Премьер-Министр Кәрім Мәсімовтің төрағалығымен өткен кешегі Үкімет отырысында еліміздегі азық-түлік тауарлары бағаларын тұрақтандырудың кешенді шаралары қаралды.
Осы мәселе бойынша баяндама жасаған Ауыл шаруашылығы министрі Асылжан Мамытбеков бұл шаралардың Елбасының 17 сәуірдегі Үкіметтің кеңейтілген отырысында берген тапсырмасына сәйкес жасалып отырғандығын еске салды.
Министрдің айтуынша, бағаны тұрақтандыру жөніндегі шаралар оны белгілі бір деңгейде қатаң түрде байлап қоюға емес, бұл мәселеде азық-түлік бағаларының әлемдік деңгейдегі қозғалысын ескере отырып, оны ішкі рынок тұтынушыларының, былайша айтқанда, халықтың мүддесіне сәйкес реттеу тетіктерін іске қосуға бағытталған. Яғни шараларды әзірлеген кезде тұтынушылармен қатар, азық-түлікті өндірушілер мүддесі де ескерілген.
Шаралардың негізгі мақсаты – бағаның негізсіз өсуіне, азық-түліктерді өткізу рыногындағы алаяқтыққа, жасырын келісуге жол бермеу және бағалардың маусымдық ауытқымалығын жұмсарту болып табылады.
Осы үшін, біріншіден, әрбір өңірде азық-түлік бағаларын тұрақтандыру қорлары құрылады.
Екіншіден, жеміс, көкөніс өнімдерін өндірумен айналысатын шаруа қожалықтары қосымша құн салығын төлеуден босатылады.
Үшіншіден, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасы көтерілетін болса, халықтың әлеуметтік тұрғыдан аз қамтылған бөлігіне жәрдемақы төлеу жүйесі әзірленіп, іске қосылады.
Сонымен қоса, бағаны ұстап тұру жөніндегі әкімдіктер айналысып отырған қазіргі жұмыстар (жәрмеңкелер өткізу, азық-түлік керуендерін ұйымдастыру, азық-түлік өнімдерін егістен дастарқанға тікелей жеткізу) одан әрі жалғаса беретін болады.
Осы ретте Асылжан Мамытбеков жоғарыда аталған әрбір шараға жеке-жеке тоқталып, оларды іске қосу тетіктері туралы әңгімелеп өтті.
Мұның бәрі, әрине, азық-түлік бағалары көтерілген жағдайда немесе оның қарсаңында жүзеге асырылатын шаралар. Сонымен қоса бағалардың көтерілмеуіне әсер ететін жүйелік шаралар да қарастырылған. Соның ең бастысы елімізде өндірілетін азық-түліктердің өндірістік көлемін одан әрі арттыру болып табылады.
Осыған орай әрбір өңірде өндірілетін азық-түлік өнімдерінің өндірілу, тұтыну көлемдері және экспорттық мүмкіндіктері есепке алына отырып, өндіру мен тұтынудың теңгерілімді көрсеткіші анықталған. Осының негізінде әрбір өнімнің сол өңір үшін тапшылықты көлемі айқындалған. Қазірге дейін бұл тапшылық импорттық өнімдер есебінен өтеліп келеді. Ендігі уақытта осы импорттық өнімдерді азайту тетіктері іске қосылатын болады.
Әрине, қалыптасқан табиғи ерекшеліктеріне байланысты кез келген өңір кез келген өнімді өзінде өндіре алмайды. Сондықтан алдағы уақытта белгілі бір азық-түлік өнімінің түрлері бойынша өңірлердің мамандануына мән берілмек. Мәселен, еліміздің оңтүстік өңірлерінде жеміс-жидек, көкөніс өнімдері жақсы өседі және олар ертерек піседі. Ал басқа кейбір өңірлерде оны өсіру тиімсіз. Өсірген жағдайдың өзінде көп шығын жұмсалады.
Азық-түлік өнімдерін өндіру жөнінде өңірлердің мамандануы үшін қолайлы жағдайлар тудыру осындай мәселені ескереді. Былайша айтқанда, солтүстік облыстардың астық өсіріп, олардың артығын оңтүстікке жеткізуіне, ал оңтүстіктің көкөніс өсіріп, оларды солтүстікке жеткізуіне осылайша жол ашылып, қолайлы жағдайлар қарастырылмақ. Осы үшін азық-түлікті өндіру, өткізу жүйесін үйлестіру ісі қолға алынады. Бұған қол жеткізу үшін әрбір өңірден азық-түлік сақтау қоймаларын салу, тасымал инфрақұрылымдарын дамыту жұмыстары өріс алатын болады. Көтерме және бөлшек сауданы ұйымдастыру ісіне көп мән беріледі.
Үкімет отырысында сонымен қатар мұғалімдерді даярлау мен олардың біліктілігін арттыру жөнінде маңызды мәселе қаралды. Бұл жөнінде кейіннен кеңірек әңгімелейтін боламыз.
Қаралған мәселелерді Үкімет басшысы Кәрім Мәсімов қорытындылап, тиісті тапсырмалар берді.
Сұңғат ӘЛІПБАЙ.