан болар, «Интер Майами» мен Аргентина құрамасының шабуыл­шысы Лионель Мессидің оққағары да ойын барысында футболшының өзімен бірге жүгіріп, қара терге түсетіні бар.

Ойыншы алаңның қай бұрышында болса, алаң шетімен сол аумаққа әрлі-берлі жүгіріп әлек түсіп жүретіні езу тартқызады. Бірақ тартысқа толы жарыстарда жанкүйерлердің ойына не жатқанын ұғу қиын.

Өскемендегі бірінші лигада өнер көрсететін «Алтай» футбол клубының ойыншыларында жеке оққағар жоқ. Өйткені бұл жақта алаң ортасында ойран салатын бұзақыларды қойып, ойын­ды тамашалауға келетін көрермен саны да некен-саяқ. Дегенмен Ұлттық ұлан­ның сарбаздары спорттық ойынның ойда­ғыдай өтуіне атсалысып, әрдайым қауіп­сіздіктің жоғары деңгейінде қыз­мет атқарып жүр.

– Мен Ұлттық ұлан қатарына Семей қаласынан шақырылдым. Біздің қала тұрғындарының футболға деген құлшынысы алабөтен. Биыл ғана премьер лигаға өтіп, көшбасшыға айнал­ған «Елімай» командасының әрбір ойы­нын жергілікті жұрт тағатсыздана күтіп, елеңдеп отырады. Айталық, «Елімайдың» «Қызылжармен» өткізген ойынына ­8 мыңға жуық адам жиналған. Әрине, «Алтай» командасы бірінші лигада ойнайды. Алайда былтыр «Елімайда» бірінші лигада өнер көрсеткен. Сол кезде де стадионда ине шаншар орын қалдырмаған жанкүйерлердің саны көбеймесе, азайған жоқ. Ал «Алтайдың» ойынына бүгін мөлшермен 40-50 адам келген. Бірақ Өскемен қаласының тұрғындары футболдан гөрі хоккейге құмар сияқты, – дейді 5518 әскери бөлімінің қатардағы жауынгері Диас Малдыбаев.

Мерзімді әскери қызметші қа­ру­ластарымен бірге ойынға екі сағат бұ­рын келген. Құрамында кинологі бар жауынгерлік жасақ жасыл алаң сыртын торуылдап, футболға келген жұртшылықты көз сыдырта бақылауға алады. Күдікті көрінгендер болса, тоқтатып, тексеріс жүргізеді. Ал қалған әскери сарбаздар болса жасыл алаңға арқасын беріп, тізе бүк­кен жұртшылыққа назар салып, тие­сілі аумақты бақылауға алуға тиіс. Ала доп аламанының қауіпсіздігін мойынына алған мерзімді әскери қызмет­ші­нің бірі – Айбек Алтынбеков. Ол ­да Ұлттық ұлан сапына Қызылорда об­лы­сы, Тереңөзек ауданы Бесарық ауы­лынан шақыртылған. Жауынгерлік жа­сақ қатарында қырандай қырағы сар­базға стадион аумағын бақылауға алу жүктелген. Өйткені қарсылас коман­даға немесе қарсылас команданың жан­күйерлеріне тұтқиылдан шабуыл жа­сауға әрекеттенген бұзақы тобы болуы бек мүмкін. Ұлттық ұлан сарбазы осындай жанкүйерлер жайында жолдаста­рынан біраз ақпарат алған көрінеді.

– Мен мектеп қабырғасында жүр­ген­де «Жайдарманда» өнер көрсеттім. Бір жолы Қызылорда қаласында өт­кен сайыста жаңа достар таптым. Сахна­да өнер көрсетіп болғаннан кейін, бәріміз киім ауыстыратын бөлмеде бас қосып, әңгіме-дүкен құратынымыз бар. Астана қаласынан келген бір әзілкеш Ұлыбританияда болған екен. Ол Тұманды Альбион елінде футбол жанкүйерлерінің қызуқанды болатынын айтты. Мәселен, олар қарсылас клубқа жанкүйер екендігіңді біліп қойса, жағдайың мүшкіл деген сөз. Ал сенің қарсылас команданың қаласында жүргеніңді көрсе, артыңнан қуып, ізіңді аңдудан еш жалықпайды екен. Олармен кикілжіңге түсудің еш қажеті жоқ. Артыңнан ерген суыт жүрістілерді байқап қалған болсаң, абдырамай жедел такси шақырып, тайып тұрмасаң, тұрған жерде атып тастауы да мүмкін. Сондықтан стадионға барып, сүйікті командаға қолдау танытқанда, эмоцияға салынбай, салмақты болғаның жөн. Сенің командаң ойын барысында жеңіске жетіп, оның әсерінен шаттанып, есіріп, дарақылық танытпауың қажет. Қарсылас команда жанкүйерлерін мазақтап, қол шығарып қалсаң, сенің түріңді бірден жаттап алады. Одан кейін жалғыз жарым жүрген жеріңде таяқтың астына алуы да ғажап емес. Сондықтан жанкүйер болудың да өз мәдениетін сақтаған жөн. Шынымен, егер бұзақылық бола қалса, бұл ертең футболсүйер қауымды үркітіп алуға дейін апаруы мүмкін. Мұндай бұзақылықтар футболға қызығушылық танытып жүрген жастардың «Соққыға жығылып жатқанша, үйде жатып-ақ жанкүйер болайын» деген көзқарасын қалыптастырады. Ал жанкүйер азайса, елдің футбол командасына кім жігер сыйлап, рухын оятады? Сондықтан ала допқа алаңмен қарау керек. Егер ұландықтар әрбір тәртіпсіздіктің алдын алып, көрерменнің қорғанына айналса бұл футбол жұртшылығын арттыра түседі деп ойлаймын. Ал футболшы үшін ойынның тартысты өтуіне себепкер бөркін аспанға лақтырып қуанып, жалынды ұранымен рухыңды асқақтатар көрермен қауым, – деп ағынан жарылды әскери бөлімінің қатардағы жауынгері Айбек Алтынбеков.

Жақында ғана «Алтай» командасы өз алаңында тағы да кезекті ойын өткізді. Теңбіл доп тартысының қауіпсіз өтуіне атсалысқан ұландықтар өз міндетіне әрқашан мінсіз, сақадай сай дайын.