Кеше Үкімет үйінде Премьер-Министр Кәрім Мәсімовтің қатысуымен Қазақстан Үкіметі мен Karachaganak Petroleum Operating консорциумы арасындағы проблемалық мәселелерді үйлестіру туралы келісімге қол қою рәсімі өтті. Келісім-шарт бойынша Қазақстанның Қарашығанақ жобасындағы үлесі 10 пайызды құрайтын болды.
Қарашығанақ мұнай конденсаты кеніші әлемдегі ірі кен көздерінің бірі болып табылады. Ондағы сұйық көмірсутегінің қоры (мұнай мен конденсат) 1,2 млрд. тоннадан астам газ қоры 1,35 трлн. текше метрді құрайды. Жобадағы Бритиш-Газдың үлесі 32,5 пайыз, Аджип үлесі 32,5 пайыз, Шеврон 20 пайыз, сондай-ақ Лукойлдың үлесі 15 пайыз деңгейінде. Қазақстан Үкіметі Қарашығанақ жобасындағы аталмыш мердігер компаниялармен 2009-2011 жылдар аралығында бірқатар даулы мәселелер бойынша ұзақ келіссөздер жүргізген болатын. 3 жылға созылған талас-тартыс нәтижесінде Қазақстан 10 пайыздық үлеске қол жеткізді. Мұның сыртында 100 млн. доллар салықтық наразылықтар төленетін болды. Бұл маңызды құжатқа Мұнай және газ министрі Сауат Мыңбаев, «БиДжи груп» компаниясының атқарушы вице-президенті Эшли Алланзе, «Эни» компаниясының бас операциялық директоры Клаудио Дескальци, сондай-ақ ҚР Қаржы министрі Болат Жәмішев, «Лукойл» компаниясының вице-президенті Андрей Кузяев, «Шеврон» компаниясының басқарушы директоры Скотт Дэвис қол қойды. Құжат бойынша консорциум бұдан бұрынғы келіспеушіліктерді реттеу мақсатында Қарашығанақ жобасындағы 5 пайыз үлесін Қазақстан пайдасына беруге, сондай-ақ нарықтық баға бойынша қосымша тағы 5 пайыз үлесті сатуға келісті. Осылайша Қазақстанның жобаға қатысу үлесі 10 пайызға дейін жеткізілді.
Қол қою рәсімінен соң Мұнай және газ министрі Сауат Мыңбаев журналистерге арнайы баспасөз мәслихатын өткізді. Егер Қазақстан Республикасы мүддесі тұрғысынан алатын болсақ, 5 пайыз үлесті мемлекеттік органдардың наразылығын реттеуге алмастыратын болдық. Қалған 5 пайызын рыноктық бағамен еш салықсыз 1 млрд. долларға сатып алатын боламыз. Нәтижесінде, «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ 10 пайыздық үлеспен жобаның қатысушысына айналып отыр. «ҚазМұнайГаз» АҚ осы 5 пайызды сатып алу үшін консорциумнан заем алады. Сонымен қатар, бұған дейін бізде кедендік баж салығы бойынша келіспеушіліктер туындаған болатын. Консорциум осы кедендік төлемдерді төлемейтін болды. Бұл мемлекеттік бюджет пен Ұлттық қорға қаржы түсімінің төмендейтіндігін білдірмейді. Қолданыстағы келісімде әділдік индексі деген бар. Осы индекс арқылы аталмыш төлемдер пайда түсіретін мұнайды арттыру арқылы өтелетін болады, деді Сауат Мыңбаев. Консорциум «ҚазМұнайГаз» АҚ-қа 3+3 жыл шартымен 1 млрд. доллар заем беретін болды. ҚМГ осы заемды жобадағы 10 пайыздық үлестен түсетін қаржы есебінен және қызмет көрсету арқылы өтейтін болады. Сонымен қатар, Қазақстан жобаға қатысушы ретінде кіре отырып, Каспий құбыр желісі консорциумына жылына 0,5 млн. тонна көлемінде қосымша квота бөлуге келісті. Болашақта бұл квота жылына 2 млн. тоннаға дейін артпақ, деді министр.
Ал Қаржы министрі Болат Жәмішев Қарашығанақ жобасы бойынша 500 млн. АҚШ долларынан астам салықтық наразылықтардың 100 миллион долларына жуығы төленетіндігін жеткізді. Қаржы министрі қол қойылған келісім-шартқа байланысты Қазақстанның ұтымды жағдайда екендігін атап өтті.
Венера ТҮГЕЛБАЙ.