Жойқын бураларды жай ғана көріп қоймай, ғұндардың атақты шеберлері бураның айқасуын біздің заманымыздан үш ғасыр бұрын әдейілеп қолаға құйып отырған. Сәулетті етіп жасаған Ойсылқараның бір ғажайып суреті Ортаста бір ғұн обасынан табылған. Еш жерде кездеспейтін, тарихи заманда ғұндар жасаған ұлы мүсін. Толқынды ой түсіретін сұлу композицияның ортасында ұлы күштің иесі Ойсылқара тұрғызылған, оның табаны оймышталған бура, үсті кісіге ұқсас тәңіріге табындырып, басын көкке қаратып, үміт елесін суреттеген. Ойсылқараның екі жақ иығына көптеген інгендердің жүгіре шығып, өзінің қызықтауын, қуанышын ардақтаған. Суреттің өзі адамның махаббаты сияқты, поэзия түрінде суреттелген бір асқан бейне. Ғұндар тек жойқын бураларды алыстырып қоюмен бірге, екі айғырды да таласқа түсіріп, оларды да көркем бейнемен қолаға түсірген. Сондай Ойсылқараның бір жойқын суреті Қаратауда, бірі Хантауында, ал кейбірі Бұлақты, Білеуті өзендерінің бойында сақталып келген. Ең ұлы сурет – Қаратаудың Ойсылқарасы, дейді Әлкей ағамыз. Оны көп інгендер ортасына алып, бураны өзінің шабытына келтіріп, асқақтатып тұр. Бұл суретте көп реалистік ой бар. Түйелердің мінезі, буралардың гүрілдей асқынуы оны анық көрсетеді. Пах, шіркін, Ойсылқаралар тізбектеліп Қаратауда сар желген жануарлар елес береді... Неге екенін қайдам, академик Ә.Марғұланның көп томдығынан алынған фотосурет көз алдыңда тұрады.
Қаратауда сар желген ойсылқара...
Cапарбай ПАРМАНҚҰЛ,
«Egemen Qazaqstan»
АЛМАТЫ