Біздің заманымызға дейінгі II ғасыр мен I ғасыр аралығында ежелгі Қытайдың Хань династиясы күшейіп, қуатты империя құрғаны мәлім. Ел болып, етек-жеңін жинаған империя патшасы Хань У-ди көршілес ғұн, үйсін, сақ тайпаларын өзіне қалай бағындырудың жолын қарастыра бастайды. Сол кезде Хань елінде жылқы тапшы екен де, көршілес ғұн елі оларға ешқашан жылқы бермейтін көрінеді. Соғысқа жарайтын жылқы іздеген патша талай елге елші аттандырып, қыз беріп, құдандалық қатынас орнатып, сарайына жылқы жинатады. Мақсатын жүзеге асыру үшін әмірші қитұрқы айла-тәсілдерге де барды.
«Әміршінің түсі» атты бұл шығарманың әуелгі желісі ежелгі Хань елі патшасының түс жорытуынан бастау алып, сол негізде өрбіген қым-қуыт, шытырман оқиғалар дәлелді шындықтармен баяндалады.
Ежелгі сауда жолын (бүгінгі Жібек жолы) алғаш кімдердің ашқаны туралы да тарихи деректер осы шығармада біршама баяндалады.
Ғұн, үйсін, сақ жұрты ежелгі хуашияға (қытай) қалай төтеп бергені де – сол заманның тарихи шындығы. Шығармада сатқындық, айлакерлік, аңқаулық сияқты мінездер де кейіпкерлердің туабітті болмысымен айшықталған.
Мазмұны мол мағлұмат беретін бұл кітаптың маңызы зор деп ойлаймыз. Тартымды сюжеті оқырман қауымды бірден қызықтырып, баурап әкетеді. Мысалы «Түс», «Сұлу бие айласы», «Шақырылмаған қонақ» сынды тараушаларда тартысты оқиғалар тартымды суреттелген.
Оқырман аталған кітаптан жазушы, аудармашы Қалбан Ынтыханұлының тарихи деректі роман жазудағы қолтаңбасын, ізденісін байқайды. Туындыда Ежелгі Қытайдағы Хань империясының б.з.д. II ғасыр аралығында күшейіп, қуатты империяға айналған кезеңі суреттеледі. Кітапта Қытай тарихындағы ұлы императорлардың бірі болған Хань У-дидің бейнесі жан-жақты ашылып, оның көршілес ғұн, үйсін, сақ елін бағындырудағы айла-шарғысы, қитұрқы әрекеті көркемдік шындықпен баяндалған. Роман авторы оқырманға қызықты оқиғаларды көркем шығарма талабына сай шынайы тарихи деректер негізінде жеткізеді.
Шалқар Қасекин,
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ жанындағы
Конфуций институтының ғылыми қызметкері
