«Әр елдің салты басқа, иттері қара қасқа» демекші, біздегі модаңыз...
...Құдай берді, жариялылық, демократия, нағыз бостандық алып, төбеміз көкке жеткен де шығар...
Қазір, керемет! Көзіміз ашылды, ой-санамыз ілгеріде – іркілмейміз-ау, іркілмейміз. Ашық айтамыз, іреп соямыз. Үлкен-кіші демей бет жыртысуға барамыз, ақ ит кіріп, көк ит шығады, әйтеуір айтып-айтып әдіреңдеп аламыз. Иә, біздің ермек, ермегі несі – модамыз осы.
Осы болғанда, іркіліп, орағытып айтқанымнан сезген боларсыз, модамыз – кез келген тақырыпқа үнсіз қалмай – пікір алысу, сөз таластыру, естіген-білгенді ортаға сап, ойран-топыр болу. Керемет, рахат! Еститінің бар, білетінің бар – тартылып тарыла бастаған санаң жіпсіп, ой-өрісің өрге екпіндеп өріс іздеп, не керек, ми қуысыңа қозғалыс бітіп, көңіл түкпіріңде шамшырақ жағылғандай болады-ау.
...Қаусатуды қасымыздан бастап, алдымен ұжым басшысын көкпарға ілеміз. Демократияның арқасы, басекеңді жүнін жұлған тауықтай етеміз. Біз бас қоссақ, модамызға мойын бұрсақ, басекеңнің бетін бірер сағатта бері қаратып, қалауымызша илеп-түйреп, керегімізше кертіп-жонып алатын халдеміз.
...Одан ауыл асып, ауданға қолқа салу қиын емес. Жиып-теріп сынап, жарыса айтып, төңкере көтеріп, түгін қалдырмай түгесіліп, ақыры аудан басын нөкерлерімен қосып айдап ит жеккенге жеткізіп тастап тымпи ойнай қаламыз.
...Облысты сынамасын деп отырған кім бар. Айналайын, жариялылықтың арқасында оны да бір күндегі басқосудың талқысына сап талқан еткен күніміз де болған.
Кереметтігі, ашына сөйлейміз, көзге нұқып та, кей-кейде шұқып та шарт кететініміз бар. Ашуға булығып, арамыздан қаны басына теуіп сөйлеп тұрып-ақ тілі күрмеліп құлап қалатындар да болады.
Облысты да орағытып өтіп әріге кетіп әкіреңдегенде, әй, тай-тұяғымыз қалмайды. Мода емеспе, кім-кімнің де одан қалыс қалғаны жарамсыз – деп қалады, сілтеп қалады, сілейтіп салады. Бұрындары ердің ері ғана бас басекең туралы бірдеңе деп ерін қыбырлата қоюы – әй, неғайбыл болды емеспе. Қазір, тартынбаймыз, мүмкіндік боп реті келсе, әркім-ақ бетіне айтып, бет-пердесін сыпыруға сақадай-сай.
...Бұлай бас қосуымыз, басында бірен-саран болушы еді, қазір тіптен үдеп, күн белгілеп, орын белгілеп, алдын ала келісіп-пішіп барып бірігетін болдық. Неге екенін, болатын күнді күтіп тағат таусылады. Төзіп-шыдап, әйтеуір жетіп жығыламыз.
Не керек, бұнымыздың бұрыс-дұрысын біліп бағыт беріп бақылап отырған бақа басты ешкім жоқ. Әйтеуір еркіндік. Көкейге қона ма, қонбай ма, оны да ой елегінен өткізіп жатқан жан жоқ – деу парыз, айту мақсат.
Кәсібіміз де жайына қалды, керек болса, кез келген уақытта бас қосып модамызды іске асыруға толық құқылымыз... Өйткені көппіз, өйткені ол біздің бірден-бір ермегіміз... ермегі несі, модамыз!..
Иә, шынымызды айтсақ, бұнымыз бойымызға тарады, қанымызға сіңді. Мүмкін, тамақ ішпей бірнеше күнге шыдауға болар, бірақ бірнеше күн бас қосып бақұлдаспау, бұл деген мүмкін емес зат боп орнықты... Яғни біз де пендеміз, біздің де модадан қалғымыз келмейді...
Ойпыр-ай, өз басым, осы модамыз болмағанда, турасын айтсам, іш құса боп өлетін пенденің бірімін. Осыны тауып берген, көзімізді ашқан, көңілімізге саңлау жүгірткен заман-уақыттан айналдым.
Берік САДЫР
