Тосынсый

– Мөрханға «сауап» болды. Әйел, бала-шағасы құп қатырды оны, – деді біріншісі әзіл ыңғайында.

– Айтпа... Енді ол не істейді екен? – деді екіншісі жымия.

– Білмедім...

– Тосынсыйды тапсырып жатқандағы Мөр­ханның түрін көріп жаным ашып кетті. Қыза­рақ­тап, ыржалақтап... Не болса да сыйлық атауы жазылған сертификатты ұстағанда қолдары дірілдеп, құты қашқанын байқатып алды ол.

– Иә, қиын ғой... Іші қу, әрнеден хабары мол Мөрхан армандамаған, қаламаған тосынсыйды ауыр қабылдады.

– Бұл тартудың соңында үлкен жауап­кершілік, оны орындау машақаты бар екенін жақсы білетін оған, әрине, қиындау. Нәпсісіне ауыр тиері сөзсіз.

– Негізі, әлгі сыйлықты беруді ұйым­дастырған әйелі деп ойлаймын.

– Мен де солай есептеймін.

– Кім ұйымдастырса да оны айыптауға болмас. Өйткені аузы арақтан босамайтын, отбасының берекесін үркітуден талмай келе жатқан Мөрханның бетін иманға бұру, намазға жығу амалы ғой бұл.

– Иә, ілгері ниет, ілкімді ой десейші. Қасиетті Қағбаны көріп, Мекке топырағын басып келсе, қажы атанса оңды жолға түсіп, орнымен жүріп-тұруға бет бұруы да ғажап емес қой.

– Әй, қайдам... Мұндай тосынсыйға ие болғандардың талайын көргенбіз. Ондайлар қажылыққа барып келген соң екі-үш ай тәспісін қолынан тастамай, аузы­нан «біссімілләсі» мен «әлхамы» түспей жүреді де, кейіннен баяғы жырын қайта жырлап кетеді. Құдай мазақ, Мекке ермек пе бұл қазаққа?

– Бәрін Құдай біледі. Бәлкім, Мөрхан бұл сапардан кейін есі кіріп, тура жолға түсіп кетер. Лайым солай болғай.

– Біз тым артық сөйлеп кеткен жоқпыз ба? Бей­небір өзіміз тура жолда жүргендей сөйледік қой.

Екеуі де үнсіз қалды. Сөзді біріншісі жалғады.

– Мөрханға күлмейік. «Күлме досқа, келер басқа» деген бар. Ертең дәл осындай тосынсый топ етіп алдымыздан шығып тұрса қайтеміз?

Сұрақ жауапсыз қалды. Екі құрдас қоштасты да өз үйлеріне қарай бұрылып кетті. Екеуі де түнімен ұйықтай алмай шықты. Олардың алпыс­жылдық мерейтойлары келесі айда бірінен кейін бірі болатын еді. Бар ойлары: «Мөрханның кебін киіп жүрмесек жарар еді».