Жуырда Астананың М.Горький атындағы орыс драма театры Венгрияда гастрольдік сапарда болып, Рахымжан Отарбаевтың «Сұлтан Бейбарыс» спектаклін мадьяр жұртшылығына көрсетіп қайтты.
Бұл сапар Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығы шеңберінде іске асқан ерекше мәдени жоба болды. Театр директоры әрі көркемдік жетекшісі Еркін Қасеновтің айтуына қарағанда, ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған гастрольдік жобаны іске асыруға Қазақстанның Мажарстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Рашид Ибраев пен Венгрияның Қазақстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Имре Ласлоцки ықпал еткен болса, қаржылық және ұйымдастырушылық жағынан Астана қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов қолдау білдірген екен. Қазақстандық театр Венгрияның жүз мыңға тарта тұрғыны бар Солнок қаласында өнер көрсетті.
Бір жыл бұрын осында келген сапарында Қазақстанның Венгриядағы елшісі Рашид Ибраев қала басшылығымен кездесіп, екі елдің арасындағы жоғары деңгейде келісілген ынтымақтастық жөніндегі келісім-шарт шеңберінде экономикалық, мәдени-гуманитарлық салада әріптестік орнату жөнінде келіскен болатын. Сол жолы осы қалада Президент Н.Назарбаевтың «Қазақстандық жол» атты кітабының тұсаукесері де өткізіліп, «Бүгінгі Қазақстан: халық бірлігі – ұлттың ең басты жетістігі» атты фильм көрсетілген. Астана театрының мына сапары сол әріптестікті одан әрі тереңдету мақсатында жасалған шаралардың бірі болды.
«Сұлтан Бейбарыс» – астаналық орыс театрының шоқтығы биік қойылымдарының бірі. Санкт-Петербургтік режиссер Андрей Кизиловтың бұл спектаклі астаналық көрермендер тарапынан жоғары бағасын алған болатын. Әсіресе, суретші Қанат Мансұровтың сахналық декорация мен реквизиттер жасаудағы тапқырлығы жұрттың аузында қалған.
Мадьяр елінде ежелгі қыпшақтар ұрпақтарының тұратындығы, олардың тілдері мен дәстүрлерінің қазіргі қазақтарға қатты ұқсайтындығы туралы көптен белгілі. Сондықтан да астаналық театрдың тегі қыпшақ Бейбарыстың құлдыққа сатылған жерінде ұзақ жылдар бойы сұлтан болғандығы туралы оқиғаны көрсеткен қойылымы айрықша әсер етті. Оның үстіне осында оқитын жүздеген қазақ жастары қазақстандық театрдың өнерін тамашалауға асыға жеткен екен. Тіпті бұл спектакльді тамашалауға Еуропаның көршілес мемлекеттерінен де қазақстандықтар қуана жетіпті.
Қойылымға Венгрия Үкіметі тарапынан да назар аударылып, Мемлекеттік хатшы Михай Варга мен Мәдениет министрі Геза Соч бастаған ресми адамдар қатысты. Олар қойылымнан соң өздерінің ризашылықтарын білдіріп, екі елдің арасындағы мәдени қарым-қатынастың жандана түсуіне қызмет еткен өнер ұжымына алғыс айтты. Ал елдің ең басты мемлекеттік «Дуна» телеарнасы, республикалық және жергілікті БАҚ бұл сапардың елдің мәдени өміріндегі елеулі оқиға екендігін атап өтті.
Тәуелсіздік алған жылдарда өзге ел сахналарына шығып, қазақ өнерін көрсетіп жүрген театрларымыз саусақпен санарлықтай ғана десек, Астана қаласындағы орыс драма театры бірқатар жетістіктерге қол жеткізіп жүргенін айта кетуіміз керек. Олар Ресейдің Санкт-Петербург, Сарань қалаларының сахналарын айтпағанда, Қытайға, Испанияға барып, өнер көрсетіп келді. Енді, міне, ежелгі Мажар елінің сахнасында да ата Қазақтың тарихына тікелей байланысты оқиғаны баяндайтын қойылымды үлкен табыспен көрсетіп қайтты.
Тәуелсіздіктің 20 жылдығы қарсаңында Елбасы Н.Назарбаевтың Жарлығымен театрға «академиялық» мәртебесінің, ал театрдың директоры әрі көркемдік жетекшісі Еркін Қасеновке «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атағының берілуі осындай үздік еңбектерге берілген лайықты баға деп білеміз.
Жақсыбай САМРАТ.