Суреттерді түсірген – Ерлан ОМАР, «EQ»
Демек аталған саланың түлектеріне қоғамда сұраныс жоғары. Ал осы бағытта білім беретін оқу орындары маман даярлауда қандай жүйемен оқытады? Теория мен тәжірибе қаншалықты ұштасқан? Сондай-ақ бұл цифрлық журналистиканың ерекшелігі қандай? Осы сауалдарға жауап алу мақсатында елордадағы Astana It University-не арнайы барған едік.
IT саласында сапалы кадрларды даярлауға бағытталған бұл оқу ордасы 2019 жылы ашылса, цифрлық журналистика білім беру бағдарламасы 2020 жылы алғашқы студенттерін қабылдаған. Мемлекет басшысы Қ.Тоқаевтың студенттерге: «Білім беру тұрғысынан бұл университет білікті мамандар даярлайтын беделді оқу орнына айналатынына ешқандай күмәнім жоқ. Неғұрлым жақсы білім алсаңыздар, мына қиын да алмағайып өмірден алар еншілеріңіз соғұрлым көп болады», деген сөзі, бір жағынан, мемлекет жастардан үлкен үміт күтетінін, екінші жағынан, әлемде болып жатқан күрделі геосаяси жағдай ІТ саласына, оның ішінде ақпараттық қауіпсіздік бойынша жоғары білікті мамандар даярлау ісіне жоғары талап қойылатынын білдіреді.
Аталған университетте журналистикаға қатысты екі мамандық бар. Олар: Медиатехнология және Цифрлық журналистика. Алғашқысы компьютерлік графика, кескінді өңдеу, машиналық оқыту сынды техникалық жағына жауап береді. Ал Цифрлық журналистика қазіргі еңбек нарығында сұранысқа ие инновациялық тәжірибені меңгерген цифрлық медиа саласының жоғары білікті кадрларын даярлауға бағытталған.
Креативті индустрия мектебінің аға оқытушысы Богдан Петровтың айтуынша, оқу таза ағылшын тілінде әрі жеделдетілген (әдеттегі 4 жылдың орнына 3 жылда диплом алуға мүмкіндік беретін) форматта жүргізіледі.
«Бұл мамандыққа тек жүзден жүйрік деп танылған шын мықтылар ғана түсе алады. Өйткені ұлттық бірыңғай тестілеуден бөлек, біздің «Аstana it university excellence test» деген ішкі емтиханымыз бар. Оның өзі екі кезеңнен тұрады. Біріншісі – шет тіліне қатысты сынақ. Өйткені үш жыл бойы оқыту тілі толық ағылшын тілінде өтеді. Сол себепті IELTS, TOEFL сынды тестілеулердің нәтижесі талап етіледі. Бұдан бөлек, бағдарламауға қатысты емтихан тағы бар. Себебі біздің әрбір студент ІТ негіздерін меңгеріп, заман талабына сай жан-жақты маман болуға тиіс», дейді Б.Петров.
Барлық сынақтан сүрінбей өтіп, оқуға қабылданған студент Мультимедиялық журналистика, 3D технологиясы және анимация, Журналистика негіздері, Жаңалықтарды жазу және фактчекинг, WEB технологиялары, Машиналық оқыту, Ақпараттық және цифрлық сауаттылық, Академиялық жазу, Операторлық шеберлік және монтаж негіздері сынды пәндерде білімін шыңдайды. Әрине, бұл сабақтар тек бірегейі ғана.
Цифрлық журналистика мамандығының биылғы түлегі Нұрбол Құлмағамбеттің айтуынша, бүгінде жаңалықты құр мәтін түрінде жарияласаң, оны оқитындар некен-саяқ. Оқырманның яки көрерменнің алғашқы 30 секундта жанарын жаулап, көңілін баурап алатындай ақпаратты тартымды әрі сапалы етіп беруге күш салу керек.
«Біз бірінші курстан бастап теория мен тәжірибенің тізгінін тең ұстап келеміз. Республикалық ірі телеарналарға барып, өзіміздің «ІТ News» атты бағдарламамызды жүргіздік. Тек камера алдында ғана емес, камерадан тыс техникалық жағынан да көп дүниені меңгердік. Біздің бірден-бір ерекшелігіміз сол – үш тілде жаза алатын әрі түсіріп, монтаждай алатын, сондай-ақ дижитал әлемінен хабардар болып, жасанды интеллектінің игілігін көре алатын әмбебап журналист болуымыз», дейді Н.Құлмағамбет.
Университеттің ЭКСПО аумағында орналасуы да студенттерге тәжірибе жағынан көп көмегін тигізеді. Өйткені Халықаралық «Astana hub» IT-стартаптар технопаркі де осында орналасқан. Білім алушылар мұнда өздерінің жобаларын таныстырып, үлкен мүмкіндікке қол жеткізеді.
Бұдан бөлек, біздің байқағанымыз оқытушылық құрамның жастардан құралғаны (орта жас мөлшері – 32 жас). Қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогі Ыбырай Алтынсариннің «Маған жақсы мұғалім бәрінен де қымбат, өйткені мұғалім – мектептің жүрегі», деген сөзі бар. Мұндағы оқытушылардың жартысына жуығын ғылым докторы, кандидаты және PhD құраса, қалғаны – магистрлер және өндіріс мамандары. Университетте шетелдік профессорлармен қатар, президенттік «Болашақ» және басқа да бағдарламалар аясында шет мемлекеттердің озық жоғары оқу орындарын тәмамдаған ұстаздар дәріс оқиды. Олардың ішінде республика бойынша «ЖОО-ның үздік оқытушысы» ретінде танылғандары да бар екен. Мәселен, New York Film Academy түлегі, аға оқытушы Айдие Айдарбековтің айтуынша, білім алушының деңгейін бағалайтын GPA жүйесінің өзі үш көрсеткіш бойынша бағаланады.
«Негізгі бағалау оқу бағдарламасы бойынша жүргізіледі. Одан бөлек, ғылыми және әлеуметтік GPA жүйесі де бар. Яғни әрбір студенттің оқумен ғана шектелмей, түрлі жобаны ұйымдастырып, атсалысуы да маңызды. Ол жағынан университет білім алушыларды техникалық жабдықтармен қамтамасыз етіп, қолдау көрсетіп отырады. Мәселен, біздегі медиа және виртуалды студиода кино саласына арналған арнайы камералар бар. Олардың сапасы да, бағасы да жоғары. Сол құрылғылар арқылы студенттер деректі фильм түсіруді меңгеріп, бірнеше бағдарлама арқылы газет-журналдардың мұқабасын, дизайнын жасауды үйренеді», дейді А.Айдарбеков.
Цифрлы журналистика мамандығын бакалавр дәрежесінде тәмамдаған студенттер алған білімін магистратура мен докторантурада жалғастыра алады. Бірақ пән атауы медиатехнология деп өзгеріп, аталған салаға тереңдей түседі. Университеттің стратегиялық бағыттарының бірі – халықаралық ынтымақтастықты дамыту. Бүгінгі күні Италия, Бельгия, Германия, АҚШ, Қытай, Оңтүстік Корея, Чехия, Түркия, Эстония мемлекеттерінің IT мамандарын даярлайтын жетекші университеттерімен байланыс орнатылған. Академиялық ұтқырлық бойынша студенттермен әрі оқытушылармен өзара тәжірибе алмасу, екіжақты ғылыми зерттеу жобаларына қолдау көрсету іс-шаралары жүзеге асып келеді.
Көз көргенде барып көңіл сенеді демекші, еліміздегі жастардың алдағы уақытта шетел аспай, туған елінде халықаралық деңгейде жоғары білім алуына жағдай жасаған Astana It University-де өзгерістер заманының лебі есіп тұр. Соның ішінде цифрлы журналистика мамандығының құрылғанына бар-жоғы төрт жыл болса да, бұл саланың болашағы мол екені анық аңғарылады.
