Ең қысқа әңгіме • 14 Қаңтар, 2021

Бір сәт – бүкіл ғұмыр

Көрнекті мемлекет қайраткері Дінмұхамед Қонаев пен Шәкәрім қажының ұлы Ахат түскен көне сурет Семейдегі Абай музейінің қорында сақталған.

Ең қысқа әңгіме • 01 Қаңтар, 2021

Бір қанжардың тарихы

Арқалық қаласындағы Дала өлкесі тарихы облыстық мұра­жайындағы құнды жәдігерлердің бірі – Торғайдағы ұлт-азат­тық көтерілісінің бас сардары Амангелді Имановтың қанжары.

Ең қысқа әңгіме • 16 Желтоқсан, 2020

Мен саған ризамын, «Егемен Қазақстан»!

Халқымыз бас басылым ел газеті деп атайтын «Егемен Қазақстан» менің рухани жансерігіме айналғалы қашан. Алматы облысы, Қаратал аудандық «Коммунизм жолы» – «Путь к коммунизму» газетіне тілші болып қабылданған 1964 жылдан бері оқып келе жатырмын. Зейнет жасында да қол үзе алмадым. Сонан бері жарты ғасырдан астам уақыт өтіпті. Мамандығым журналист болғандықтан ба, әйтеуір аға басылымға әбден бауыр басып кетіппін. «Газеттің өзі бір күндік, сөзі мың жылдық» дейміз-ау. Шынында да газет сөзі – тасқа басылған тарих екені рас. Ал оқырманға ықпалы ше? Оны немен өлшейміз? Сөздің киесі де бар, иесі де бар ғой. Газеттің кейбір мақаласы өз оқырманының тағдырын өзгерте алады дегенге сенесіз бе? Сенбесеңіз менің басымнан өткен үш тосын оқиғаны айтайын.

Ең қысқа әңгіме • 04 Желтоқсан, 2020

Ол кезде Надя отызда еді

Қазақтың өрелі сөзін өзгелерден өткізе дәріптеген дарын – биыл сексеннің сеңгіріне көтерілген Надежда Лушникова апамыз қандай құрметке болса да лайық. Бұл кісі өзге ұлт өкілдерінің ішінде қазақ өнерін қадірлеудің эталонына айналған санаулы сөз саңлағының бірі екенін мұқым қазақ мойындаған.

Ең қысқа әңгіме • 01 Желтоқсан, 2020

Елбасы, Луиза және балмұздақ

Елбасымен кездесу талай адамның (үлкеннің де, кішінің де) өмірінде айрықша елеулі із қалдырғаны анық. Сондай бір жай тоқсаныншы жылдардың басында меркілік Луиза Ерсінқызы Мірәлиеваның да басынан өткен еді.

Ең қысқа әңгіме • 26 Қараша, 2020

Бақбақ тістеген тарих

Иә, «мұрағат», «архив» деген сөз аталса болды жұрттың көбі тек өңі әбден сарғайған, жұлым-жұлымы шыққан хат-қағаз, құжат-деректі бірден еске түсіретіні анық. Ал жазылмаған, жазылса да ұшты-күйлі жоғалған, бәлки бай бір заманда күлге айналған тарихыңды қайтерсің?!

Ең қысқа әңгіме • 20 Қараша, 2020

Қырандар хикаясы (этнографиялық этюдтар)

Халқымыздың ежелден келе жатқан бір өнері – құсбегілік. 1253-1255 жылдары қазіргі қазақ даласын көктей өтіп, шығысқа сапар шеккен еуропалық саяхатшы Гильом де Рубруктің күнделік жазбасында: «Көшпенділер бүркіт, сұңқар сияқты аңшы құстарды көп ұстайды. Оларды қолдарына отырғызып аң аулайды» десе, итальялық жиһанкез Марко Поло жазыпты: «Ұлы ханның (Құбылайды айтады) Баян және Минған атты ағайынды бектері бар. Халық оларды «Құсбегі» деп атайды. Себебі, олар ханның қол астындағы 20 мың құсбегілер мен аңшыларды басқарады. Минған басқарған 10 мың адам қызыл түсті киім киіп, Баян бастаған 10 мың адам көк түсті киім киіп, ханмен бірге саятқа шығады. 10 мыңдықтың 2 мыңы аңшы иттерді жетектеп жүреді. Екіге бөлінген аңшы-құсшылар күншілік жерден шеңбер жасап аң-құстарды қыспаққа түсіреді. Дәл осы сәтті көру керемет тамаша әсер береді» дейді. Көптеген этнограф зерттеушілер саятшылық Орталық Азияда пайда болып, кейін әлемнің басқа жерлеріне тараған дейді. Атап айтқанда, Шығыс Қазақстан жеріндегі «Шілікті» қорғанынан: басы артына қайырылған шеңгелі мен көзі перуза тастармен көркемделген 36 дана бүркіт тәрізді құстың құйма қапсырмасы табылса, Өскемен қаласының маңынан табылған Құрық қорғанынан (б.д.д ІV-ІІ ғ.ғ) мәйітпен бірге жерленген төрт бүркіттің қаңқасы шықты. Сол сияқты, ХVІ ғасырдың соңында қабылданған «Жеті жарғы» жорасында: «Қыран құсты өлтірген адам олардың иесіне бір құл немесе күңнің құнын төлесін» деген бап бар. Осы орайда, ел ішінде айтылып, бүгінге жеткен қыран құстар жайлы хикаяларды ұсынып отырмыз.  

Ең қысқа әңгіме • 15 Қазан, 2020

Балуанның балалық шағы

Әйгілі балуан Жақсылық Үшкемпіров дүниеден өткенде қараорман қазақ біртуар перзентін егіле жоқтады. Қапияда келген қазаға қамықты, қайғырды. Елдің атын шығарған ер әр уақытта туған халқының көз алдында даңққа бөленді. Спорттағы түрлі жетістіктері өз алдына, Мәскеу Олимпиадасында топ жарған жұлдызды сәті арада қырық жыл өтсе де ел жадында мәңгілікке сақталып қалды. Күрес өнерін жаңа биікке көтерген тұлғаның ерлігі мен өрлігі өзінен кейінгі буынға, жалпы қазақ жастарына үлгі болғаны сөзсіз. Енді спорт саңлағының екінші өмірі басталды. Ол туралы айтылар жақсы сөз, жылы әңгіме әлі алда.

Ең қысқа әңгіме • 15 Қазан, 2020

Батырдың аты өшпейді

Ел шебін күзеткен шекарашылар үшін 28 қыркүйек – қаралы һәм ерлік күні саналады. Себебі 1994 жылдың 28 қыркүйек күні батыр шекарашы Раджан тәжік-ауған шекарасындағы күші тең емес жаумен болған қақтығыста ерлікпен қаза тапқан болатын. Ең бастысы, шекарашы сол жолы патриоттық рухтың нағыз үлгісін көрсетті.