"Енді халықаралық қауымдастық дамушы елдер үшін базалық табыстың ең төменгі деңгейін енгізу туралы ұсыныспен шығып отыр. Бастама басқа дамушы елдерге де қатысты. Олардың ішінде біздің ел де бар", - деп хабарлайды Egemen.kz БҰҰ-на сілтеме жасап.
Бірқатар мемлекеттерде қабылданып жатқан экономикалық шаралар БҰҰ-ның көңілінен шықпай отырған тәрізді. Ұйым комиссиясының есебінше, Азия-Тынық мұхиты аймағындағы дамушы елдер денсаулық сақтау саласына бөлінетін бір жылдық қаражат көлемін 880 млн долларға көтеруі тиіс. Сонымен қатар баяндамада аймақтағы елдердің қазіргі пандемия сияқты төтенше жағдайларға арналған қор құруы керектігі жазылған. Комиссия жариялаған шолуда "Пандемиядан кейін саясаткерлер аймақтың экономикасын тұрақтандыру мақсатында макроэкономикалық шаралар қабылдауы керек. Бюджеттік-салықтық және несие-қаржылық саясат індеттен зардап шеккен кәсіпорындарға, үй шаруашылығына бағытталуы тиіс. Осы пандемиядан кейін мемлекеттер экономикалық даму стратегияларын қайта қарастырып, инклюзивті, тұрақты және қоршаған ортаға зиян келтірмейтін экономика құруға талпыну керек", - деген үндеулер бар.
Қазақстанда және басқа дамушы елдерде кедей адамдар үшін уақытша базалық табыстың енгізілуі COVID-19 көтерілуін бәсеңдетіп, адамдардың үйде болуына мүмкіндік беруі мүмкін.
Бұл туралы ұйымның веб-сайтында жарияланған БҰҰ Даму бағдарламасының есебінде айтылған. Есеп авторлары негізгі кірісті төлеудің бірнеше нұсқаларын ұсынады. Бірінші нұсқаға сәйкес ай сайын сома төленеді, бұл алушыға кедейлік шегінен шығу үшін жеткіліксіз. Екінші нұсқа бойынша, орташа өмір сүру деңгейіне сәйкес келетін соманы төлеу ұсынылады.
Қазақстанда бірінші сценарий бойынша оған айына 136,91 доллар (56,6 мың теңге), екіншісіне сәйкес - айына 150,23 доллар (62,2 мың теңге) төленеді. БҰҰДБ бағалауы бойынша ЖІӨ-дегі шығыстардың айлық үлесі сәйкесінше 0,35% және 0,38% құрайды. Есеп авторлары негізгі кірістерді енгізуді "мүмкін болатын" шара ретінде сипаттайды, өйткені пандемия аптасына әлемде 1,5 миллионнан астам адамды жұқтыруды жалғастыруда, әсіресе он жұмысшының жетеуі ресми емес нарықтарда жұмыс істейтін және олардың басым көпшілігі қосымша табыс табуға мүмкіндік аз дамушы елдердің азаматтары.
"Әлеуметтік сақтандыру бағдарламаларында қамтылмаған адамдардың көпшілігі бейресми жұмысшылар, жалақы аз жұмысшылар, әйелдер мен жастар, босқындар мен мигранттар және мүгедектер. Оларға дағдарыс өте ауыр тиді", - делінген хабарламада.
Осыған байланысты, БҰҰДБ сәйкес 132 дамушы елдерде кедейлік шегінен төмен немесе одан жоғары 2,7 млрд. Адамға "белгіленген мерзіммен кепілдендірілген негізгі кірісті" қамтамасыз ету қажет. Есеп авторларының пікірінше, осы шараға жұмсалатын мемлекеттік шығындар айына 199 миллиард доллардан асады.
"Көмек көрсету және сауықтыру жоспарларын тек ірі нарықтар мен ірі бизнеске бағыттауға болмайды. Уақытша негізгі кіріс үкіметтерге оқшауланған адамдарға қаржылық қолдау көрсетуге, сондай-ақ шағын бизнесті ұстап тұруға және COVID-19-ның жойқын таралуын баяулатуға көмектесу үшін жергілікті экономикаға инвестициялар тартуға мүмкіндік береді", - деді БҰҰДБ әкімшісі Ахим Штайнер.
Пандемия салдарынан көптеген елдер әлеуметтік қорғау шараларының көлемін кеңейткенімен, мұндай шығыстардың көп бөлігі табысы жоғары елдерге кетеді, деп жазады авторлар. Әлеуметтік қорғауға аз және орташа табысы бар елдердің жалпы шығыстары бар-жоғы 77,9 млрд АҚШ долларын немесе әлемдік шығындардың 13,2% құрайды.