Суретті түсірген – Шүкір ШАХАЙ
– Менің алыс сапарға шығып кеткеніме де біраз уақыт болыпты-ау, – деді Шерағаң. – Астанамыз абаттана түсіпті. Аспанмен таласқан жаңа үйлер салыныпты. Әдемі. Жарасып тұр. Ал сөйле, қане. Көрсет қалаңды. Мен сапарға шығып кеткелі болған өзгерістерді.
– Тәуелсіздік даңғылымен жүрейік онда, – деймін мен.
– Кеттік, ендеше, – дейді Шераға жүргізушіге.
Мен оның көптен бері көрмеген жүзіне үңіле қараймын. Еш өзгеріс жоқ. Баяғы Шерағаң. Терезеден көз алмай қарап отыр.
Әбіш Кекілбайұлы мен Фариза Оңғарсынова атындағы көшелерді көргенде қуанғаннан жанары жарқ еткенін байқап қалдым.
– Дұрыс-ақ! Астана өзінің аймаңдайлы ұлдары мен қыздарын осылай әспеттегені жөн-ақ. Қаланың көркіне көрік қосып, жарасып-ақ тұр, – дейді Шерағаң.
Осы сәтте бір нәрсе тарс ете қалып, ұйқымнан оянып кеттім. Оянғаныма өкіндім. Сөйтсем жұбайым таңертең демалысқа жолға шығатынымызды ескеріп, жиһаздарды орнынан қозғап, үй ішін тазартып жуып жүр екен.
Одан әрі Шерағаң түсіме қайтып енбеді...
Шерағаң қайтыс болғалы да біраз уақыт өткен екен-ау деп мен ойға қалдым. Бірден-ақ Парламентте депутат болып жүргендегі Шерағаңның бейнесі көз алдыма қайта елестеді.
Шерағаң сөз алғанда, трибунаға шыққанда зал сілтідей тына қалушы еді ғой. Тікелей эфир кезінде Шерағаңның бейнесіне республикамыздың қалалары мен далаларындағы қалың жұртшылық, бүкіл әлеумет ынта қойып, көз тігетінін сезіп отыратынбыз. Өйткені Шерағаң бос сөйлемейтін. Жұртшылықтың көкейіндегі өміршең, толғақты мәселелерді дәл басып айтатын. Сөйтіп, қалың жұртшылықты ойландыратын. Толғандыратын.
Содан ойды ой қуалап, осыдан жетпіс жыл бұрын, сонау алыста қалған жастық шағымда сол кездегі елге ең көп таралатын «Лениншіл жас» (бүгінгі «Жас Алаш») газетінде Шерағаңның басшылығымен жалындап-жанып қызмет атқарған жылдарым еріксіз есіме түсті.
Мектепті Жамбыл облысының Бауыржан Момышұлы шыққан Жуалы ауданында қазақша бітірген Шерағаның барлық дәрісі орысша ғана жүретін Мәскеу университетінің журналистика факультетіне оқуға қалай түскені де бізге жұмбақ болатын...
Шерағаңның мінезінде де ауылдас ағасы Бауыржан Момышұлына ұқсастық бар еді. Ол қай кезде де қандай мәселе болсын қақыратып шындықты ғана айтатын. Әділет жолынан танбайтын. Бұл қасиеті парламентте депутат болып жүрген кезінде де барынша айқын көрінді. Бұған өзінің досы, әріптесі Камал Смайыловпен республикамыздың аға газеті «Егемен Қазақстанның» бетінде жарияланған, «Елім, саған айтамын, Елбасы сен де тыңда» деген айдармен берілген мақалалары куә.
Өзінің өміршеңдігін жоғалтпаған, жас ұрпаққа беретін тәлім-тәрбиесі мол сол мақалалар 1998 жылы Алматыдағы «Қазақстан» баспасынан кітап болып жарияланды. 3000 дана тиражбен басылып, республикамыздың барлық облысындағы кітапханаларға таратылды. Бұл кітаптың еліміздің өркендеуіне қосатын үлесі, жас ұрпаққа да, еліміздегі көкірегінде оты бар барлық азаматқа да тигізетін шапағаты, пайдасы әлі де зор.
Енді Шерхан ағамен қызметтес болған кездегі оқиғаларға аз-кем тоқталайын. Шерхан аға «Лениншіл жаста» редактор болған жылдарда мен газетте бөлім бастығы болып істейтінмін. Оның алдында газеттің Қарағанды облысындағы меншікті тілшісі болып бірер жыл қызмет істеп қайтқанмын. Содан бір күні газеттің жауапты хатшысы Қалдарбек Найманбаев «Білім және еңбек» журналына бас редактор болып ауысты. Қалдарбектің орнына енді қайсымызды қояр екен деп барлық қызметкер елеңдесіп, әрқилы әрекеттерге көшті. Мен редакциядағы ең жасы әрі кіші қызметкер болғандықтан ол орыннан дәмеленгенім жоқ. Соның алдында Шерағаң редактор болып келген бойда мені Оқушы, студент-жастар бөлімінен жұмысы жауапты әрі қауырт деп саналатын Комсомол тұрмысы бөліміне меңгеруші етіп ауыстырған еді.
Сол күндердің бірінде, таңертең, жұмыс енді басталып жатқанда Шерағаң маған: «Болат, тез киін де төменге түсе бер», деді. Басқа ештеңе айтпады. Мен ойланып келемін. Бүгін онда бюро отырысы болуға тиіс. Шамасы сол бюро отырысынан маған материал дайындататын шығар деп пайымдаймын. Жағдай бірақ басқаша болып шықты. Шерағаң бюрода мен туралы қысқаша баяндады да, «осы қызметкерімізді жауапты хатшы етіп бекітулеріңізді сұраймын», деп сөзін аяқтады. Сөйтіп өзім де, редакциядағы басқа қызметкерлер де күтпеген жағдайда мен газеттің жауапты хатшысы болып бекіп кеттім...
Енді бастапқы әңгімеме қайта оралайын.
Жоғарыда айтқанымдай, таяуда түсімде көргеннен кейін мен Шерағаң туралы көп ойландым. Оның редактор ретінде қазақ баспасөзін дамытуға, республикамызды өркендетуге қосқан үлесі аз емес, қомақты. Елімізге қажетті журналист кадрларын даярлауға сіңірген еңбегі де орасан зор. Халқымыз өзінің осындай аймаңдай ұлдарын орнымен бағалап, оларды кейінгі ұрпаққа үлгі етіп, аттарын көшелерге, мектептерге беріп жатса – бұл қуанарлық іс.
Сондықтан Шерхан Мұртазаның республикамыздың өсіп-өркендеуіне, өз шығармаларымен, еңбегімен журналист кадрларын, жас ұрпақты тәрбиелеуге қосқан, келешекте де қоса беретін үлкен үлесіне орай ономастика комиссиясы, елорданың жауапты орындары Астанадағы орталық көшелердің біріне оның есімін беруді кешіктірмей шешуі елдік мәселе деп санаймын.
Болат БОДАУБАЙ,
жазушы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері,«Egemen Qazaqstan»-ның ардагері
