Ол ота кезінде және отадан кейін жүрек ақауларын ультрадыбыспен диагностикалау бойынша еліміздегі үздік дәрігерлердің бірі. Нәрестелердің жүрегіне мыңнан аса ота жасап, «Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасына енген. Елбасының өзі ерен еңбегін жоғары бағалаған Алматы қаласындағы Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығы директорының орынбасары Гүлжан СӘРСЕНБАЕВАМЕН әңгімелескен едік.
– Гүлжан Ескендірқызы, Елбасының көпшіліктің онлайн дауыс беруі нәтижесінде анықталған «Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасының жеңімпаздарымен кездесуіне сіз де қатыстыңыз. Қандай сезімде болдыңыз?
– Әрине, Елбасы қабылдауында болып, жоба жеңімпазы атанғаныма қуандым. Еліміздегі 100 жаңа есімнің қатарынан көрінуді ең алдымен көп жылғы еңбек пен білімнің жемісі деп білемін. Күтпеген марапатты ұжым жұмысының нәтижесі деп қабылдадық. Біздің команда бұрын бізде жасалмаған туабітті жүрек ақаулары мен басқа да жүрек қантамырларына түрлі оталарды жасауда аянбай еңбек етіп келеді. Мамандарымыз шетелдік дәрігерлерден кем емес. Мәселен, 10 жыл бұрын туабітті жүрек ақауына қажетті ота шетелде ғана жасалды. Бұл 20-30 мың доллардан астам қаражатты талап ететін. Қазір елімізде бұл ота тегін. Басқа көрсеткіштеріміз де мақтаулы шетелдік емханалардан қалыспайды. Мен 2005 жылы «Болашақ» бағдарламасымен шетелде білім алып келдім.
Жылына кардиология бөлімінде туабітті жүрек ақауы бар балаларға 500-ден астам ота жасалады. Мен өз қызметімде өзім және ассистенттерім арқылы 1 мыңнан астам операция жасадым. Олардың көбі жаңа туған нәрестелер мен салмағы бір килоға жетпей шала туған шақалақтар болды. Кішкентай науқастардың өмірі бізге сеніп тапсырылады. Бұл ең ауыр әрі жауапты жұмыс. Соған қарамастан қызметімді жақсы көремін. Мен үшін ең үлкен жетістік – балалар мен ата-аналарының бақытты жүзін көру.
Елбасы кездесуде еңбегімді жоғары бағалады. «Мен сіздердің жоғары жауапкершілікті қажет ететін кәсібиліктеріңізге тәнтімін. Кіп-кішкентай нәрестелерге ота жасау өте қиын шығар. Сіздер күн сайын еліміздің болашағы – сан мыңдаған бүлдіршіндердің өмірін аман алып қалып жатырсыңдар. Тек жетістік тілеймін!» деп дәрігерлерге алғысын білдірді.
– Хирург-неонатолог, кардиохирург көп жағдайда ер адамның ісі саналатыны жасырын емес. Бұл мамандыққа қалай машықтануға болады?
– Менің негізгі мамандығым – хирург-неонатолог. Өзімді ота кезінде және отадан кейін жүректің кінәратын көруге көмектесетін жүрек ақауларын ультрадыбыстық диагностикалауға ие жүрек хирургтарының бірегейімін деймін. Өйткені мұндай мамандар бізде саусақпен санарлықтай. Мен туабітті азқазан-ішек жолдары ақауына ота жасаймын. Негізі отаның ауыр-жеңілі болмайды. Бізге балалардың барлығы дерлік ауыр жағдайда түседі. Көпшілігіне ота дереу, жедел жасалады. Тіпті жаңа туған нәрестеге ота жасаған күндер де болды. Біз үшін әр сағат, әр минут, тіпті, әр секунд маңызды болатын сәттер жиі қайталанады. Дәрігерлер барлық жағдайға дайын болуы керек. Жұдырықтай жұмылған әрекетте ғана нәтиже болуы мүмкін. Баланы ажал аузынан алып қалу үлкен жауапкершілігі бар жұмыс. 18 жасымнан бастап еңбек етіп келемін. Еңбек жолымды операция медбикесі ретінде бастадым. Сол кезде-ақ ресейлік тәжірибелі дәрігерлер бойымдағы қабілет пен қолымның икемділігін көріп, бұл қыз болашақта нағыз хирург болады деп жүрді. Бұл мені қанаттандырып, медицина саласындағы жолымды ашты. Әлі күнге дейін ресейлік мамандардың кеңесін жадымда ұстаймын. Мықты емханадағы дәрігерлерден білім алғанымды мақтан тұтамын.
С.Асфендияров атындағы Қазақ мемлекеттік медициналық университетінде педиатрия мамандығын алған соң бес жылдай Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығының неонатология және нәрестелер хирургиясы бөлімшесінде бала хирургы болып жұмыс істедім. 2005-2008 жылдары «Болашақ» бағдарламасының арқасында А.Н.Бакулев атындағы Жүрек қан-тамырлары ғылыми орталығында нәрестелердің реконструктивті хирургиясы және ТЖА-ға шалдыққан бір жасқа дейінгі балалар бөлімінің базасында аспирантурада оқып, біліктілігімді арттырдым. Ресейде «Кардиохирургиялық операциядан кейінгі балалардың неврологиялық ауытқуларына баға беру» тақырыбы бойынша кандидаттық диссертациямды қорғап, «жүрек қан-тамырлары хирургиясы» мамандығы бойынша медицина ғылымдарының кандидаты дәрежесін алдым. Елге келген соң кардиохирургия бөлімшесін ұйымдастыру жобасы бойынша Астана қаласындағы Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығында, одан кейін Педиатрия және балалар хирургиясы ғылыми орталығында еңбек етіп келемін. Ресей, Польша, Украинаның медициналық орталықтарында қосымша медициналық білім алдым. Жалпы, жыл сайын біліктілікті арттырып отыру қажет. Өйткені заманмен бірге медицина да тез дамуда. Осы орайда Киев қаласындағы Бала кардиологиясы және кардиохирургиясы ғылыми практикалық орталығында, Санкт-Петербургтегі қалалық клиникалық балалар ауруханасының кардиология бөлімшесінде тағылымдамадан өттім, жыл сайын Италия, Польша, Корея, Украина, Ресей мамандарының қатысуымен өтетін кардиохирургия және кардиология бойынша халықаралық конференцияларға, шеберлік сыныптарына қатысуды дәстүрге айналдырдым. 2012 жылы ғылыми орталық базасында бала кардиохирургиясы және интервенциялық кардиология бөлімшесін ұйымдастыруға атсалыстым.
Бөлімде нәрестелік кезеңнен бастап жасанды қан айналдыру аппаратын қолдану және шағын инвазивтік эндоскопиялық араласу арқылы балалардың жүрек-қан тамырлары жүйесінің күрделі туа біткен даму ақауларына түзетулер жүргізіледі. Бөлімше базасында Италия, Украина, Польша, Түркиядан келген кардиохирургтармен шеберлік сабақтары өткізіледі. Шетелдік клиникалардың мамандары орталық дәрігерлеріне жоғары баға беруде. Тіпті бізден де үйреніп жатқандар бар. Сонымен қатар республикадағы балалар денсаулығын зерттеу жөніндегі ғылыми-техникалық бағдарламаға қатысып, кардиология бойынша резиденттерге клиникалық тәлімгер ретінде сабақ беремін. Туабітті жүрек ақауы терапиясы мен диагностикасы мәселесі бойынша кеңес беру, аймақ мамандарының біліктілігін арттыру, медициналық көмектің сапасын жақсарту мақсатында өңірлерге шеберлік-сабақ өткізуге үнемі барамыз.
Медицина саласында өз кәсібін жақсы көретін адамдар ғана жұмыс істейді. Балалар хирургтарының арнайы жұмыс кестесі жоқ. Біз жұмысқа демалыс күндері, тіпті, мереке күндері де шығамыз. Бұл үшін қосымша ақы да сұрамаймыз. Өйткені балаларды емдеу – парызымыз.
– Орталықта жылына қанша ота жасалады?
– Кардиология бөлімінде жылына орта есеппен жүрекке 400-ден астам ашық операциялар және 300-ден астам эндоваскулярлық операциялар жасалады. Оның ішінде қарыншааралық қалқа ақауларын, жүрекшеаралық қалқа ақауларын жабу, үлкен аортоөкпелік коллатеральдық артерия және ашық артериялық түтік кезінде эмболизация, ашық артериялық түтікті стенттеу, баллондық вальвулопластика сияқты оталар бар. Бүгінде кардио-хирургияда нәрестелердегі жүректің күрделі ақауын түзетуде емдеудің жаңа технологиялары қолданысқа енді.
10 жыл бұрын туабітті жүрек ақауына қажетті ота шетелде ғана жасалды. Бұл 20-30 мың доллардан астам қаражатты талап ететін. Қазір елімізде бұл ота тегін.
Әңгімелескен Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан»
АЛМАТЫ