Күн жылы кезде жұмыс істейтін жылыжайлар

Олардан қандай пайда бар? Бүгінде ауыл шаруашылығы саласында кеңінен қолға алынып жатқан жылыжайлардың бас­ты мақсаты не? Әрине, жұртты өз көкөнісімізбен қамтамасыз етіп, бұл салада бағаның шарықтап кетпеуіне әсер ету, жаңа технологияны енгізе отырып үнем мен сапа мәселесіне мейлінше көңіл бөлу болса керек. Көкөніс бағасы қай кезде қымбаттайды? Әрине, қыстың күндері. Ал Жамбыл облысында жұмыс істеп тұрған жылыжайлардың ешбірі қосымша жарықтан­дыру құралдарымен жабдықтал­мағандықтан желтоқсан айының соңынан наурыз айының ортасына дейін ешқандай өнім жинамайды екен. Яғни, алқап­тағы көкөністер қазан болып, енді жылыжайлардың өнім­дері сөреге шығатын кезде жамбылдық шаруалар жым-жырт жатып алады деген сөз. Бұл мәселеден хабардар болған Жамбыл облысының әкімі Кәрім Көкірекбаев «Қыс­тың күндері жылыжайлар жұмыс істемесе олардан не пайда? Сонда қалайша көкөністің бағасын төмендетіп, елдің сұранысын қамтамасыз ете аламыз? Жылыжайлардың о бастағы мақсаты да осы емес пе?» деп бұл олқылыққа аң-таң болды. Бүгінгі күні Жамбыл облысында жалпы аумағы 24,2 гектарды құрайтын 28 жылыжай өнім беріп тұр. Екі ауысымда жылыжайлардан барлығы 1920,5 тонна көкөніс өнімдері алынып, Астана, Алматы қала­ларында және облыстың базарлары мен дүкендерінде төмен бағамен сатылды. Сонымен қа­тар, «Қорғалған топырақ жағдайындағы көкөністі субсидиялау» бағдарламасы бо­йынша 96,6 млн. теңге қаржы суб­сидияланды. Әйтсе де, кей­бір жылыжай құжаттарының толық заңдастырылмауы салдарынан бұл бағдарлама бойынша субсидияға қол жеткізе ал­мағандар да бар. – Облыстағы жұмыс істеп тұрған жылыжайлардың 76,0 пайызы фермерлік жылыжайлар, – дейді бұл жөнінде Жам­был облыстық ауыл шаруа­шылығы басқармасының басшысы Нұржан Нұржігітов. – Фер­мерлік жылыжайлардың құрылысы ондағы өсірілетін көкөніс өнімдерінің өз дең­гейінде пісіп-жетілуіне сәйкес құрылмағандықтан жылыжайлардан алынатын өнім көлемі төмен болып, бұл өзін­дік құнының жоғары болуына әкелуде. Ал субсидия төленбейтін болған соң олар­дың өнімі бәсекелестікке тіптен қабілетсіз болып қалады. Сон­дықтан, алдағы уақытта заманауи өнеркәсіптік жылыжайлар салуға, оларды қосымша жарықтандыру құралдарымен жабдықтап, өнімділікті арт­тыруға, жаңадан салынатын жылыжайларда жарықтандыру құралдарын орнатуға күш салуымыз қажет. Ауыл шаруашылығы бас­қар­масы биылдан бас­тап гектарлы субсидиялар тоқтатылуына байланысты жылыжай ке­шен­дері мемлекет тарапынан берілетін қолдаулардан тыс қалып отырғанын ескеріп, жылыжайларды минералды тыңайтқыштарды субсидия­лау бағдарламасы тізіміне қосыпты. Бұл арқылы жылыжай шаруашылықтарының тыңайтқышқа кеткен шығын­дарының 30 пайызын субсидия­лайтын мүмкіншілік бар екен. Биыл Қордай ауданында «Грин Вилл» ЖШС 2 гектарға, Жамбыл ауданындағы «Шоқай» шаруа қожалығы 1 гектарға жаңадан жылыжай салуды жос­парлауда. Оралхан ДӘУІТ, «Егемен Қазақстан». Жамбыл облысы.