Тараз қаласында жергілікті халықты баспанамен қамтамасыз ету мақсатында ауқымды жұмыс қолға алынған. Кейінгі бірнеше жылдың бедерінде еліміздегі ең үлкен шағын аудан саналатын «Ұлы дала» шағын ауданында құрылыс қарқыны ілкі сәтке де тоқтаған емес. Бұдан бөлек, Әулиеата, Асанбай Асқаров көшелерінің аяқ тұсынан бой көтеретін 16-шағын ауданда да жұмыс жүйелене бастады. Бірнеше жылдың бедерінде аталған шағын аудандарда да әлденеше мыңдаған тұрғын қоныс тойын тойлайтыны анық.
Жергілікті атқарушы билік өкілдері келтірген дерекке жүгінсек, облыс орталығындағы «Ұлы дала» шағын ауданында қазіргі кезде 34 тұрғын үй салынып жатыр. Оның ішінде 10 тұрғын үйдің құрылысы толыққанды аяқталған болса, 17 үйдің құрылысы осы жылдың аяғына дейін аяқталады деп жоспарланған. Сондай-ақ қалған 7 тұрғын үй келесі жылы пайдалануға берілмек.
Жергілікті тұрғындар арасында бірнеше жыл бойы әңгімеге арқау болған 16-шағын ауданда да құрылыс-монтаждау жұмысы басталғаны белгілі. Қалалық әкімдіктің баспасөз қызметі келтірген дерекке жүгінсек, қазіргі кезге дейін жергілікті атқарушы билік өкілдері 6 тұрғын үйді пайдалануға қабылдаған көрінеді. Бұдан бөлек, мемлекеттік құрылыс саласындағы келісімшартқа сәйкес тағы 6 тұрғын үйдің құрылыс жұмысын жыл соңына дейін аяқтау көзделген. «Агроспецстрой» ЖШС қалған 4 тұрғын үйдің құрылысын алдағы жылы толыққанды аяқтауға бекініп отыр. Бізде бар дерекке сенсек, жаңа шағын ауданда құрылыс қарқыны келесі жылы да бәсеңсімейтін секілді. Өйткені 66 тұрғын үйдің жобалық-сметалық құжаты әзірленген.
Ілгеріде қала тұрғындары «14-шағын ауданда құрылыс жұмысы қашан басталады?» деген сауалды жиі алға тартып жүретін. Ел ішінде «14-шағын аудан» атанып кеткен шағын ауданда халық қоныстанатын күн алыс емес.
Біршама уақыт бұрын «Әулиеата» деген су жаңа атау алған жаңа шағын ауданда да алдағы жылы бірнеше тұрғын үй бой көтереді. Тараз қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі келтірген мәліметке сүйенсек, 22 тұрғын үйдің құрылысын жүргізу жөнінде жобалық-сметалық құжат әзірленіп, сараптама қорытындысы алыныпты. Қазіргі кезде тиісті жұмыс жүргізіліп жатыр.
Кейінгі жылдары облыс орталығы Тараз қаласында көше жолдарын жөндеу жұмысына айрықша басымдық беріліп келеді. Отыз жыл бойы жөндеу көрмеген ондаған көшенің жолдары жаңарып, жаңғырып қалғанын бұған дейін де жазған болатынбыз. Жергілікті атқарушы билік күре жолды қалыпқа келтіруден бөлек, жүргіншілерге арналған жол салуды да мықтап қолға алды. Осылайша, қала билігі тұрғындар өтінішін қанағаттандыруда нақты қадамдарға барып отыр.
Соңғы деректерге жүгінсек, осы жылы Таразда 12 жоба бойынша жаяу жүргіншілерге арналған жол салу жұмысы басталған. Нақты айтатын болсақ, Демьян Бедный, Александр Пушкин, Хасан Бектұрғанов, Абай, тағы бірнеше көшеде жаяу жүргіншілер жолы талапқа сай салынды. Сондай-ақ облыстық онкологиялық орталық пен IT лицей аумағына, «Ұлы дала», «Бәйтерек» шағын аудандарында бой көтерген жаңа білім ұяларының маңына, Жібек жолы көшесіне жаяу жүргіншілер жолы төселіп жатыр. Бұл жұмыс алдағы уақытта да жалғасады. Өйткені жергілікті атқарушы билік тұрғындар көтерген өзекті мәселелерге айрықша назар аударып отыр.
Тараз қаласының әкімі Бақытжан Орынбеков БАҚ өкілдерімен, жергілікті тұрғындармен кездесу кезінде қала көшелеріндегі жолдарды қалыпқа келтіруге айрықша басымдық беретінін айтқан еді. Кейінгі екі жылдың бедерінде атқарылған жұмысқа қарасақ, шаһар басшысы уәдесінде тұрғанын байқауға болады.
Жалпы алғанда, облыс орталығында осы жылы ұзындығы 95,3 шақырымды құрайтын 127 көшенің жолы орташа жөндеуден өткізілген. Жергілікті атқарушы билік бірінші кезекте халық тығыз орналасқан «Бурыл», «Барысхан» тұрғын алабы тұрғындарының өтінішін қанағаттандыруға басымдық бергені көңіл қуантады.
Қала тазалығы билік өкілдерінің назарынан тыс қалған емес. Тараз белгілі бір деңгейде еліміздегі жасыл қалалардың санатына енгенімен, ауа райы күрт бұзылып, табиғат тосын мінез танытқан уақытта контейнердегі қоқыстар жан-жаққа шашылып, қала көркін бұзып жатады. Сондай-ақ кейбір тұрғындар қатты қалдықтарды бей-берекет шашып, айналаны ластап, мәселені ушықтыра түседі. Кейінгі уақытта осы олқылықтың орнын толтыру мақсатында ауқымды жұмыс атқарылып жатыр.
Облыс орталығының тазалығына өңір басшысы Ербол Қарашөкеев те айрықша назар аударып отыр. Өңір басшысының тікелей тапсырмасына сәйкес қала әкімдігі тарапынан арнайы қанатқақты жоба қолға алынып, тиісті жұмыс жүргізіле бастады. Нәтижесінде, жоба аясындағы мердігер мекеме «Құрылыс-2015» ЖШС-ның қолға алуымен қоқыс алаңдарын бетон бағаналармен қоршау жұмысы қарқынды түрде іске асырылып жатыр.
«Тараз қаласының тазалығына бәріміз жауаптымыз. Қазіргі кезде Тараз қаласындағы 328 қоқыс алаңына 1540 контейнер орнатылған. Егер қанатқақты жоба жыл соңына дейін біз күткен нәтиже беріп, өзінің тиімді екенін көрсетсе, алдағы жылы тағы 200 қоқыс алаңын жаңалайтын боламыз. Сол мақсатта бюджет есебінен 1000-нан астам контейнер сатып аламыз. Бұл өз кезегінде қала тазалығын сақтап қана қоймай, қоқыс тастайтын жәшіктер санын көбейтіп, оны тасымалдайтын көліктердің емін-еркін жұмыс істеуіне мүмкіндік туғызады», дейді Тараз қаласының әкімі Бақытжан Орынбеков.
Қалай десек те, кейінгі екі жылдың бедерінде жергілікті атқарушы билік өкілдері облыс орталығының тазалығына айрықша назар аудара бастады. Екі мың жылдан астам тарихы бар Тараз қаласына ат басын бұратын туристер аз емес. Өзге мемлекеттен келетін қонақтар облыс орталығының тазалығына сын көзбен қарайды. Сондықтан да қала билігі көне шаһарды көркейту жұмысымен қатар, қала тазалығын да барынша мұқият қадағалайды.
Қазірге дейін Ұлбике ақын, «Қаратау», «Алатау» шағын аудандарындағы, бірнеше көшедегі арнайы мекенжайлардағы қоқыс алаңдары толығымен жаңартылды. Жалпы, осы жылы облыс орталығындағы 20 қоқыс алаңын талапқа сай жаңалау жоспарланған.
Әлеуметтік-экономикалық даму жергілікті халықтың әл-ауқатының артуына септігін тигізетіні даусыз. Ал өндіріс пен өнеркәсіп, туризм өркендеген өңірде жұмыссыздықтың азаятыны әу бастан белгілі. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Тараз қаласында біршама жұмыс атқарылып жатыр.
Тараз қаласы әкімдігінің кәсіпкерлік, өнеркәсіп және туризм бөлімінің басшысы Жандос Рүстембаев келтірген дерекке сенсек, қазіргі кезде облыс орталығында негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі 91 млрд 363,9 миллион теңгені құраған. Ал нақты индекс көлемі 129,5 пайызға орындалған. Сегіз айдың қорытындысына сүйенсек, өнеркәсіп, өндіріс саласында 310 млрд 649 миллион теңгенің өнімі өндіріліпті. Сондай-ақ бөлшек сауда тауар айналымының көлемі қыркүйек-қаңтар айларында 266 млрд 670 миллион теңгеге жеткен. Сонымен қатар индустриялық-инновациялық дамудың 2020–2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында қала аумағында жалпы құны 20,7 млрд теңгені құрайтын бірнеше инвестициялық жобаны іске асыру жөнінде тиісті жұмыс атқарылып жатыр. Бұл жобалар уақтылы жүзеге асқан жағдайда облыс орталығында 714 жаңа жұмыс орны құрылады.
«Жалпы алғанда облыс орталығында ірі жобаларды іске асыру жөнінде нақты жұмыстар қолға алынғанын айта кеткен жөн. Мәселен, «Kisc» ЖШС-ның «Металл құю цехын жаңғырту» жобасының маңызы зор. Жобаның жалпы құны 1 млрд 870 миллион теңгені құрайды. Қазіргі кезде кәсіпорынның металл құю қуаттылығы 3,5 мың тоннаға дейін жеткен болса, модернизациялау жұмысынан кейін жылдық қуаты 24 мың тоннаға дейін жетеді. Атқарылған жұмыстың нәтижесінде облыс орталығында 150 жаңа жұмыс орны құрылады. Көршілес Қытай елінен келген кәсіби мамандар іске қосу, реттеу жұмыстарымен шұғылданғанын айта кеткен жөн.
«Бұдан бөлек, «СП-Тараз Рет» ЖШС полиэтиленрефталат рециклиг өндіретін зауыт салу жұмысын жүзеге асыруға ниеттеніп отыр. Жобаның жалпы құны – 3 млрд 860 миллион теңге. Бұл зауыт уақытында толық қуатында жұмыс істеген кезде жылдық өндіріс көлемі 6 мың тоннаны құрайтын болады. Қазіргі кезде су, газ тарту жұмысы 90 пайызға тәмамдалды. Ауқымды жоба жүзеге асқан жағдайда 64 азамат тұрақты жұмыспен қамтылады», дейді Ж. Рүстембаев. Бөлім басшысы келтірген дерекке сенсек, облыс орталығындағы тағы бір ірі жобаны «Alima Delux» ЖШС қолға алып отыр. «Тұрмыстық техника зауыты» жобасы уақтылы іске асқан кезде жылына 100 мың дана газ плитасын шығаруға қауқарлы. Жалпы құны 15 млрд теңгеге бағаланған кәсіпорын толық қуатында жұмыс істеген жағдайда 500 жаңа жұмыс орны ашылады.
Ж.Рүстембаевтың айтуынша, индустриалды-инновациялық бағдарламадан бөлек, жалпы құны 14 миллиард теңгені құрайтын екі инвестициялық жобаны, яғни «South Holiday» ЖШС-ның «Зербұлақ» демалыс орталығы мен «ОРЦ Тараз» ЖШС көкөніс қоймасының екінші кезеңін іске асыру жоспарланған.
«Негізінде «Тараз» индустриялық аймағының жалпы ауданы 185 гектар болатын 11 жер телімдерінен құралған. Бүгінгі таңда қатысушылар тарапынан 74,1 миллиард теңге сомасын құрайтын 7 жобаны іске асыру көзделген.
Олардың қатарында «НУР ХИМ 2021» ЖШС-ның трикотаж, тігін бұйымдарын өндіруге арналған зауыты мен минералды тыңайтқыштар зауыты, «Мамешова Айгуль Бекеновна» жеке кәсіпкерлігінің машиналар мен жабдықтардан басқа дайын металл бұйымдарын өндіретін зауыты, «Нурсеитова Нагима Аманхожакызы» жеке кәсіпкерлігінің шаруашылық-тұрмыстық, санитарлық-гигиеналық мақсаттағы қағаз бұйымдарын өндіретін цехы, «Eco Energy Plant» ЖШС-ның қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу зауытын салу, «Эко РБК» ЖШС-ның қауіпті қалдықтарды басқару кешенін құру, «КАЗ ПРО ТЕМИР» ҚЖС-ның қара металды балқыту, шаршы дайындамаларды шығару, полимерлі жабыны бар жұқа табақты мырышталған болат өндіретін металлургиялық зауыт салу жобалары бар», дейді бөлім басшысы.
Ж.Рүстембаев келтірген дерекке жүгінсек, Тараз қаласында шағын және орта бизнесті дамытуға айрықша басымдық берілген. Атқарылған жұмыстың нәтижесінде салада айтарлықтай өсім қалыптасқан. Сондай-ақ облыс орталығын туристік орталыққа айналдыру мақсатында айтарлықтай жұмыс атқарылып жатыр.
«Саладағы негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі 7,1 миллиард теңгеге жетіп, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда нақты көлем индексі 405,7 пайызды еңсерді. Таразда 2023 жылғы 1 шілдеде құны 1,2 миллиард теңгені құрайтын «Зербұлақ» сауықтыру орталығы пайдалануға беріліп, онда 80 адам тұрақты жұмыспен қамтылған еді. Ал биыл бұл жобаның екінші кезеңі жүзеге асырылып, өз жұмысын бастады.
Осы жылдың қыркүйек айында «Көне Тараз» тарихи-этномәдени кешені алаңында «Тараз – қолөнершілер қаласы» III халықаралық қолөнершілер фестивалі ұйымдастырылып, көне шаһар Дүниежүзілік қолөнершілер кеңесінің тиісті аккредиттеуінен өтті. Осылайша, Тараз «Дүниежүзілік қолөнершілер қаласы» мәртебесін сақтап қалғанын айта кеткен жөн. Ауқымды жобаға алыс-жақын шет мемлекеттерден қолөнершілермен қатар, халықаралық қолөнершілер қауымдастықтары, халықаралық сарапшылар, туризм саласына қатысты мемлекеттік, мемлекеттік емес ұйымдардың өкілдері қатысты.
Үшінші рет ұйымдастырылған халықаралық көрмеге шет елдерден, еліміздің өңірлерінен жүздеген турист келді. Бұдан бөлек, осы жылдың мамыр айында қала мектептерінің 1000 үздік оқушысын тарихи-мәдени ескерткіштерге апару жөніндегі туристік маршруттар ұйымдастырылды. Экскурсия барысында барлық оқушыға арнайы кәдесыйлар берілді.
«Тараз – қолөнершілер қаласы» фестиваліне дайындық жұмысы жүргізілуіне орай, қазақ халқының ұмытылып бара жатқан қолөнерін жаңғырту, ата-бабадан қалған асыл мұраны кейінгі ұрпаққа насихаттау, дәстүрлі қазақ қоғамында дамыған киіз жасау өнері мен технологиясын жастар арасында насихаттау мақсатында «Үздік қолөнерші» байқауы ұйымдастырылып, жеңімпаздар марапатталды.
Мемлекеттік қолдаулар арқылы туризм саласын дамыту бүгінде 4 негізгі бағытта жүргізіледі. Оның екеуі Тараз қаласына тиесілі. Бұл салада облыстық кәсіпкерлік басқармасы арқылы тиісті жұмыстар жүзеге асырылады», дейді бөлім басшысы.
Қалай алып қарасақ та, облыс орталығында ірі-ірі жобаларды жүзеге асыру мақсатында ауқымды жұмыс жүзеге асып келеді. Ең бастысы, жергілікті атқарушы билік тұрғындардың көкейіндегі өзекті мәселелерді бірінші кезекте шешуге бағыт-бағдар ұстанып отыр. Әлеуеті артқан Әулиеатада атқарылған жұмыс аз емес. Оның бір бөлігі келесі жылы да жалғасады.
ТАРАЗ
