Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
60 материал табылды

Мереке • 22 Наурыз, 2023

Азаттық ізашары

Егемендікке барар жолдың іргетасын қалаған еркіндік аңсары, дәстүрдің жаңғыруы – Наурыз мерекесі мен Наурызнама қазақ даласында әнмен басталады. «Базарың құтты болсын, ардақты елім!» деп атақты жәрмеңкенің өзін әнмен ашқан қазақ жер дүниені жаңартып жыл келіп жатқанда аспандатып әнге баспай қалсын ба? Мінген ат, жүгірткен тазы, салған қыран құсын былай қойғанда, «Қымыз құйғышы», қойшысына дейін түгендеп, рет-ретімен тұрмыс-тіршілігіне етене кез келген құбылысты әнге қосқан өнер иелері жыл басы деп жар салғанда қандай?!

Мереке • 20 Наурыз, 2023

Ұлыстың ұлы күні қай күн?

Басқаны қайдам, бізге көктем жаңа жылдың келуімен, Наурыз тойымен сипатталады. «Ес­­кіше наурыз 13-інен 14-іне қара­ғанда туа­ды» дегенді бұрын үл­кендерден жиі естісек те, мән бермеппіз. Күн мен түн те­ңеліп, жылдың ке­летін уақыты осы 13-і екенін өт­кенде ақын Свет­­қали Нұржан face­book парақ­шасында жазды. Оқыған бойда наурыздың 17-сі күні арнайы тексерсек, расымен күн түннен 10 минутқа озып, жарық жеңіп ке­тіпті. Көпшілігіміз атал­ған датаны Амал мере­кесі, Көрісу күні деп танып келгенімізді неге жа­сырайық?

Әдебиет • 12 Наурыз, 2023

Тұлпар махаббатынан туған күй

Күйдің бір қасиеті аңыз шақырып тұратынында, бәлкім аңыздың өзі күй тілеп тұра ма екен? Анығы, қазақтың өмірі аңызға бергісіз, күй тіліндей көңіл баурағыштығында шығар. Көңіл күй деп айта ма әйтпесе? «Бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай» деген атақты сөзді өткенде басқаша түсіндірген жазбаға кездестік.

Поэзия • 06 Наурыз, 2023

Сергелдеңнен туған соқталы ән

Әдебиет • 01 Наурыз, 2023

Әлемді алақанға сыйдырған

Жер дүниедегі жаратылыс атаулыны тану адамзат дамуымен қатар ілгерілей беретіні сияқты ұлыларды тануға тырысу да жылдар бойы тоқтаусыз жүреді. Сол арқылы тұлғаның өмір сүрген уақытынан алыстаған сайын рухына жақындауға талпынамыз. Ұлы жырлары «бұл ғасырдың шегінен асатын» (М.Әуезов) Мағжан Жұмабаев сынды ақындар заманынан озып туатыны туралы айтамыз. Алайда кеңестік кезде кесіліп кеткен шығармалары хақында аздап естіп-білеміз.

Қоғам • 26 Ақпан, 2023

Жүз бір кітап

Мәдениет және спорт министрлігі биыл 101 кітап басып шығаруды жоспарлап отыр. Оның ішінде 35 аталым қолжазбасы сатып алынған, олар бұрын еш жерде жарияланбаған. Бұл туралы министрліктің әлеуметтік желідегі парақшасында шығатын «Тікелей эфир» айдарында Архив істері және құжаттаманы басқару комитеті Баспа ісі басқармасының басшысы Алмаз Мырзахмет мәлімдеді.

Әдебиет • 22 Ақпан, 2023

Құрдымға жіберу ойыны

Жан дүниесін мұң-қайғы торлап, қасіреттің уы буын-буынына түсіп, шөгіп кеткен адамға қуан деп қалай айтасыз? Көңілін аулауға тырысасыз ғой. Күйреп қалған көңілді көтеру оңайға соқпайды. Оның үстіне сенім артқан барлық үміті күл-талқан болып, сүйіктісі қаза болып жатса. Құдай сақтасын, әрине. Есі дұрыс адам мұндай қайғы-қасіретке душар болған жанға қуан немесе көңілді бірдеңе ойлап тап демейтінін екінің бірі білсе де, кей жағдайда орын алып жатады. Кейде ғана емес, қоғам, әлеуметтік орта мықтап бекіген сайын әлгіндей қайшылықтар орныға түсетін сыңайлы. Жекелеген адамдар қаламағанымен, қоғамдық тәртіп солай десек те, оның соңында адам тұрған жоқ па, бірақ.

Өнер • 09 Қыркүйек, 2021

«Самалтауды» салғанда...

«Әркімнің туған жері – Мысыр шәрі» дегендей, көзін ашып көрген шоқысы мен тауы қай адамның болсын Самалтауы емей немене? Қолатынан самал еспесе, сайынан жұпар аңқымаса, оның тау аты қайсы?! Жазы-қысы желі бір тынбайтын ауылдар да болады. «Бораны он күн соққан естен кетпес, үйренген ауылыма ештеңе етпес» деген жолдар да атақты «Самалтау» әні шыққан атыраптан алыс жерде тумаған.

Абай • 01 Қыркүйек, 2021

Абайдың алғашқы сапары

Елдегілер неге жар салмайды деген ой келеді. Ақпарат селі сәт сайын­ шайып тұрған мынадай заманда ондай құндылықтар қақас қалды, бәлкім. Биыл Қарқаралыдағы Құнанбай қажы мешітіне – 170 жыл. Шалкиіз жыраудың «Бір жақсымен дос болсаң, азбас-тозбас мүлкі етер» дегені Құнанбай мен Алшынбай арасындағы достыққа келетін шығар, тегінде. Қарқаралыға жолы түскендер соқпай кетпейтін екі орын болса, бірі – сол мешіт. Жалғыз орын болса және өзі. Әдеби, мәдени, тарихи, киелі, қасиетті деңіз – барлығына жараса береді. Сөйте тұра бір басына мәселесі де жетеді мешіттің... Бүгін шешпегенде қашан? Біз бірақ оның шетін қылтитамыз да, жөнімізге кете береміз.

Руханият • 27 Тамыз, 2021

Сатылмайтын сурет

Біз бұл туындыны бұлдап бергелі отырмыз. Туынды қатардағы, жай дүние емес. Ел біле бермейтін суретші Берік Қарашолақов тоқыған Қасым Аманжоловтың бейнесі көзге оттай басылып, көңілге қонғандықтан солай дедік.