Шынында да дамыған елдердің дені жаңғырмалы энергия көздерін дамытуға көшкені анық. Содан да болса керек, жасыл энергия көздерін көбейту жұмысы біздің елде де айрықша қарқын алды. Ауқымды жобалардың саны жыл сайын артып жатыр. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың өзі бұл мәселені жеке бақылауына алғалы жергілікті атқарушы билік өкілдері де ЖЭК стансаларының санын көбейтуге айрықша ден қойып отыр.
Өңірде күннен, желден, судан энергия өндіретін стансалар салу жұмысы 15 жыл бұрын басталған болатын. Ерте бастан қамданғанның арқасында шығар, Жамбыл облысы жаңғырмалы энергия қуатын өндіру бойынша республикада көшбасшы өңірлердің қатарына еніп үлгеріпті. Облыстық энергетика және тұрғын-үй коммуналдық шаруашылық басқармасының басшылары келтірген дерекке жүгінсек, бұл жұмыс ілкі сәтке де тоқтамақ емес.
«Облыста жаңғырмалы энергия көздерін өндіретін нысандар санын арттыру бойынша жұмыс істеуге барлық жағдай қарастырылған. ЖЭК нысандарын салу жұмысы облыс аумағында 2010 жылы басталған болатын. Шынында да күннен, желден, судан электр энергиясын алуға барлық мүмкіндігіміз бар. Енді қолға алған жаңа жобаларды уақтылы аяқтауға көңіл бөлген ләзім.
Кейінгі уақытта ірі инвесторлар да осы бағытты қолдауға баса назар аударып отыр. Президент тапсырмасын іске асыру мақсатында жергілікті атқарушы билік өкілдері де білек сыбанып жұмыс істеп жатыр. Өңірде 15 жылдан бері жаңғырмалы энергия көздері арқылы электр энергиясын алуға қатысты жұмыстар жүйелі атқарылып жатыр.
Ресми дерекке сүйенсек, 2010 жылы жалпы қуаты 2 МВт құрайтын 2 ЖЭК нысаны пайдалануға берілді. 2015 жылы жалпы қуаты 114 МВт құрайтын 9, 2021 жылы жалпы қуаты 387,8 МВт құрайтын 17, 2022 жылы жалпы қуаты 451,3 МВт құрайтын 21 нысан болды. Өткен жылы жалпы қуаты 571,3 МВт құрайтын нысандардың саны 22-ге жеткізілді», дейді басқарма басшысы Ғалым Исақов.
Өңірде жұмыс істеп тұрған 22 нысанның жалпы қуаты 551,3 МВт құрайды. Оның 6-сы су электр стансасы (24,4 МВт), 10-ы жел электр стансасы (275,65 МВт), 6-сы күн электр стансасы (251,25 МВт) екенін айта кеткен жөн.
«Жалпы алғанда, Жамбыл өңірі жаңғырмалы энергия көздерін пайдалану бойынша еліміздегі көшбасшы өңірлердің қатарына енген. Осы жылдың басында сағатына 214,7 млн кВт электр энергиясы өндірілді. Бұл көрсеткіш уақыт өткен сайын артпаса, кемімек емес.
Кейінгі 3 жылдың ішінде облыста бірқатар ірі және шағын қуаттылықпен жұмыс істейтін жобалар іске асырылды. Олардың дені аудан аумақтарында қосылғанын жергілікті жұрт жақсы біледі.
Нақтырақ айтсақ, 2021 жылы өңірдегі ірі жобалардың бірі, құны 49 млрд теңгені құрайтын қуаты 100 МВт «Жаңатас» жел электр стансасы пайдалануға берілсе, қуаты 9,2 МВт құрайтын «Тасөткел» су қоймасындағы су электр стансасының екінші кезеңі іске қосылды.
2022 жылы Жамбыл ауданындағы қуаты 50 МВт шамалас «AEC ASA» күн электр стансасы және Талас ауданында жалпы қуаты 13,5 МВт құрайтын «Шенгелді», «Шенгелді-2» және «Новатэкс ЖЭС – 3» жел электр стансасы (әр қайсысының қуаты 4,5 МВт) жобасы іске асырылды.
2024 жылғы қаңтарда Сарысу ауданында жалпы қуаты 100 МВт құрайтын «Шоқпар ЖЭС» электр стансасы жобасының құрылысы аяқталғанын да айта кеткен жөн. Алдағы жылдары өңірімізде үш бірдей ауқымды жоба жүзеге асырылады. Ол кезде өңірде өндірілетін энергия қуатының көлемі еселеп артатыны белгілі. Қазіргі кезде бұл бағытта ауқымды жұмыс қолға алынған», дейді Ғ.Исақов.
Жауапты басқарма өкілдері келтірген дерекке жүгінсек, өңірде алдағы бірнеше жылда үш бірдей ауқымды жобаны жүзеге асыруға айрықша басымдық беріліп отыр екен. Іргелі жобаның бірі өңірдің үштен бір бөлігін алып жатқан Мойынқұм ауданында қолға алынбақ. Мұнда жалпы қуаты 1 ГВт құрайтын жел электр стансасы салынбақ.
«Сарысу және Талас ауданында да ірі жобалар қолға алынады. Біріккен Араб Әмірліктерінің «Masdar» компаниясы тарапынан қуаты 500 МВт құрайтын жел электр стансасы, Сарысу ауданында «China Power International Holding Limited» компаниясының бастамасымен жалпы қуаты 500 МВТ болатын жел электр стансасы жобасы іске асырылады.
Жалпы алғанда өңірде күннен, желден, судан электр энергиясын өндіруге мүмкіндік мол екенін ескере отырып, 2030 жылға дейін жаңғырмалы энергия көздерін өндіру жұмысын өркендету мақсатында арнайы карта әзірленген.
Жоспарға сәйкес 2028 жылға қарай жаңғырмалы энергия көздерінің саны 2,5 гигаватт қуатты құрайтын 28 нысанға дейін жеткізілетін болады. Жалпы алғанда, белгіленген барлық жобаны іске асыру экологияға зиян келтірмей, өңірді сапалы электрмен жабдықтауға және облыс аумағын жасыл энергиямен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді», дейді басқарма басшысы өңірде қолға алынған жобалар жайлы толғанып.
Қалай десек те, Жамбыл өңірінде жасыл энергия өндіретін нысан саны жыл өткен сайын арта түскенін көз көріп отыр. Жергілікті атқарушы билік өкілдері 15 жыл бұрын басталған жүйелі жұмысты алдағы уақытта одан әрмен қарай дамытуға білек сабанып кіріскені қуантады. Қысқасы, жасыл энергияға басымдық берген өңірде қолға алынған ауқымды жобалар жеткілікті.
Жамбыл облысы
