Н.Әбдіров сапар барысында Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университетінің базасында жас сайлаушылармен, мәслихаттар депутаттарымен, облыстың жастар ұйымдарының өкілдерімен, Қобда ауданының жас сайлаушыларымен кездесті. Оған 800-ден аса адам қатысты. ОСК төрағасы Президент бастамашылық еткен және 2022 жылғы республикалық референдумда халық қолдаған конституциялық реформаны іске асыру аясындағы сайлау жүйесінің жаңашылдықтары туралы егжей-тегжейлі айтып берді. Бұл ретте ол жаңартылған сайлау жүйесі азаматтардың сайлау үдерістері арқылы мемлекетті басқаруға қатысуын кеңейтуге бағытталғанын атап өтті.
Сонымен қатар Н.Әбдіров өткізілген сайлау науқандары, Орталық сайлау комиссиясының даму стратегиясы, комиссия жанындағы диалог алаңдарының маңызы, сайлау саласындағы өзекті бағыттар мен шетелдік тәжірибе, басқа елдердегі сайлаулар мен референдумдарды халықаралық байқау туралы сөз қозғады.
Кездесулерге келген 573 азамат QR кодын пайдалана отырып, сайлау мәселелері жөніндегі дәстүрлі онлайн-сауалнамаға қатысты. Сауалнама нәтижесі көрсеткендей, респонденттердің 35,5%-ы сотпен әрекетке қабілетсіз деп танылған азаматтар сайлауда және референдумда дауыс бермеуі керек, ал 40,2%-ы қылмыс жасағаны үшін сотпен кінәлі деп танылып, бас бостандығынан айырылған азаматтардың дауыс беруге құқығы жоқ екенін атап өтті. Жастардың басым көпшілігі (79,1%) президенттікке кандидатқа мемлекеттік қызметте немесе сайланбалы мемлекеттік лауазымдарда жұмыс өтілі бойынша талаптар белгіленуі керек дейді. Сауалнамаға қатысқандардың 70,8%-ы президенттікке кандидаттарға – елде, ал Парламент Мәжілісінің депутаттығына сайлау округінде тұру мерзімі бойынша қойылатын талаптарды қолдайды. Респонденттердің 43,4%-ы дәстүрлі бюллетеньмен дауыс беруді жөн көрсе, 27,1%-ы сайлау мен референдумдарда электрондық жүйенің техникасына сенімсіздік себебінен электрондық дауыс беруді пайдаланбайтынын алға тартты. Сондай-ақ азаматтардың 27,1%-ы сайлау мен референдумдарда мерзімінен бұрын (көп күндік) дауыс беруді енгізуді қолдамайды, интервьюерлердің 50,6%-ы толтырылған бюллетеньмен суретке түсуге (селфиге) тыйым салуды енгізу қажет деп ойлайды.
Кездесулерге қатысушылар сайлау мәселелері жөнінде пікір алмасты. Мәселен, студент Ақерке Есен басқа елдердегі сайлау үдерісі, Ахмет Мадиар орталық сайлау органының жастармен жұмысы, Ақпейіл Серікқызы шетелдердегі ұлттық және халықаралық байқау мәселелеріне қызығушылық танытты. Сонымен қатар облыстық мәслихаттың депутаты Наурызбек Сарбасов сайлау үдерісіне сенімді күшейту туралы ойымен бөлісіп, бірмандатты округтер (мажоритарлық жүйе) бойынша сайланатын мәслихат депутаттарының үлесін арттыру мәселесін көтерді. Қобда ауданындағы кездесуде жас маман Аружан Тұяқ елдің сайлау жүйесінің халықаралық стандарттарға сәйкестігі, Құрманов атындағы ауыл округі аппаратының қызметкері Аслан Қибашев сайлау комиссияларының мүшелеріне қойылатын талаптар, жастар ресурстық орталығының қызметкері Ризагүл Әмірғалиева ОСК қызметіндегі жаңа тәсілдер туралы сұрақ қойды. Пікірталасқа белсенді қатысқандарға ОСК-нің 30 жылдығына орай шығарылған сайлау тақырыбындағы ғылыми басылымдар табысталды.
Сапар аясында Н.Әбдіровтің төрағалығымен шығып қалған мәслихат депутаттарының орнына сайлау өткізу мәселелері жөнінде кеңес өтті. Сайлауға дайындық бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар туралы аумақтық сайлау комиссияларының, жергілікті атқарушы әрі құқық қорғау органдарының басшылары баяндады. ОСК төрағасы кеңеске қатысқан лауазымды тұлғалардың назарын сайлау заңнамасының талаптарына сәйкес сайлауды өткізуді, сайлау үдерісінің барлық кезеңінде жариялылық пен ашықтықты, қауіпсіздікті қамтамасыз ету қажеттілігіне назар аударды. Сондай-ақ ол су тасқыны жағдайында қосымша сайлауды қалыпты түрде өткізу мақсатында барлық қажетті алдын алу шараларын қабылдауды тапсырды.
Науқан барысында өңірде шығып қалғандардың орнына 6 мәслихат депутаты сайланатынын айта кету керек. Сайлау Ақтөбе облысының, Ақтөбе қаласының, Қобда, Мұғалжар, Шалқар аудандарының мәслихаттарына тағайындалды. Сайлауға 5 аумақтық, 6 округтік, 21 учаскелік сайлау комиссиясы жұмылдырылды.
ОСК басшысы облыстың, Ақтөбе қаласының және Қобда ауданының аумақтық сайлау комиссияларына, Қобда ауданының Қобда ауылындағы №1, №4 округтік сайлау комиссияларына және №414, №417 сайлау учаскелеріне барып, дауыс беруге дайындық барысымен танысты.
Электораттық оқыту үдерісіне мониторинг жүргізу мақсатында сайлау комиссиялары мүшелерінің сайлау заңнамасы мен сайлау рәсімдері туралы білімін бақылау тестілеуі өтті. Сонымен қатар сайлау комиссияларының мүшелеріне арналған семинар-тренинг ұйымдастырылды.
Жалпы, республика бойынша қосымша сайлау барысында еліміздің 14 өңірінде 35 мәслихат депутаты (1 облыстық, 9 қалалық және 25 аудандық мәслихат депутаты) сайланады. Осы науқан басталғаннан бері ОСК төрағасы мен мүшелері елдің жеті өңіріне сапарлады.
