Операциядан кейінгі асқынулар, әсіресе инфекциялар, қазіргі медицинадағы маңызды мәселелердің бірі. Хирургиялық жіптер операция кезінде жараны тігу үшін қолданылғанымен, олардың бетіне бактериялардың қонуы нәтижесінде инфекция қаупі артады.
– Бұл жағдай кейде ауыр асқынуларға әкеп соғып, қайта операция жасау қажеттілігін тудырады, ал мұндай жағдай науқастың өміріне үлкен қауіп төндіреді. Хирургиялық жіптердің бактерияларға қарсы қорғаныс механизмінің әлсіздігі осы мәселені одан әрі күшейтеді. Біздің ғылыми топ ұсынған жаңа шешім – хирургиялық жіптердің бетіне мультиқабатты наноөлшемді жабын орнату арқылы бактерияларға қарсы қорғаныс жасау. Бұл мәселені тиімді шешуге бағытталған маңызды қадам. Соның ішінде антибактериалды агенттерді енгізу арқылы инфекциялардың алдын алу әдісін жетілдіру медицинада аса өзекті әрі қажетті жаңалық. Осыған орай, бұл зерттеу медициналық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, хирургиялық әрекеттерден кейінгі асқынуларды азайтуға, сондай-ақ науқастардың өмірін сақтап қалуға ықпал ететіні сөзсіз, – дейді жоба жетекшісі, химия ғылымдарының докторы, профессор Әлия Оспанова.
Модификацияланған жіптер тек жоғары механикалық беріктігімен ғана емес, сонымен қатар адам тіндерімен биосәйкестігімен де ерекшеленеді. Профессор Әлия Оспанова атап өткендей, бұл қасиеттер олардың қолданылуын қауіпсіз әрі тиімді етеді. Антибактериалды агенттермен жабдықталған жіптер бактериялардың көбеюіне жол бермеуімен қатар, науқастың сауығуын тездетеді. Сонымен қатар арзан әрі ұзақ мерзімге жететіндігімен медициналық тәжірибеде үлкен артықшылықтарға ие.
Әлемде антибактериалды жіптердің аналогтері бар болса да, бұл жоба елімізде алғаш рет қолға алынып отыр. Қазіргі кезде операция кезінде хирургтер жіптерді спирт немесе хлоргексидин ерітіндісіне салып, залалсыздандырады. Алайда бұл әдіс адам өміріне қауіп төндіруі мүмкін. Ал наножабынмен қапталған жіптер бактерияға қарсы қажетті уақытта әсер етіп, антибактериалды агент бірнеше ай бойы бактериялармен тиімді күресуге қабілетті.
Университет ғалымдары ғылыми жоба аясында жоғары импакт-факторлы журналдарда мақалалар жариялап, өнертабысқа патент алды. Қазіргі таңда «ChemMedLab» ғалымдарының жасаған инновациялық жобасына хирургиялық жіптерді шығаратын «RuMa Farm» компаниясы қызығушылық танытып отыр. Ғалымдар бұл жобаны бірлесіп жүзеге асыруға дайын. Ендігі кезекте жинақталған тәжірибеге негізделе отырып, отандық хирургияда қолданылатын жіптерге антибактериалды жабындар алу шарттарын әзірлеу және жаңа типтегі жіптерді жасап, олардың химиялық және биологиялық қасиеттерін «in vitro» жағдайында зерттеп, халықаралық нарыққа шығуды жоспарлап отыр.
АЛМАТЫ
