Руханият • 12 Желтоқсан, 2023
Қазақ тіл білімінде «лексика» ұғымын анықтап, лексикология ғылымын негіздеген, оның дамуына, қалыптасуына айтарлықтай үлес қосқан бірегей ғалым Әсет Болғанбаев екенін көпшілік жақсы біледі. Қазақ тіл білімінің лексикология саласындағы қол жеткізген жетістіктері мен ғылыми ой-тұжырымдары ғалым есімімен тікелей байланысты.
Зерде • 12 Желтоқсан, 2023
Бейсетай Дәуренбековтің Іле өзеніне батқан 12 оқушыны құтқарған оқиғаға жарты ғасыр өтіпті... Даңқты батырымызбен 2014 жылдың күзінде «Қазақстан» телеарнасының түсірілімі («Жаныңда жүр жақсы адам») барысында танысқанбыз. Сұңғақ бойлы, шымыр денелі, ширақ жүрісті салиқалы ақсақалдың сол тұста 77 жасқа бет бұрған шағы. «От ішінде туған оттан қорықпайды» дегендей, Бейсетай Дәуренбековтің теңдессіз ерлігін оның арнасы адуынды Іленің жағасында туып-өскеніне балауға да болатын шығар?
Спорт • 12 Желтоқсан, 2023
Ұлы Абайдың «Өлеңге әркімнің-ақ бар таласы» деген сөзінің мағынасы спорт әлеміне де қатысы бардай көрінеді бізге. Спорттың қаншама түрінен жеңімпаз болған жастарды айтпағанда, орта жасқа келген шағында чемпиондық дәрежеге көтерілгендер бар. Біздің бүгінгі кейіпкеріміз де солай. Пауэрлифтинг спортынан төрт дүркін Азия, бір мәрте Еуропа, екі мәрте әлем чемпионы болған азамат.
Зерде • 12 Желтоқсан, 2023
Талай тағдырды талқандаған «Тәркілеу»
Түркістан облыстық саяси тарих архивінен «тәркілеу» санаты бойынша кәмпескеге іліккен 85 байдың жеке парағы табылды. Тәркілеуге ұшырағандардың тізімін жасау барысында олардың жеке парақтары бір күнде, дәлірек айтқанда, 1928 жылғы 10 тамызда толтырылғандығын көрдік. Тізім «Конфискация туралы» декреттің 1 және 4-тармақтарына сәйкес жасалған. Ақталмаған 85 құрбанның 77-сі 1-топтағы байлар болса, сегізі 2-топтағы байлар.
Еңбек • 11 Желтоқсан, 2023
«Есімі ел жүрегінде сақталған ер бақытты» дейді дана халқымыз. Өнегелі өмірі көпке үлгі болатын, өлшеусіз еңбегімен, ақыл-парасатымен қалың жұртшылықтың құрметіне бөленген адамдар жергілікті жерлерде де аз емес. Алайда «олар лайықты ұлықталып жүр ме, өскелең ұрпақ біле ме?» деген сұрақ қойылса, мәдени, рухани салаларға жауапты басшылар мен мамандар не деп жауап берерін білмейді. Көбіне есімі бұрыннан белгілі батырлар мен мемлекеттік марапатқа ие болған тұлғаларды ұлықтап, өңірдің өркендеуіне үлес қосып, игілікті істерімен көш басынан көріне білген майталман еңбеккерлер көзден таса қалып жататыны өкінішті. Солардың бірі Шәмшия Кұлмұрзина апамыз – қай жағынан болсын мақтауға лайық жан.
Таным • 11 Желтоқсан, 2023
Ата дегенде «Ел бірлігі» деген тіліме оралады. Ел бірлігі үшін ата мен немере арасындағы сабақтастық жібі үзілмеуі керек. Ата мен немере арасында әке бар. Ел бірлігін қамтамасыз ететін үш тұлға: ата, әке, немере. Үш буын, оған сай үш құндылықтар жүйесі. Сабақтастық жібі үзілмеуі керек, егер үзіле қалса, оның қай жерден үзілгенін тауып жалғау парасаттылықты қажет етеді. Парасат иесі кім, әрине, ол – ата.
Пікір • 10 Желтоқсан, 2023
Екінші ұстаз Әл-Фарабидің «Тәрбиелеу дегеніміз – адамның бойына білімге негізделген этикалық құндылықтар мен өнер қуатын дарыту» деген тағылымды сөзі бар. Заман ауысып, технология алға озған сайын жас ұрпақ руханият пен салт-дәстүрімізге негізделген құндылықтардан, өмір салтымыздан алыстап барады. Себебі біз олардың күнделікті тіршілігін, айналасын, тұтынатын контентін төл руханиятымызбен сабақтай алмай отырмыз.
Тұлға • 10 Желтоқсан, 2023
Қан-тамыр хирургиясының негізін қалаған
Биыл қазақ медицинасында атап өтетін айтулы екі дата бар. Біріншісі – медицина ғылымдарының докторы, профессор Тұрар Көкеевтің 90 жылдық мерейтойы. Ғұмырын денсаулық сақтау саласына арнаған ол қолынан скальпелін тастамады, шәкірт тәрбиелеуден де шет қалмады. С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінде еңбек етті. Екіншісі – осы Тұрар ағамыз бастауында тұрған Қазақстан қан-тамыр хирургиясының құрылғанына 65 жыл. Меніңше, осы екі күнді бөле-жарып елестету деген тіптен мүмкін емес.
Білім • 10 Желтоқсан, 2023
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің профессоры Рәтбай Мырзақұлов екінші жыл қатарынан әлемдегі беделді ғалымдардың рейтингіне енді. Белгілі теориялық физик Стэнфорд университетінің екі рейтингінде де Scopus дерекқорында жарияланым белсенділігі мен дәйексөз көрсеткіштері бойынша ұсынылған.
Руханият • 10 Желтоқсан, 2023
