Қауіпсіздіктің қазақстандық қасқа жолы

Төрағалықтың тамаша табысы – жасампаздықтың жарқын жеңісі

Қазақстандықтар Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен еліміздің Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына төрағалығын,  Ұйымның Астана Саммитінің қорытындыларын осылай бағалауда

Алмағайып әлемнің ала бұлты ана тұсты да, мына тұсты да торлап, «қара албасты қай жағынан басады» деген қауіптен арыла алмай отырған дәуірде, иісі адамзат бала­сы­ның амандығын күн тәртібіне қойған Аста­наға құлақ түрмеген, көз тікпеген, сірә, ешкім жоқ шығар. Биліктің ұшар басында отыр­ған мемлекет басшыларының жандауы­сы қауіпсіздіктің қазақстандық  қасқа жолын бойлап шартарапқа тарап жатты десе де болар. Мұндай жағдайда өзіңе өзің қайта қара­мау мүмкін емес. Күні кеше кім едік? «Қазақстан» дегенді кейбір мемлекет «Жам­был» деп білген. Иә, кәдімгі жыр алыбы  Жам­был. Ал көбі мүлде білмеген. Оны айта­сың, ары бармай-ақ, мынау Балтық жаға­лауындағы республикалар, бірін «аға», бірін «жаға» тұтқан Ресей мен Белоруссияның қиыр-шиырындағылар «жабайылар» деп есептеген. Тек тәуелсіздік алған 19 жылда «қазақ» деген қасиетті атаудың кірпігі қи­мылдап, көзі ашылды. Әрине, Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың дүниенің төрт құбыласында кез келген мәселеде тектілігімен тебіреніс тудырған қайраткерлігінің арқасында. Сондықтан да оның біртуар тарихи тұлға екенін әлем мойындады. «Әлем адамы» деп таныды. Біздің мақтанышымыз осында. Қазақ перзентінің әлемдік саяси сахнадағы саңлақтығына мерейіміз өседі. Өзіңе өзің қарағанда, осыны айтасың. Астана Саммитінен біздің пайымда­ғанымыз: әлем үшін бүгін ойлы мәміле – ортақ жеңіс. Иманды келісім – Отанның амандығы. Ынтымақ – бір жағадан шыққан бас, бір жеңнен шыққан қол. Жасампаз ұйғарым – адамзат тағдыры қауіпсіздігінің кепілі. Былайғы жұрт арасында «ана президент өйтті, мына президент бүйтті, бір-бірімен қағысып қалғандары болды» деген сөздер де айтылып жүр. Саясаттың өз заңдылығы бар. Кейбір мәселеде ешкіммен ешкім қолтық­тасып билеп кете салмайды. Өз туралығына сенімді мінездер де азу көрсетіп, айбар та­нытып қояды. Оның объективті, субъективті себептері басы ашық көрінгенімен, түбіне құрық бойламайтын терең саясат жатады. Мейлі, қалай болғанда да, ешқандай шам­шылдық қазақ төрінде өткен Саммитке сал­қы­нын тигізе қойған жоқ. Біздің абы­ройы­мыз сол. Біздің абыройымыз – Еуразия проблемасының Қазақ елі Астанасында талқыланып, Декларация қабылданғаны. Ол қауіпсіздік пен ынтымақтастықтың тарихи құжаты. Заманымыздың, сондай-ақ бола­шақтың  тағдырына кепіл – Акт. Ендігі жерде жауапты істің баяны, жалпы, біздің әрқайсымыздың өзімізді өзіміз қалай алып жүруімізге тікелей байланысты. Әрқайсымызға жеке басымыздың қоғам алдындағы міндетіміз жайлы кеңінен, те­реңірек ойлануға тура келеді. «Біз қазақты, тұтас елімізді қаншалықты қадірлей ала­мыз», деп қоюмыз керек сұрақты, өзімізге өзіміз. Отанның қауіпсіздігі, ынтымағы сол сұраққа жауап бере алған жағдайда ғана баянын табады. Ақиқат біреу: бір ел бір елдің ішкі проб­лемасын тұтас шешіп бере алмайды. Бол­майтынға болысқаннан бірдеңе шыққанын әлі ешкім көрген жоқ. Демек, өз еліңде өсіп-өну, өркендеу – қоғамның әр мүшесінің ақыл-ойына, адалдығы мен азаматтығына тәуелді. Ақын айтқан «Әр қазақ – менің жалғызым»,  дегенге, енді ары қарай: «Әр қазақ  – менің еңбекқорым», «Әр қазақ – менің білімдім», дегенге келетін мағыналы, маңызды тіркестерді тізбектеп қосып айта берумен бірге, соның өмірде нақтыланып жатқанына да мән бере білу керек, бүгін. Байлық дегеніміз – экономика. Ал эконо­ми­ка жақсылап жұмыс істеуден басталады. Жан алып, жан беретін маңдайдың тері десе де болады оны. Міне, осыны жасап, алды­мен әр қазақтың байығаны керек. Бұдан кейін білім тұр. Шыңыраудан шып-шып шы­ғып жататын ар жағы түпсіз тереңдік мөлдір таза су сияқты шынайы білім. Ол – оқу. Ол байлықты сақтайды, баянды етеді. Байлық пен білім мәңгілік тақырып – қауіпсіздік пен Ынтымақтың кепілі. Тұрмыс тапшылығы жоқ білімді ұлт өз ұясын да, өзгенің  ұясын да бұзбайды. Оған керегі дәулеті шалқыған, төрт құбыласы түгел ақыл тоқтатқан беймарал өмір ғой. Меніңше, біздің қазаққа ғұмыр кешудің осы екі бағыты қажет. Билік пен бұқараның  мақсат-мүддесі, пейіл-ниеті үнемі қатар жүріп отыратын жері де осы. Идеологиясы осы болуға тиіс. Алайда, байлық адал еңбекпен жасалсын, білім жаппай тереңдеп оқумен келсін. Қоғам қазір әркімнің жеке адалдығына мүдделі. Сол қалыптасқан жағдайда биліктің бұқараға, бұқараның билікке деген адал­ды­ғы жолға түседі. Қараниеттілік, қараулық, қараң қалдырушылық, қасірет, кесапат сонда қазақ организмінен өзінен өзі ыршып шығып кетеді. Өз басым осылай ойлаймын. Көксеймін. Армандаймын. Жұртымыз Ел­ба­сы Нұрсұлтан Назарбаев Астана Саммитінің арманына айналдырған қауіпсіздіктің қасқа жолын көзінің қарашығындай сақтаса деймін. Қазақ тарихында қазақты қазақ еткен, кеңістігін кеңейткен, елін, жерін сақтап қал­ған «Есімханның ескі жолы», «Қасым­ханның қасқа жолы» сияқты өлмес өнегелер бар. Бұқара соңдарына жаппай түсінікпен, отаншылдық сезіммен, ұлттық мүддемен ере білген соң қалды сол сара жолдар тарихта. Кез келген ұлттың, мемлекеттің билігі – жалғызы. Сол сияқты кез келген билік пен мемлекеттің жалғызы – бұқара. Қазақ үшін жалғыздың жөні басқа. «Қанша батыр болса да, жауға салма жалғызды» деп те айтқан. Сонда қазақ билігінің ұшар басындағы адам­ға абай қарауды айтқан. Ашса алақан, жұмса жұдырық болуды ойлаған елдің басқадай жолы жоқ. Әлем Астана Саммиті арқылы қа­зақты таныған екен, ендеше бізге ендігі жерде олпы-солпылық жараспайды. Жөнсіз қи­сайған ауыздар да қажет емес. Жөнсіз қара­лаумен қызыл көбігі бұрқ-сарқ қайнап жат­қан қазанның қақпағын жауып тастау керек. Қазір бізге керегі – бір-бірімізге кісілік көзқарасымыз, адалдығымыздың айдарынан жел есіп тұрған азаматтық ақылымыз. Былай шыға бере билікті жерден алып, жерге салып, онымен бетпе-бет келіп қалғанда құйы­сқанға қыстырыла кетіп, соның қол­даушысы, қам­қоршысы көрініп қалуға жа­нын салып, әліне қарамай ақылгөйсіп кететін ақсақалдар мен қырма сақалдардың және өзін-өзі саясаткер, қайраткер, білгіш, көргіш, мінегіш-сынағыш санайтындардың төбесі әр жерден-ақ сопаң­дайды. Мына заман құры кеуде, құры көкірек көсемдікке мұқтаж емес. Болса азаматтық ақылға мұқтаж. Азаматтық ақыл – жаңарған сана, жасампаз ұстаным, жандүниенің жұл­дызы басқаша жарық сәулелі бағдары. Азаматтық ақыл, түптеп келгенде, жеке өнеге. Біз жоғарыда айтқан әркімнің бәрін өзін-өзі танудан бастауы соған келіп тіреледі. Қазақстанымыздың Астанасының қақ тө­рін­де өткен Саммиттен кейін әркім-ақ өзіне өзі: «Әлі де дүрдараздығы, ішкі саяси тұ­рақсыздығы бар мемлекеттердің арасында өзі­мізді өзіміз қалай ұстап, қалай өмір сү­руіміз керек?» деген сұрақ қойған шығар деп ойлаймын. Қазақстан жеткен бүгінгі абырой, түйсігі барларға солай еткізері сөзсіз. Өйткені, еліңе, оның болашағына адалдығың мен азаматтығың тұр ар жағыңда. Ендеше, Алла тағала елді алдынан жарылқасын делік. Несіпбек ДӘУТАЙҰЛЫ, Халықаралық «Алаш» сыйлығының лауреаты, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. Тараз. Ел мерейін өсірген форум Әлемді елең еткізген Астана Саммиті жер бетінде Қазақ­стан­дай кең-байтақ ел, оны мекен­деген қонақжай халық бар екендігін көрсетіп, дүйім жұртты тағы бір таңдай қақтырды. Біз, алғашқы мұнай там­шы­лары пайда болған «қара алтын­ды» аймақтың тұрғындары, ата жолын жалғастырып, ел несібесін игеруде еңбек етіп келе жат­қан кәнігі мұнайшылармыз. Ел абыройын асқақтатқан бұл тарихи оқиғаны бастан-аяқ бақы­лап отырдық. Екі күн ішінде бол­ған кездесулер, шетелдік қонақ­тар­дың біздің елдің, Елбасының атына айтқан алғыстары көкіре­гі­мізге патриоттық сезім ұялатып, бірлігі мен берекесі астасқан ел­дің ұрпағы екендігімізге мар­қайдық. Шетелдік басшылармен бол­ған кездесуде ел Президенті ай­мақ­тық интеграциялық бірлестіктер, сауда-экономикалық және мә­дени-гуманитарлық, ин­вести­ция­лық ынтымақтастықты ны­ғайту, халықаралық және ай­мақтық қауіпсіздік мәселелері төңірегінде кеңінен пікір алысты. Қайсыбір елдердің арасында әлі де болса келіспеушіліктің бар екендігі ақиқат. Ел іргесінің сө­гіл­меуі татулыққа, ауызбірлікке байланысты десек, Отанымызда бейбітшіліктің салтанат құрып, ұрпағымыздың бақытты-бақуат­ты болуын баға жетпес құн­дылық деп түсінеміз. Саммит жұмысында сөйлеген сөзінде Елбасы Н.Назарбаевтың «Біз бүгін Астанада еуроатлан­ти­калық және еуразиялық біртұтас және ажырағысыз қауіпсіздік қау­ымдастығын қалыптастыруды бастап береміз», деуі Астана Саммитінің халықаралық қоғам­дастықта алар орнының аса маңыздылығын көрсетіп берді. Сонымен қатар, Президент өз сөзінде осы заманғы сынақтар мен қатерлерге жауап беру үшін ЕҚЫҰ-ны дамыту үдерісінде маз­мұнды да құрылымдық өзге­ріс­тер қажет екендігін айта келіп, ЕҚЫҰ-ның себеттері мен инс­титут­тары санын ұлғайтуды ұсын­ды. Экономиканы тұрақ­тандыру үшін алдымен Еуропа Одағының күш-жігері қолдауға лайық екендігіне, бірақ әзірге әлемдік эко­номика мен валюта жүйесінің жаңа сұл­басын іздестірудің баяу жүр­гізіліп отырғандығына тоқталды. «Сондықтан ЕҚЫҰ-ның эко­но­микалық қауіпсіздікті нығайту жөніндегі күш-жігері басым­ды­лық болып, қаржы-экономикалық қауіпсіздік жеке себет ретінде бөліне алар еді. Жаһандық эко­номика жаңа сападағы әлемдік резервтік валютаны қажетсінеді. Бұл мәселе айрықша назар ауда­руға лайық», деп Президентіміз айрықша атап көрсетті. Қазақстанның бұл ұсынысы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың жүргізіп отырған сыртқы саяса­тының сарабдалдығын тағы да айқындап берді. Әлемдік қаржы дағдарысы көрсеткендей, ЕҚЫҰ қатысушыларының экономи­ка­лық қауіпсіздік жөніндегі шешімдері басым бағыттардың бірінен екендігінде сөз жоқ. Қазақстан та­­рапынан әлемдік қоғамдас­тық­қа ұсынылған валюталық-қаржы­лық саясат пен экономикалық ын­тымақтастықты үйлестіру және оны одан әрі жүзеге асыру бүгінгі әлем үшін өте маңызды. АҚШ Мемлекеттік хатшысы Хиллари Клинтон «Қазақстан ЕҚЫҰ-ның Іс басындағы төраға­сы ретінде Орталық Азиядағы проб­лемаларға және өңірдің мүм­кіндіктеріне назарды шоғырлан­дыруға көмектесті», деп өзінің ой-пікірін ортаға салды. Мұның өзі ЕҚЫҰ-ға төрағалығын аяқта­ға­лы отырған мемлекетіміздің жарқын болашағы мен Елбасы­ның ұтымды бастамаларының сан-қырлы қолдау тапқандығын әйгілеп тұрғандай. Астана Саммитінде 56 елдің басы бірігіп, Астана Деклара­циясын қабылдады. Бұл декларация қауіпсіздік тұрғысынан қара­ғанда, тарихи құжат ретінде бағаланады. Қорыта келгенде айтарымыз – туған республикамыздың бас қа­ласы Астананың төрінде осындай жоғары мәртебелі жиынның сәтті өтіп, діттеген мақсатқа жетуі жарасым тапқан елдігіміз бен берекелі тірлігіміздің жемісі болды. «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ «Ембімұнайгаз» өндірістік филиалының ұжымы. Атырау облысы. Әлем таныған елге айналдық Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы Саммиті­нің Еуразия жүрегі – Астана қаласында өтуі Тәуелсіз еліміздің зор жетістігі екенін, Қазақ­станның әлем таныған мемлекетке айналғанын мақтан етеміз. Астана Саммиті Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың зор қай­раткерлік тұлғасын жаңа қы­ры­нан танытып, кемел тәжіри­бесі мен үлкен абырой-беделі­нің арқасында жаһандық проб­лемаларды шешудің тарихи құ­жаты дүниеге келді. Қазақстан ұсынған реформалық, жаңашыл ұсыныстар басқа елдер бас­шы­ла­ры тарапынан қызу қолдау тау­ып, ЕҚЫҰ Саммиті қоры­тын­дысы бойынша қабыл­дан­ған Астана Декларациясы мем­лекетаралық өзара сенім ая­сын­да әлемдік қауіп-қатерлерге жол бермеуге, алдын алуға, өзара іс-қимылды ортақтаса жүргізуге қызмет етері сөзсіз. Саммит аясындағы мәрте­бе­лі кездесулер мен келіссөздерді мұқият ой елегінен өткізе оты­рып, мынандай ортақ тоқтамға келдік. Бәріміздің ортақ міндетіміз бір  арнаға тоғысып, жұ­мы­ла кіріссек, алынбайтын қа­мал, бағынбайтын асу жоқ екен. Арадағы 11 жылғы үзілістен кейін жоғары  дәрежеде өткен ха­лықаралық жиын алдағы ке­зең­де Ұйым қызметіне жаңаша сер­пін беретіні даусыз. Қазақ­стан ЕҚЫҰ-ға төрағалық еткеннен бері үйлесімділікпен, жүйе­лілікпен жұмыс істегенін Саммитте сөйлеушілер бірауыздан атап көрсетті. Ұйым ісіне жаңа ты­ныс, тың сипат беріп, өз өкі­леттігі  шеңберінде көптеген іс-ша­ралар атқарды. Бір сөзбен айт­қанда, өз мүмкіндігін, қа­рым-қа­білетін толық көрсетіп, маңыз­ды мәселелер аясында өз көз­қарасын айқын  дәлелдей білді. М.Жұмабаев атындағы гуманитарлық колледждің ұстаздар қауымы. Солтүстік Қазақстан облысы. Оң баға, оң нәтиже, оң жетістік ЕҚЫҰ Саммитінің қорытындысы бойынша  қоғамдық пікірлердің әлеуметтік мониторингі осылай дейді­ ­ 1-2 желтоқсан күндері Астана қаласында өткен ЕҚЫҰ Саммитіне байланысты халықтың пікірін анықтау мақсатында «Global Mo­ni­tor» зерттеу орталығы (Алматы қ.) 6-14 желтоқсан аралығында қо­ғамдық пікірге әлеуметтік мониторинг жүргізді. Сауалдама республиканың бар­лық облыстарында, Астана және Ал­маты қалаларында ұйым­дас­ты­рылды және жүргізілді. Ірік­теп алын­ған жиынтығы 600 адамды құрады. Зерттеу шеңберінде халықтың ЕҚЫҰ Саммиті туралы хабардар­лық деңгейі, аталған шараның рө­лі мен маңызы, Саммиттің қо­ры­тындысы бойынша қоғамдық пікір  зерделенді. Мысалы, сауалдама нәтиже­лері бойынша халықтың Астана қаласындағы ЕҚЫҰ Саммиті ту­ралы хабардарлық деңгейі өте жо­ғары екендігі анықталды. Сұ­рал­ғандардың 95,3%-ы Саммит­тің өтетіндігі туралы естігендерін, ал 4,7%-ы мүлдем ештеңе білмейтіндіктерін мәлімдеген. Сонымен бірге, сауалдама нәтижелері қала тұрғындарының 96,1%-ы ЕҚЫҰ Саммитінің өт­кен­дігі туралы хабардар екендігін көрсетсе, ауыл тұрғындарының бұл шара туралы білетіндер үлесі 94,2 % құраған. Саммит туралы негізгі ақпа­рат көзі ретінде теледидарды белгілеген респонденттердің үлесі 76,8% құрайды. Бұдан кейінгі орында баспа басылымдары тұр – 8,2 %, әріптестерінен естігендер – 6,3 %, Интернет – 3 %, радио – 0,8%. Жүргізілген әлеуметтік зерттеу нәтижелеріне сәйкес, жалпы сұралғандардың 72,8%-ы ЕҚЫҰ Сам­митінің трансляциясын та­ма­шалаған, 21,5%-ы көрмеген, олар­дың ішінде респон­дент­тердің 4,2%-ы өтіп жатқан оқиғаға немқұрай­ды­лық таныт­қан. Сұ­рал­ғандар­дың 5,7%-ы жауап беруге қиналған. Халықтың ЕҚЫҰ Саммитін Қазақстанның қаншалықты тиімді ұйымдастыра білгендігіне қа­тыс­ты пікірлерін зерделеу мына­дай нәтижелер көрсетті: жалпы, сұ­ралғандардың 82,3%-ы Сам­мит­тің ұйымдастырылуын тиімді және тиімді шығар, 4,3 %-ы тиімсіз және тиімсіз шығар деп ба­ғалады, ал 13,3 %-ын жауап беруге қиналғандар құрайды. Зерттеу нәтижелері бойынша халықтың 65,8%-ы ЕҚЫҰ Сам­митінің табысты ұйымдасты­ры­луы және өткізілуі ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың еңбегінің арқасында, ал 22,5%-ы барша қа­зақстандықтардың еңбегінің ар­қа­сында деп есептейді. ЕҚЫҰ Саммитінің Қазақстан үшін маңыздылығы деңгейі ту­ралы пікірлерді талдау респон­дент­тердің 47,8%-ы Саммит ха­лық­аралық қауымдастықта Қа­зақ­стан­ның беделін арттыратын оқиға болды деген сенімде екендігін көрсетті. Сонымен қатар, сұралғандардың 21,7%-ы ЕҚЫҰ Саммиті жалпы еліміз үшін өте маңызды оқиға, ал 19 %-ы елі­міздің табысты дамуының көр­сет­кіші болып табылатындығын белгілеген. Соған қарамастан, сұ­ралғандардың 3,3%-ының пікірі бойынша Саммит еліміз үшін ма­ңызды оқиға болып табылмайды. Сауалдама барысында респонденттерге «Саммитте қол қой­ылған Астана Деклара­ция­сы­ның Қазақстан үшін маңызды­лы­ғы қандай?» деген сұрақ қойылды. Сауалдама нәтижелері көрсет­кендей, респонденттердің 41,8 %-ы үшін Астана Декларациясы дау­лы мәселелерді шешу бой­ын­ша маңызды құжат болып та­бы­лады, 22,7%-ы үшін қазақ­стан­дық дип­ломатияның жемісі, 12,5%-ы үшін ЕҚЫҰ-ны жаңғырту/қайта құру қажеттілігін растайтын құ­жат болып табылады. Сонымен қа­тар, сұралғандардың 7,3%-ы бұл қол қойылған көптеген дек­ларациялардың бірі болып табы­лады деп санайды. Халықтың Саммиттің қоры­тындыларына қатысты пікірі мы­надай: ЕҚЫҰ жұмысына жаңаша күш береді деп санайтындар – 11,5, өңір үшін аса маңызды мә­селелер бойынша ашық үнқа­ты­суға жағдай туғызады деп есептейтіндер – 10,3, ЕҚЫҰ та­ри­хын­да қалатын Астана Дек­ла­ра­циясына қол қойылуы деп ба­ғам­дайтындар – 9,0, Қазақ­стан­ның және Президенттің әлемдік беделін көрсетеді деп пайым­дай­тындар – 30,8, Астананың таны­мал­дылығының жаңа деңгейін көр­сетті дейтіндер – 8,5, Қазақ­станның барша жетістіктерін таныстырды деп ойлайтындар 19,7 пайызды құрайды. Жауап беруге қиналғандар 10,2 пайыз екен. Осылайша,           жүргізілген сауалдама үстіміздегі жылдың 1-2 жел­тоқсанында Астана қала­сын­да өткізілген ЕҚЫҰ Саммиті ту­ралы қазақстандықтардың хабар­дарлық деңгейі өте жоғары екендігін көрсетіп отыр – 95,3%. Халықтың 80%-дан астамы Қа­зақстан ЕҚЫҰ Саммитін нәтижелі ұйымдастыра білді деп есептейді және сұралғандардың жартысынан астамы онда ҚР Президентінің жеке еңбегі зор екенін ерекше атап көрсетеді. Жалпы, көптеген қазақ­стан­дық­тардың пікірінше, өткізілген ЕҚЫҰ-ның Саммиті Қазақстан және оның Президентінің жоғары халықаралық беделін көрсеткен елі­міздің басты іс-шарасы бол­ған. Астана Саммиті – тәуелсіздік тартуы Ұлы тарих көшінде ғасырға татитын тарихи оқиғалар бо­ла­ды. Қазақстан тәуелсіздігін ал­ған­нан кейін әлемдік саясат кө­шінде жұлдыздай жарқырап, көп ұзамай-ақ беделді ұйым – Еу­ропадағы қауіпсіздік және ын­тымақтастық ұйымына төр­аға­лық жасап, Астанада Саммит өткізгені осындай айрықша оқи­ға қатарына жатады. Қазақстанның елордасы – Астана халықаралық мәндегі ше­шімдер қабылдаған, трансат­лан­тикалық интеграцияны тран­сеу­роазиялық интеграциямен то­­лық­тырған әлем картасын­да­ғы ма­ңыз­ды геосаяси орталыққа ай­нал­ды. Сондай-ақ Астана Сам­миті бүкіл әлемге Еуразия тө­рінде дос­тыққа берік, бауырмал, қонақжай Қазақстан деген ел бар екенін ұғындырды. Осының барлығына, әлбетте, Елбасы Нұр­сұлтан На­зар­баевтың сіңір­ген еңбегі ерен. Бұл оқиға шын мәнінде әлемдік қо­ғамдастық үшін нәтижесі жа­ғы­нан таң­қа­ларлық, мәні жағынан аса маңызды оқиға болды. Жаңа ғасырдағы жаһандық мә­селелердің қазақ жерінде түйі­ні тарқатылуы – бұл Тәу­ел­сіздігіміздің 20 жылдығы қар­са­ңында ел рухын асқақтатқан ай­тулы оқиғаға айналды. Саммитті жоғары деңгейде өткізген Қа­зақстанға, оның Көшбасшысы – Елбасына деген айрықша риза­шылық сезімі әлемнің алпауыт мемлекет басшылары тарапы­нан сан мәрте айтылды. Бұл туралы қазір әлемдік ақпарат құралдары да жарыса жазуда. Астана Декларациясында жария етілген адами, саяси және әс­кери, экономикалық және эколо­гиялық аспектілерді қамтыған жалпы қауіпсіздік мәселесі шын мәнінде әлемді алаңдатып отыр. Осы орайда, этносаралық тату­лық пен конфессияаралық келісімнің қазақстандық моделіне әлем елдерінің қызығу­шылық танытуы заңды құ­бы­лыс деп бағалаймын. Шы­нын­да, 140-қа жуық ұлт пен ұлыс­тың ынтымақ пен бірлікте тіршілік етуі – біздің басты мақ­та­нышымыз, қастер­леп ұстап, келешек ұрпаққа қалдырар аманатымыз дер едім. Сыр өңірінде де бүгінгі таң­да 20-ға жуық ұлт өкілдері ұр­пақ өсіріп, тату-тәтті өмір сү­руде. Об­лыстағы 10 этномәдени бірлес­тік­тің қалыпты жұмыс жа­сауы үшін жергілікті ат­қару­шы органдар та­рапынан барлық жағдай жасалған. Ынтымағы жарасып, бірлігі бекемделе түскен еліміздің әлем­дік қоғамдастық алдында беделі артып, еңселі елдер қатарына қосыларына «Алаштың анасы» атанған – Сыр елінің жұртшы­лы­ғы кәміл сенеді. Болатбек ҚУАНДЫҚОВ, Қызылорда облысының әкімі.