Мерекелік марапат

Туризм және спорт министрлігінде туризм және спорт салаларының қызметкерлеріне мемлекеттік наградалар мен мерейтойлық медальдарды салтанатты табыстау рәсімі болып өтті. Ел Тәуелсіздігінің 20 жылды­ғын мерекелеуге орай өткен ке­ңей­тілген жиынға Туризм және спорт министрі Талғат Ермегияев төрағалық етті. Өзінің құттықтау сөзінде министр туризм және спорт салала­рының барлық өкілдерін еліміздің Тәуелсіздік күнімен құттықтады және еліміздің оң жетістіктерін айта келе, оған туризм және спорт саласы қызметкерлерінің қосқан үлесін атап өтті. Салтанатты жиында Т. Ермегия­ев мемлекеттік наградалар мен ме­рей­­тойлық медальдарды табыс етті. «Құрмет» орденімен спорт саласының бес өкілі марапат­тал­ды, оның ішінде 10 жылда әлем­нің 8000 метрден биік шыңда­ры­на 14 рет шығып үлгерген қазақ­стандық альпинист, Қазақстан Республикасының альпинизмнен спорт шебері, елімізде альпинизм бойынша өткен біріншіліктердің бірнеше дүркін чемпионы және жүлдегері, 2010 жылдың қоры­тын­дысы бойынша Қазақстанның жоғары санатты қазіргі чемпио­ны, ТМД альпинизмінің ашық чем­пионатының бірнеше дүркін чемпионы және жүлдегері Мақ­сұт Жұмаев бар. Бес адам «Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталды, оның ішінде халықаралық гроссмейс­тер, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы Болат Асанов, министрліктің Спорт істері жөніндегі комитетін­ің «Ұлт­тық штаттық командалар және спорт резерві дирекциясы» РМҚК шорт-тректен бас жаттықты­­ру­­­шы­­­сы Мәдіғали Қарсыбеков болса, «Қазақстанның еңбек сі­­ңір­ген қайраткері» құрметті атағы «Қа­жы­мұқан Мұңайтпасұлы ат­­ын­дағы Спортта дарынды бала­­­­ларға арналған республикалық мек­теп-интернат» ММ директоры Серік Түкеевке табысталды. Бүгінде республикалық мә­дени орталықтың басында отыр­ғандар – іскер адамдар. Шелектегі қазақ-ұйғыр мектебіне ұй­ғыр мәдениет орталығынан 500 мың теңге жәрдемпұл бөлінді. Бұдан басқа Панфилов, Еңбек­шіқазақ, Ұйғыр аудандарын­дағы, Алматы қаласындағы бірнеше ұйғыр мектебіне қолынан келгенше көмектесті. Мәселен, Панфилов ауданы 80 жылдығын атап өткенде мәдениет орталығы ардагерлерге арнап 2-3 көлік сыйлады. Олар қандай да бір шара болса, жұмылған жұды­рықша кірісіп кетеді. Сондай-ақ ұйғыр жастарын грант есебінен жоғары оқу орнына түсіру жағына да көңіл бөлуде. Мәдени бірлестіктер бұл істі атқаруда жергілікті атқарушы билік өкіл­дерімен, «Қазақ тілі» қоғамымен тығыз байланыс орнатып, тіл табысып келеді. Демек, мынау қазақтың, мынау ұйғырдың мәселесі деген әңгіме жоқ. Бұл шаруалар бәрімізге ортақ. Тағы бір айта кететін жәйт, Ассамблея басшылары Қазақ­станда тұратын әрбір ұлт өкіл­дерімен тұрақты түрде жиі кездесулер өткізеді. Мысалы, ҚХА Төрағасының орынбасары Ералы Тоғжанов Алматы қаласы мен осы облыстың Ұйғыр және Панфилов аудандарындағы ұй­ғыр ұлтының өкілдерімен бір жылда бірнеше кездесу өткізді. Қазақ пен ұйғыр зиялылары қатысқан сондай бір басқосуда өткір мәселелер төңірегінде әң­гіме қозғап, кейбір адамдарды мазалаған мәселелерге тұщымды жауап берді. Ал біздің 1957 жылдан бері үздіксіз шығып келе жатқан «Уйғыр авази» газеті ҚХА-ның негізі қаланған күннен бастап оның тыныс-тіршілігін, атқарған жұмыстарын жүйелі түрде жариялап келеді. Газетіміздің бетінде Ассамблеяның қол жеткізген та­быс-тары мен қызметіне ар­налған мақалалар көп. Мұнда барлық этномәдени бірлес­тіктердің ты­ныс-тіршілігі қамтылады. Жоғарыда қазақ пен ұйғырдың тату-тәтті тұратын егіз халық екенін айтқан едім. Соған дәлел ретінде мына бір дүниелерді тілге тиек етуді жөн санап отырмын. Өзім қазақтілді ақын-жазу­шылармен, журналистермен өте жақын доспын. Өмірден озған Камал Смайылов, Қалтай Мұхамед­жанов, Тұманбай Молдағалиев сияқ­ты ағалармен, құрдасым Бақ­қожа Мұқаимен сыйлас болға­нымды мақтан тұтамын. Сол кісілерден көп нәрсені үйрендім. Кеше Қазақстанның халық жазу­шысы, ақын Тұманбай Молда­ғалиев ағамыз өмірден өткенде көңілім қатты құлазыды. Тұме­кеңді ақтық сапарға шығарып салған күні газетімізге үлкен материал жаздым. Тіпті, ағалы-інілі болып кеткендіктен бе, ердің жасы – елуге келгенімде Тұман­бай ағам маған әзіл-шыны аралас өлең арнаған болатын. Оның бір шумағында:

Бұл өзі биік ұйғыр, аспан ұйғыр,

Үйренген тәрбиеге жастан ұйғыр.

Шерлерін Тұманбайдың сұратпай-ақ

Жыл сайын газетіне басқан ұйғыр...

– деп келетін жері бар. Міне, Тұманбай ағамен рухани жақын­дастырған сол күндер мен үшін мәңгі естелік іспеттес. Мұндай достық қарым-қаты­нас Зия Сәмиди мен Сәбит Мұ­қановтың арасында да болған. Сәбит Мұқановтың «Қашқар қы­зы» пьесасының ұйғыр театрында ұйғыр тіліне аударылып сахнала­нуына Зия Сәмиди көп еңбек сіңірген екен. Сондай-ақ композиторлар Құддыс Қожамияров пен Еркеғали Рахмадиев, академиктер Хожахмет Садуақасов пен Әб­дуәли Қайдардың, жазушылар Хизмет Абдуллин мен Қуандық Шаңғытбаев, Шайым Шаваев пен Бақытжан Момышұлының адал достықты бағалай білген жандар екенін білеміз. Еліміз Тәуелсіздігінің 20 жыл­дығын тойлау үстінде. Бұл – қазақ халқының ғана емес, Қазақстанда өмір сүретін барлық ұлт өкіл­дерінің асыға күткен мейрамы. Тәуелсіздік – әрбір азаматтың кеудесіне патриоттық рух беріп, Отанды, елді, жерді сүюге ерекше күш-қуат беретін тәтті ұғым. Біз бұл айтулы күнді өз деңгейінде мазмұнды әрі мағыналы түрде атап өтуіміз керек. Осы леппен алда келе жатқан Парламент сай­лауына да бір кісідей атса­лыссақ деймін. Елбасының өзі: «Демо­кратиялық қоғамда Парламент кемінде екі партиялы болуы тиіс», деген болатын. Сондықтан да Тәуелсіздіктің айшықтарын ажар­ландыра түсеміз десек, бәріміз демократиялық сайлаудың ойда­ғы­дай өтуіне өз үлесімізді қосайық. Дастан КЕНЖАЛИН. Алматы.