Иман мен иба

Астанада Қазақстан мұсылмандарының V құрылтайы өтті _____________________________________ ҚАЗАҚСТАН МҰСЫЛМАНДАРЫНЫҢ V ҚҰРЫЛТАЙЫНА ҚАТЫСУШЫЛАРҒА! Баршаңызды Қазақстан мұсылмандары V құрылтайының ашылуымен шын жүректен құттықтаймын! Бүгінде егеменді еліміз адамзатты имандылық пен ізгілікке үндейтін дәстүрлі діндердің кең қанат жайып, тамырының тереңдеуіне жан-жақты қамқорлық жасап келеді. Соның нәтижесінде ислам дінінің қоғамдағы рөлі артып, мұсылман жамағаты еліміздегі рухани құндылықтардың жаңғыруына, тұрақтылықтың орнығуына сүбелі үлес қосуда. Республикамыздағы түрлі дін өкілдерінің өзара татулығы әлемдік қоғамдастыққа үлгі-өнеге ретінде танылуда. Қазақстан биыл Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымына төраға болып, Астанада жаңа мыңжылдықтың тұңғыш Саммиті жоғары деңгейде өтті. Алдағы жылы Ислам Конференциясы Ұйымына жетекшілік етеміз. Ол әлемдік деңгейдегі абырой-беделіміздің одан әрі арта түсуіне себеп болары анық. Ел халқының басым бөлігін құрайтын мұсылман қауымы Отанымыздағы бірлік пен ынтымақтың бекем болуына үлес қоса береді деп сенемін. Алла тағала қайырлы істерімізді қабыл етіп, береке-бірлігімізді баянды етсін! Құрылтай жұмысына табыс тілеймін. Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ, Қазақстан Республикасының Президенті. Астана,  Ақорда ______________ Жақында баяғыдағы алыптардай күн санап өсіп келе жатқан елордамыздағы Президенттік мәдениет орталығында Қазақстан мұ­сылмандарының V құрыл­тайы өтті. Оның жұмысына Қазақстан Республи­ка­сы Президентінің Әкімшілігі Бас­­шысы­ның орынбасары Мәулен Әшім­баев, Мә­дениет министрі Мұхтар Құл-Мұ­хам­мед, Парламент Сенаты мен Мә­жі­лісінің депутаттары, Қазақстан халқы Ас­сам­блеясының, сондай-ақ Ресей, Қыр­­­ғыз­стан, Моңғолия, Тәжікстан, басқа да мұсылман жамағаттарының өкілдері, облыстардың бас имамдары қатысты. Құрылтайдың күн тәртібіне қойыл­ған мәселелерге келетін болсақ, Қазақ­стан мұсылмандары діни басқармасы­ның төрағасы, Бас мүфти, шейх Әбсат­тар қажы Дербісәлінің өткен жылдар мен алдағы күндерге арналған мақсат-міндеттер туралы баяндамасы, діни басқарманың жарғысына өзгертулер мен түзетулер енгізу, сол секілді 2011-2020 жылдарға арналған Қазақстан мұ­сыл­мандары діни басқармасының қыз­ме­тін жетілдіру жөніндегі тұжырымда­масы, онда басты нысанаға қойылған еліміз үшін дәстүрлі болып табылатын сүнниттік бағыттағы исламның ханафи мазһабын дамыту мәселелеріне арнал­ған­дығын атап өте кетсек дейміз. Қазақстан Республикасы Президенті- ­­нің Әкім­шілігі Басшысының орынбасары Мәу­лен Әшімбаев басылымда жарияла­нып отырған Елбасы Нұрсұлтан Назар­баев­тың Қазақстан мұсылмандарының V құрылтайына арнаған жылы лебізін оқып берді. Сол секілді Мәдениет министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед Премьер-Министр Кәрім Мәсімовтің құ­рыл­тайға ар­на­ған сөзімен таныстырып, дін адам­затты ізгілікке, бауырмалдыққа, туыстыққа, та­ту­­­лыққа шақыратынын алға тартты. Өткен бес жыл ішіндегі атқарған жұмыс пен алда тұрған міндеттер ту­ра­лы Қазақстан мұсылмандары діни бас­қар­масының төрағасы Ә.Дербісәлі құ­рыл­тай делегаттары мен қонақтарына жан-жақты баяндап берді. Өзі осы мәртебелі қызмет­ке келген 10 жыл ішінде Бас мүфтидің дінді өркениет жолы­мен басқаруға бел буғанын көруге бола­ды. Ислам дінін те­рең­детіп оқытатын заманауи Нұр-Мү­бәрак Египет Ислам мәдениеті университеті, имамдардың білімін жетілдіруді мақсат ететін Ислам институты, ірі ме­шіт­тердің жанынан діни сауат ашу және облыс орталық­тары­нан орта білім беретін 10 медресе жұмыс істеп келеді екен. Осы кезге дейін Нұр-Мүбәрак мешітінен 200-ден астам жоғары діни маман түлеп ұшыпты. Дін қызметкерлерін, дінтану­шы­ларды даяр­лау жолындағы жұмыстар­ға тоқ­талған шейх Әбсаттар қажы Дербісә­лі исламның қадірін, қасиетін түсінген, жүрегіне иман нұры ұялаған, сөзімен де өнегелі ісімен де халқын ізгілікке бастайтын мамандар әзірлеу мақ­сатында 2 республикалық, 7 аймақтық медреседе барлығы 502 шәкірт, соның ішінде 109 қыз бала оқып тәлім алуда. Медресе шәкірттері мемлекеттік үлгідегі орта кә­сіптік диплом алады. Үстіміздегі жылы Астана маңынан ашылған Қарилар да­йын­дау орталығы мен Тараздағы «Һи­ба­­тул­­ла Тарази» медресесі іске қосылға­нын айта келіп, одан әрі имамдардың жұрттың арасында ибалы да инабатты, сөзі мен ісі үйлесіп, киім үлгісі, жүріс-тұрысы өзгеге үлгі болу жолында алуан түрлі насихат жұмыстарының, ғылыми-практикалық конференциялардың, семинарлар мен дөңгелек үстелдердің ұйым­­дас­тыры­латынын алға тартты. Бұған қоса баяндамада діни басқарма өкіл имамдар арқылы еліміздің барлық мешіттеріндегі діни уағыз-насихаттың жақсы жолға қой­ғаны, ол үнемі қадағаланып отыра­ты­ны, жұма намазы мен күнделікті намаздардан кейін халыққа жан тазалығы мен тән тазалығы, Отанымыздың өркендеп өсуі, Елбасы­мыздың сара саясаты туралы уа­ғыз­дар айты­латыны назарға салынды. Имандылық үйі мешіттер туралы әңгі­ме болғанда Бас мүфти бұл істе біраз қиын­дықтар кездескенін, оны жеңу жолында табанды жұмыстар атқарыл­ғанын тілге тиек етті. Оның айтуынша, осыдан 10 жыл бұрын елімізде 1143 мешіт болса, соның небәрі 284-і ғана ҚМДБ-ға қарапты, ал қалған 829 мешіт түрлі рулар мен жекелеген тұлғалардың, діни бірлес­тік­т­ердің, тіпті керітартпа ағымдардың игілігінде кеткен екен. Мұндай бейберекеттікті бір арнаға салу да оңайға түспепті. 10 жыл ішінде 1775 мешіт филиал болып жергілікті әділет департаменттеріне тіркеліпті. Сөйтіп, тарыдай шашылған Алла­ның үйі бір орталықтан басқаруға, діни қызметтерді үйлестіріп отыруға мүмкіндік жасалыпты. Мұндай игілікті іс имамдармен жұмыс жасауға, олардың білім дең­гейін көтеруге, ортақ мақсатқа жұмыл­дыру­ға, біркелкі уағыз айтуды қалып­тастыруға жол ашыпты. Осы арада мына бір нәрсені айта кеткеніміз жөн секілді. Мешіт салу ісі қазақ топырағында ежелгі Тараз ша­һарында, нақтылай түссек, 893 жылы басталып, бұрынғы ғибадатхана орнына Алланың үйі тұрғызылыпты. Содан бергі уақыт ішінде халқымыз талай-талай бел-белесті артқа тастап, қазіргі гүл­ден­ген дәуіріне қол жеткізді. Бүгінгі таңда Отанымызда 2200 мешіт болса, оның 2191 мешіті діни басқармаға қарайды. 9 мешіттің құжаттары қазір әзірленіп, әділет департаментінен филиал ретінде тіркеуден өтуге әзірлік үстінде. 2009 жыл­дың елеулі оқиғаларының бірі 29 маусымда Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен Астана қаласында 5000 орындық «Әзірет Сұлтан» мешітінің іргетасы қаланды. 2005-2010 жылдары республика бойынша заман талаптары­на сай, жаңа жобадағы 582 мешіт са­лынып, іске қосылды. Атап айтқанда, бү­гінгі таңда Астанада 4 мешіт, Алма­тыда 32 мешіт мұсылмандарға қызмет етуде. Солардың ішінде 4 ірі мешіт 2005-2010 жыл аралығында пайдала­нуға берілді. Сонымен қатар, діни бас­қарма Түркияның көмегімен бүкіл түркі жұртының рухани ордасы Түркістанда 2 мың орындық, Шымкент шаһарында Біріккен Араб Әмірліктерінің демеушілігімен 3 мың орындық мешіттердің са­лынуына қол жеткізді. Біріккен Араб Әмір­ліктерінің Қазақстандағы «Қызыл Жарты Ай» қайырымдылық мекемесі де еліміздің бірқатар қалалары мен аудан­дарында күні бүгінге дейін 30 мешіт салды, дегенді алға тартқан Бас мүф­ти имамдармен жұмыс туралы ойын өрбітіп, барлық мамандардың қай­та даярлаудан өтіп отыратыны секілді, имамдарды әзірлеу ісін ілгері бастыру үшін имамдардың білімін жетілдіретін институт ашқанын, онда 763 адам 4 айлық курстан, 50-ден аса имам Түркия, Египет, Пәкстан елдерінде 2 айлық іс- тәжірибеден өткенін, дініміз­дің айнасы саналатын дін қызмет­кер­лерінің бойын­дағы мәдениет пен білім­дарлық жама­ғатты жақсы жолға бастай­тыны айдан анық екенін айтты. Баяндамада олар туралы жан-жақты әңгіме қозғап, имам­дардың шамамен 60 пайызы ақы алмай жұмыс істейтіні, осы мәселені шешу жайы батыл сөз болды. Тіпті 2-3 жылға дейін үйсіз-күйсіз жү­ре­тін имамдар да бар екен. Қазір уни­верситет, институт, медреселерді бітіріп, ел ішіне барып қызмет етіп жатқан жас мамандар жеткілікті. Бірақ олардың барған жерлерінде ешқандай жағдай жасал­майды. Со­сын олар жұмысын тастап кетуге мәж­бүр. Бұл жағдайда дін ісі қалай дамиды, ел руханияты қалай оңалады? Ол тура­лы тиісті мекемелерге айтсақ еститін жауабымыз: «Дін мемлекеттен бөлін­ген». Ал дін, имандылық жайлы бір мәселе туындай қалса «Неге имамдар көмектеспейді, неге үйтпейді, неге бүйт­пейді?» деп жатады. Ендеше, осы мәселені көп болып ойластырсақ екен,  деген ҚМДБ төрағасы Ә.Дербісәлі ислам атына кір келтіретін дін қызмет­керлерінің де кездесетінін жасырмады. Басқарма бұқаралық ақпарат құрал­дары арқылы дінімізді қалың қауымға жеткізу бойынша жүргізген игі істерді де тілге тиек етіп, «Ислам және өрке­ниет» газеті мен «Иман» журналын өз күш­тері­мен шығарып келе жатқан­дары­на нақты мысалдар келтірді. Діни экстремизм және лаңкестікпен күрес бойынша Елбасының алға қойған та­лап­тарын мүлтіксіз орын­дауда басқарма маңызды жұмыстар атқарыпты. 2006 жылдан бастап әрбір облыстық, қалалық, аудандық мешіттер жанынан уағыз топтары құрылыпты. Оған білікті имамдар, білімді дінтанушы ғалымдар топтастырылып, жамағатқа ислам діні туралы мағлұматтар беріліп келген. Соңғы 4 жыл ішінде Оңтүстік Қазақ­стан, Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыс­тау, Павлодар, Ақтөбе облыстарында «Қазақстандағы діни конфессиялардың қазіргі таңдағы ахуалы», «Ислам және қазіргі заман», «Діни экстремизм құбы­лысы және оның алдын алу шаралары», «Хизбут-тахрир ұйымының зияны», та­ғы басқа көптеген тақырыптарда ғылы­ми-практикалық конференциялар мен дөңге­лек үстелдер ұйымдасты­рылған. Әсіресе, «Хизбут-тахрир» ұйымының жөнсіз әре­кеттері көрініс берген өңір­лердегі жас­тар­­дың алданып қалмауы үшін аталмыш ұйымның бет-пердесін ашатын кітаптар шығарып, таратылыпты. Атырау облысындағы сәлафилер ту­ра­лы айтылып жүр. Біз алдағы жыл­дары осы шаһардан медресе ашсақ деген ойдамыз. Ол әлгіндей жат пиғыл­дағы­лардың арбауына түскендер мен сырт­тан келген жат бағыттармен күресу орталы­ғына да айналар еді. Сондықтан Аты­рау­дан мемлекеттік медресе ашу қажет, деген Бас мүфти мұсылман діні­нің татулық үшін қызмет ететінін, кісі ақысын жеуге, қиянат жасауға жол бермейтінін айтып, жыл сайын өткізіліп келе жатқан қажы­лық туралы да өзінің байлам-пайым­дарын алға тартты және ҚМДБ ұйымдас­тыруымен еліміз бойын­ша 15894 азамат қажылық парызын өтегенін жеткізді. «Ғалымдар – пайғамбарлардың мұ­ра­­герлері. Пайғамбарлар ақша, дүние-мү­лік емес, ғылымды мұра етіп қалды­рады. Ал кім ғылым үйренсе, ең зор олжаға қол жеткізген болады», деп қа­сиетті Құранда атап айтқандай, діни басқарма ғылым мәселесіне де ден қойып отыр екен. Дінімізді әлемдік өркениет көшінен қалдырмайтын тура жол халықаралық байланыс десек, бұл жағына да аз көңіл аударылмапты. Ислам дінбасылары­мен кездесіп, ортақ мәселелер жайлы ақыл­дасу әдемі көрініс тауыпты. Соңғы 4 жылдың ішінде ҚМДБ жолдамасымен Малайзия, Үндістан, Египет, Ливия, Сауд Арабиясы, Ресей, Кувейт, Түркияда өткен қасиетті Құранды мәнерлеп оқу­дан халықаралық жарыстарға қаты­сып, жүлделі орын алған азамат­тарымыз баршылық көрінеді. Соңғы үш жылда 75 имам тек Түркияда білімін жетілдіріп қайтты, деді баяндамашы. Бас мүфти шетелге бала оқыту жөнінде белгілі бір жүйенің қажет екенін, басқарма келісімімен ғана жолдама беру қажеттігін атап өтті. Кейбір азаматтар өз беттерімен барып, сол елдің жол-жобасымен кететінін, бұл кей жағ­дайда оң нәтижесін бермей, жастардың теріс бағытқа бұрылуына себепкер бо­лып жататынын еске салды. Бір жылда 52 апта бар десек, әр аптаға лайықтап үш тақырып бойынша уағыз айтудың жоспар-жобасы жасалып отыратынын, имамдарды кезекті демалысқа жіберу мәселесі заңды түрде шешімін табаты­нын, мұны кадр бөлімі реттеп отыра­тынын тілге тиек етті. Өзінің «Тәуелсіз Қазақстанның мешіттері мен медреселері» деген көлемді кітап шығарып, онда халқымыздың дін жолындағы өсіп-өркендеу кезеңдеріне барлау жасаға­нын, кезекті томы «Тәуелсіз Қазақстан ме­шіттері мен медреселері» деп атала­тынын жеткізді. Бас мүфти, шейх Әбсаттар қажы Дербісәлі басқарманың алдағы 5 жылға арналған басты бағыттары туралы төмендегі мәселелерді алға тартты. Қазақстан мұсылмандары діни бас­қар­масы жұртымыз алдындағы жауапкершілігін сезініп, бүгінге дейін өзіне тиісті міндеттерді атқарып келді. Бұдан кейінгі кезеңдерде де елімізде асыл дініміздің өркендеуіне, халықтың рухани дүниесін байытуға бағытталған іс-шараларды тоқтаусыз атқара бермек, деген Бас мүфти бірінші – діни істерді дамыту көбіне қаражатқа тірелетіндіктен, тікелей діни басқарманың жанынан республика деңгейінде «Зекет» қорын ашу жоспарлануда, деді. Оған елжанды, дін­жанды азаматтар, ірі компаниялар, фир­малар, қорлар тартылып, діни қыз­меттердің қаржылық түйіндері шешілмек. Бұл қорға жиналған қаржыға негізінен мынадай іс-шаралар атқарылатын болады: өзін-өзі қамтамасыз ете алмай­тын ауыл мешіттеріндегі имам-молда­ларға жалақы беру; діни оқу орында­рын­дағы үлгерімі жоғары студенттерге шәкіртақы тағайындау; діни оқу орын­дарына ғимараттар салу және оларды техникалық базамен қамтамасыз ету; діни медреселер мен университет шә­кірт­теріне арналған заманауи студенттер үйін салу; діни әдебиеттер мен аудио, видео уағыздарды мол таралыммен шы­ғарып, халыққа тарату; екінші – Қазақ­стан­дағы исламтанушы ғалымдардың басын қосып, дәстүрлі исламды және ханафи мәзһабы бойынша жазылған еңбектерді зерттеп, зерделейтін діни ғылыми-зерттеу орталығын ашу. Білікті мамандар шоғырланатын бұл орталықта қоғамның түйінді мәселелерін шешетін зерттеу жұмыстарын жүргізу, тиісті діни пәтуалар дайындау. Сол арқылы алыс-жақын шетелдерден келген жат пиғылды діни ағымдардың іс-әрекет­тері­не де тосқауыл қою. Сондай-ақ, ор­та­лық шеңберінде төмендегідей міндеттерді де шешу көзделуде: діни бас­қар­мада жұмыс істейтін білікті мамандар­дың санын арттырып, олардың қаты­суы­мен асыл дініміздің құндылықтарын кеңінен насихаттайтын аудио, видео өнімдер шығару; дәстүрлі дінімізді тү­сін­­діретін діни оқулықтар мен кітаптар­ды қазақ тіліне аударып, шығару; шариғат ілімін және араб, қазақ, түрік тілдерін жетік меңгерген білікті мамандар бір орталыққа біріктіріліп, қасиетті Құран Кәрімнің қазақ тіліндегі сапалы аудармасын жасау; қазақ топырағынан шыққан діндар ғұламалар мен зиялы тұлғалардың жұмыстарын жинақтап, зерттеу; үшінші – мерзімді діни басы­лым­дар мен діни кітаптар шығаратын баспахана ашу; төртінші – шетелдік діни оқу орындарында тәлім алып жүрген жастарға мән беру. Сондықтан шет елде оқуға ниет білдірушілерді тек Мәдениет министрлігі жанындағы Дін комитеті мен Қазақстан мұсылмандары діни бас­қармасының рұқсаты және келісімімен ғана жіберу ісін қолға алу; бесінші – бұқаралық ақпарат құралдарынан ислам құндылықтарын насихаттайтын арнайы діни сағат бөлгізу мәселесін шешу; алтыншы, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен оның облыстардағы өкілдіктерінің арасында интернет желісі арқылы онлайн қатынас орнатып, онда айына бір немесе бірнеше рет жиналыс өткізіліп, діни іс-шараларды жүргізудің тиімділігін арттыру. Бас мүфтидің баяндамасынан кейін жарыссөзге шығушылар 5 жыл ішіндегі атқарылған істерге жоғары бағаларын берді. Солардың бірі Имамдардың білімін жетілдіру институтының дирек­торы, наиб мүфти Мұхаммед Хусейн қажы Алсабеков: Тәуелсіздік алғалы руханиятқа шө­ліркеген еліміздің күн санап иманды­лық­қа бет бұруы жүрекке қуаныш ұялатады. Аллa тағаланың рахымымен халқымыз­дың Ислам дініне деген құлшынысы мен бетбұрысының қаншалықты жоғары дә­ре­жеде екені айтпаса да анық. Біздер тәуелсіз Қазақстанда 20 жыл­дан бері өмір сүріп келеміз. Діни бас­қарманың алғаш құрылуына да өз басым бір кісідей атсалыстым. Алғаш­қы­сынан бастап осы V құрылтайға делегат болып қатысуды Алла тағала маған нәсіп етті, деді. Келесі сөз алған Жамбыл облысы, Шу ауданы Д.Қонаев атындағы мешіт имамы, түрік жамағатының өкілі Вайд Мустафаев: Аллаға мың сан шүкір­шілік, еңселі еліміздің тәуелсіздік алға­нына да 20 жылға аяқ басты. Осынау қысқа ғана уақыт ішінде еліміздің жеткен жетістіктері өлшеусіз. Өзгесін айтпағанда, Еуропа елдерінің басын қосқан халықаралық беделді ұйымды басқара отырып, ел тарихында бұрын-соңды болмаған асуларды бағындыр­дық. Бұл тәуелсіз еліміздің ілгері ұмтылудағы кезекті баспалдағы іспеттес. Жуырда ғана жаһандық деңгейдегі аса ауқымды шара – Астана Саммиті өтті. Ондағы көтерілген келелі мәселе­лер­мен баршаңыз да таныссыздар. Бұл Елбасымыз Нұрсұлтан Назар­баевтың әр­дайымғы жарқын бастама­лары­ның ар­қасында жүзеге асып отыр­ғаны бар­шаға анық деді. Бүгінгі таңда әлемнің 9 мемлекетінде біздің түрік диаспорасы, яғни ахыска түріктері өмір сүріп келеді. Ал біз Қа­зақ­станда өсіп-өніп, ынты­мақ пен бірлікте өмір сүріп келе жатқанды­ғы­мызға қуаныштымыз. Қазіргі кезде Жамбыл облысында 35 мыңнан аса түрік диа­спо­ра­сы күн кешуде. Құдайға шүкір, бұлар­дың барлығы да мұсылмандар. Қазақ­стан егемендік алғанға дейін қажылық­қа бару ойларына келмеген біздің халық ішінде бүгінгі күндері исламның бес парызының бірі болып табылатын ұлық ғибадат – қажылық міндетін атқарып қайтқан 100-ден аса бауырларымыз бар. Сондай-ақ түрік диаспорасы өз күшімен Жамбыл облысында ел игілігі үшін 4 имандылық ордасы – мешіттердің бой көтеруіне себепкер бола білді. Жарыссөзде Шығыс Қазақстан об­лысы Семей ай­мағы бойынша өкіл имам Тыныштық Мыр­заев діни басқарманың бес жылғы жұмысына өзінің оң бағасын беріп, шейх Әбсаттар қажы Дербісәлі хаз­­реттің білім мен білігіне, ұйымдас­тыру қабі­летіне тәнті екенін жеткізді. Алматы облысын­дағы Қызылағаш апаты мен Шығыс Қазақстан облысындағы ауыр ахуалға дінбасының иманды жан­дарды ұйыта білгеніне нақты дәлел-дә­йек­тер келтірді. Ал Астана қала­сындағы Бейбітшілік және келісім сарайының директоры Аманбек Мұ­қашов өткен ғасырдың 90-шы жылдардағы ауыр кезеңге жан-жақты тоқтала келіп, қазіргі тәубе дейтін кезімізге шүкіршілік жасап, ислам дінін дамыту туралы бағдарлама түзу, бұрын қабыл­данған «Дін туралы» Заңға өзгертулер енгізу, тіпті жаңа заң қабылдау керектігін айтып өтті. Ол мұнымен қатар, ислам дінінің жаршысы болып отырған «Ислам және өркениет» газетіне, «Иман» жур­налына қамқорлық­тың жетпей жатқанын, оның бір дәлелі – жыл сайын басылымдар ара­сында өтетін тендерге қатыстырылмай отырғанын айтып, тиісті орындар осыған жете мән берсе деген тілегін көлденең қойды. Құрылтайдың соңында Қазақстан мұ­сылман­дары діни басқармасының төр­ағасы болып Әб­саттар қажы Дер­бі­сәлі үшінші мерзімге сайлан­ды. Осы алқалы жиында «2011-2020 жылдарға арналған Қазақстан мұсылмандары діни басқар­ма­сының қызметін жетілдіру тұжырымдамасы» жұрт талқысына ұсы­нылды. Бұл тұжырым­дама­да Отаны­мыз­дағы халықтың 80 пайызын құ­рай­тын мұсылман тұрғындарының қажетті­лік­терін қанағаттандыратын сан-салалы мәселелер тарау-тармаққа бөлініп, нақ­ты атқарылар жұмыс­тар тайға таңба басқандай көрсетіліпті. Сонымен, ислам дінінің өткені мен бүгінін, алдағы жоба-жоспарын талқыға салып, бір бәтуаға келген құрылтай сәті­мен аяқталды. Сүлеймен МӘМЕТ. ______________________________ Суретті түсірген Орынбай БАЛМҰРАТ. * * * Қазақстан мұсылмандарының  V құрылтайының Қазақстан мұсылмандарына ҮНДЕУІ Құрметті отандастар! Республика халқының 80%-ынан астамы ұста­натын Ислам дінінің елімізде қанат жаюы жолында қажырлы еңбек етіп отырған Қазақстан мұсыл­ман­дары діни басқармасының іргетасының қаланғанына да биыл 20 жыл. Мұсылман жамағатының рухани ұйытқысы ретінде танылған Діни басқарма мемле­кетіміздің діндер, ұлттар мен ұлыстар арасындағы достық пен өзара түсіністік, сыйластық пен рухани үндестігіне сүбелі үлесін қосумен келеді. Абу Ханифа діни-құқықтық жолы – ханафи мазһа­бының ұстанымы – бабалардың жолы. Ол халқы­мыздың әдет-ғұрпына, болмысы мен діліне етене жа­қын. Бір мазһабта болу – ынтымақ пен бірліктің, һәм тұтастықтың кепілі. Ата-бабалары­мыздың аманат етіп кеткен ұлан-ғайыр жері мен рухани да материалдық байлығы сол бірліктің арқасында біздің игілігімізге асып отыр. Ендігі міндетіміз – осы ата дәстүрін әрі жалғастырып, еліміз­дің тәуелсіздігін нығайтуға, халқымыздың бірлігі мен ынтымағына қызмет ету. Бүгінде Қазақстан бағыт-бағдарын анықтап, экономикалық, саяси-қоғамдық өмірде ілгерілеп даму үстінде. Тәуелсіздігімізді алғанымыз кеше десек, әлі алда қаншама белестер мен асулар жатыр. Елбасының қолдауымен үлкен межелер де белгіленді. Алла тағала сол ізгі ниет-тілектерімізді Отаны­мыздың келешегінен көруге жазсын деп тілейік! Тұңғыш Президентіміздің қажырлы еңбегінің, сабырлы саясатының арқасында Қазақстанның аты әлемге танылды. Оның басты дәлелі ретінде Қазақстанның биылғы жылы ЕҚЫҰ-ға басшылық жасауы мен келесі жылы 57 ел мүшесі бар Ислам конференциясы ұйымына төрағалық етуі. Мұның барлығы – ел беделінің өсіп, халықаралық дәрежеде сенімділікке ие болуымыздың айғағы. Үш мәрте Астана төрінде өткен Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съездері де келешектің қамы. III съезде Елбасы Н.Ә.Назарбаев дінбасыларының қоғамдағы орнын, атқаратын рөлін бағалай келе: «Дәл сіздер, діни көшбасшылар, әлем­нің үйлесімді дамуының басты шарты – руханилықты қайта дәуірлетер жолбасшы бола аласыздар. Біз өз съезіміздің биік мұраты осы деп білеміз», – деп үлкен сенім білдірген болатын. Мұны біз өз мағынасында қабылдап, басты міндетіміз деп түсіндік. Сондықтан біздер, дін жолында қызмет атқарып отырғандар, адамдарға Жаратушысы Жалғыз Құдайдың бұйырған­дарын орындап, тыйғандарынан аулақ болуды жеткізе біліп, бүгінде қоғамда орын алған зұлымдық пен қатыгездікті, жауыздық пен араздықты адамгершілік қасиеттермен алмастыруға септігімізді тигіземіз деп білеміз. Дін тек адамдардың жан-дүниесінің рухани азығы ғана емес, ол сол адамның жан-жақты дамуы мен кемелденіп жетілуінің негізі деп те білген жөн. Мұсылмандық адамды имандылық пен ибалыққа тәрбиелей отыра, оны зиялылыққа шақырады, білімге жетелейді. Біз тек білім-ілім, мәдениет арқылы ғана адамдардың санасын улап, алдап-арбап өз мақсаттары жолында үлкен-кішіні тура жолдан адастырып, қайғы мен қасіретке душар ететін ұйымдарға қарсы тұрып, сақтана аламыз. Қадірменді бауырлар! Құрылтай республикамыздың Тәуелсіздік күнін­де өтіп жатыр. Алланың біздерге нәсіп етіп, өзгелермен терезесі тең етіп көтерген егемендіктің арқасында қолымыз жеткен ұлан-ғайыр жерімізді көздің қарашығындай сақтау жолында халқы­мыздың ынтымағын, ауызбірлігі мен тұтастығын тілейік! Әрбір жан бұл айтылғандарды жел сөз емес, салмақты да салиқалы мақсат-мүддеміз деп біліп, өз үлесін қосуы – Отан алдындағы негізгі міндеті де борышы. Сондықтан отандастарымыз бұл үнімізге қолдау көрсетеді деп сенеміз! Қазақ ұлты ынтымақ пен бірліктің, тұтастықтың ұйытқысы болып, егеменді еліміздің баянды болашағын ұрпақтарға нәсіп етсін! Осы жолда аянбай еңбек етуге жұмылайық!