«ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ ұйымдастыруымен Алматы облысындағы «Алматы – Талдықорған» автожолының бөлігінде БАҚ өкілдері «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында жүзеге асырылып жатқан жол құрылысының жұмыстарымен танысты.
«ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ басқарма төрағасының орынбасары Ұлан Әліпов пен Алматы облыстық филиалының директоры Батыр Дадамурзаев, сондай-ақ, мердігер компаниялардың басшылары журналистерді құрылыс барысымен таныстырды. Жаңа жұмыс орындарын ашу, құрылыстың аяқталу мерзімі мен ағымдағы жылға арналған жұмыс жоспарлары секілді бірқатар мәселемен бөлісті. Сапар барысында жол бойындағы қызметтің даму жоспары мен Алматы облысындағы автожолға ақылы жүйе енгізілетіні туралы айтып өтті.
Өткен жылы республикалық маңызға ие автомобиль жолдары торабын дамытуға 174 миллиард теңге бөлінген болса, оның ішінде 41,2 миллиард теңге Алматы облысының еншісіне бұйырған-ды. Ол жалпы бюджеттің 24 %-ын құрайды. Биылғы жылы жалпы автожол құрылысына Республикалық бюджеттен 234 миллиард теңге бөлініп, оның ішінде Алматы облысының үлесіне 47,8 миллиард теңге шығып отыр.
Биылғы жылы 306 шақырым автожол бойында жұмыстар жүргізіледі, 265 шақырым жол қайта қалпына келтіріліп, 41 шақырым жолға орташа жөндеу жұмыстары жүргізілмек. Жыл соңына дейін 98 шақырым жаңартылған жол пайдалануға берілетін болса, ол үшін 946 дана техника мен 1 767 адам жұмысқа тартылып отыр. Сондай-ақ, Дүниежүзілік банктің қарыз беруі арқылы «Алматы-Қорғас» автожолының бөлігінде қайта қалпына келтіру жұмыстары жүріп жатыр. Ондағы құрылыс жұмыстарын Қазақстанның «Қазақжолқұрылыс», «К-Жолқұрылыс», «Найза-Құрылыс», түріктердің «СинеМидасСтрой», италиялықтардың «Тодини» сияқты белгілі компаниялары, сонымен қатар, жергілікті «Талдықорған жолдары», «Қапшағай көпіржасағы» және басқа да компаниялар жүргізуде.
Жолды қайта қалпына келтіруге қолданатын материалдардың 90%-ы отандық өндірушілердің өнімдері. «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ ұлттық операторы инфрақұрылымдық дамудың «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында 2020 жылға дейін жалпы құны 2,6 триллион теңге болатын 7 100 шақырым жолды жөндеу жұмыстарымен қамтуды жоспарлауда.
Сонымен қатар, Алматы облысы бойынша Алматы-Астана, Алматы-Өскемен, Алматы-Қорғас және Үшарал-Достық бағыттарындағы автожолдарды қайта қалпына келтіру көзделген.
– Елбасы Н.Назарбаевтың «Нұрлы Жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауын жүзеге асыру мақсатында, 2015-2019 жылдарға арналған Қазақстанның инфрақұрылымын дамытуға бағытталған «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы әзірленген болатын. Аталған бағдарлама аясында 11 автожол жобасын жүзеге асыру көзделген, олар: Батыс Еуропа-Батыс Қытай, Орталық-Оңтүстік, Орталық-Шығыс, Орталық-Батыс, Алматы-Өскемен, Қызылорда-Жезқазған-Қарағанды, Астана-Петропавл-РФ шекарасы, Орал-Каменка, Астана қаласының Оңтүстік Батыс айналымы, Жетібай-Жаңаөзен, Үшарал-Достық, – деді Ұлан Тәліпов.
Сондай-ақ, басқарма төрағасы орынбасарының айтуынша, «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ ұлттық операторы отандық инфрақұрылымның дамуына бағытталған «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында 2020 жылға дейін жалпы құны 2,6 триллион болатын 7000 шақырым жолды құрылыс-жөндеу жұмыстарымен қамтуды жоспарлап отыр.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының автомобиль жолының ұзындығы 128,3 мың шақырымды құрайды. Оның 97,4 мың шақырымы жалпы қолданыстағы, сонымен қатар, 23,5 мың шақырымы республикалық маңызға ие жолдар және 73,9 мың шақырымы облыстық және аудандық маңыздағы жолдар болып саналады.
Ағымдағы жылы 1 400 шақырымда жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Жыл соңында 424 шақырым жол пайдалануға беріледі. Ол үшін 2 500 дана техника мен 4 800 адам құрылыс жұмысына тартылды. Бұл жобаларды қаржыландыру Республикалық бюджет, Ұлттық қор және халықаралық қаржы институттары арқылы жүзеге асырылуда.
Қазіргі уақытта Инвестициялар және даму министрлігімен бірге Үкіметтің Үйлестіру кеңесі бекіткен әзірлеу іс-шаралары жүзеге асырылуда. Сонымен қатар, займдарды тарту үшін банктермен белсенді жұмыстар жүргізілуде.
Жүзеге асырылған жобалардың тиімділігін өзіндік құны бар өнімдердің, көлік шығынының азаюынан, аймақаралық жүк тасымалы жылдамдығының артуынан экономикалық пайда көруге болады. Соған сәйкес, жолға кететін уақыт және жолды пайдаланушылар шығыны, жол көлік оқиғалары да азаяды.
Оған қоса, жаңа жол құрылыстары мен пайдаланудағы магистральдарды жаңартудан бөлек, жол бойындағы қызмет те дами түседі. Ең үздік дүниежүзілік тәжірибені ескере отырып және еуропалық кеңесшілердің үлгісімен сервисті жақсартуға және азаматтардың жүруіне қауіпсіз әрі жайлы жағдай жасауға көмектеседі. Бұл бағытта жеке бизнес белсенді түрде іске тартылады. Инвестициялық қорлар мен мейрамханаларға, қонақүйлерге үлкен қызығушылық туып отыр. Ақылы жүйені енгізу бойынша жоспар жасалуда.
2013 жылы ұзындығы 211 шақырым болатын жалпы, қолданыстағы республикалық маңызға ие І-А санаттағы 6 жолақты «Астана – Петропавл» бойындағы «Астана – Шучье» ақылы жолы іске қосылған болатын. Ақылы жол «G.E.A.» француз компаниясының автоматтандырылған жабдықтарымен және бағдарламаларымен қамтамасыз етілген.
Аталған шара мемлекет бюджетіне түсетін ауыртпалықты азайтуға мүмкіндік берді. 2022 жылға дейін республикалық маңызға ие автомобиль жолдарының 7 000 шақырымына ақылы жүйе енгізіледі. Автомобиль жолдарында ақы алу жүйесін енгізуге тек қайта қалпына келтірілген немесе күрделі жөндеуден өткен бөліктер ғана ауыстырылады.
І техникалық санаттағы «Алматы – Қапшағай» автомобиль жолының 24-67 шақырымы қайта қалпына келтіру жұмыстарынан кейін ақылы болады. І техникалық санаттағы автомобиль жолдарында ақы автокөліктің барлық түрінен алынады. Алдағы уақытта «Алматы – Қорғас», «Алматы – Бішкек», «Алматы – Астана» жолдарына ішінара ақылы жүйе енгізу жоспарда бар.
БАҚ өкілдері жүріп өткен «Алматы-Қапшағай» бөлігі 64 шақырымды құрайды. Ол бұдан бұрын айтылғандай 6 жолақты болады. Тағы да 40 шақырым жол Қапшағай су бассейнінің артқы қапталынан салынады, ол 4 жолақты, яғни бұл Қапшағайдан Талдықорғанға дейінгі бөлік. «Астана – Шучье» автожолындағы сияқты бұл жол бойында да жылдамдық сағатына 140 шақырым болады. Құрылыс барысында отандық өндірушілердің материалдары пайдаланылады. Жуықта болып өткен брифинг барысында, АҚ басқарма төрағасы хабарлағандай, тас жолдың бір жартысын, яғни бір бағыттағы 3 жолақты 2015 жылдың соңында ашу көзделіп отыр. Бұл жол туралы және Алматы облысындағы басқа да автожол жобалары туралы Алматы облыстық филиалының директоры Батыр Дадамурзаев қосымша әңгімелеп берді.
Сөз соңында, дағдарысқа қарсы әзірленген «Нұрлы Жол» бағдарламасы еліміздегі экономикалық жағдайды тұрақтандыруға, аймақаралық қарым-қатынасты күшейтуге, жаңа жұмыс орындарын ашуға, жүк тасымалын арттыруға мүмкіндік береді. Осы арқылы Қазақстан стратегиялық мақсаты – дамыған 30 елдің қатарына қосылуға бір қадам болса да жақындайды.
Қанат ЕСКЕНДІР,
«Егемен Қазақстан».
АЛМАТЫ.
Суреттерді түсірген Айтжан МҰРЗАНОВ,
«Егемен Қазақстан».
