Қос азаматтық анықталған жағдайда, Қазақстанның құқық қорғау орындары Қазақстан Республикасы азаматтығынан айырылғанын тіркейді. Егер Қазақстан Республикасы азаматтығынан айырылған соң да құжаттарды пайдаланып жүрсе, оған 100 АЕК көлемінде айыппұл салынып, әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Ал өзге елдің азаматтығын алған соң 30 күн ішінде қазақстандық құжатын өткізбеген тұлғанің ісі сотқа жолданып, 200 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыпқа тартылады немесе сот шешімімен ел аумағынан шығарылады.
Бұл мәселе Ресей Федерациясының 5 облысымен шектесіп жатқан Батыс Қазақстан облысында өте өзекті. Ауылы аралас, қойы қоралас жатқан қос елдің азаматтары арасында алыс-беріс, туысқандық қарым-қатынастың талай ғасырға кететін тарихы бар.
Соңғы күндері бұқаралық ақпарат құралдарында батысқазақстандық мемлекеттік қызметшілер арасында шетел азаматтығын алған тұлғалар бар екендігі жайлы хабар тараған кезде, ел ішінде наразылар көбейді.
«Бұл қате ақпарат. Жалпы, Қазақстан бойынша осындай оқиға болғаны рас. Сондықтан біз тиісті мекемелерге тапсырма беріп, өңірдегі мемлекеттік қызметкерлердің азаматтығын тағы бір мәрте тексеруді бастадық. Әдетте кез келген адам мемлекеттік қызметке кірерде арнайы тексерістен өтеді, шетел азаматы бұл қызметке жіберілмейді. Ал мемлекеттік қызметте жүріп, шетел азаматтығын алатын тұлғалар болса, онда ол адам қызметтен шеттетіледі», деді Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігі Батыс Қазақстан облысы бойынша департаменті басшысының орынбасары Аманқос Жұбаныш.
Батыс Қазақстан облыстық Полиция департаменті Көші-қон полициясы бастығының міндетін атқарушы Алмас Нұрдың мәлімдеуінше, 2020 жылдың басынан бері облыста 865 тұрғынның қос азаматтық жағдайда жүргені анықталған. Бұл тұрғындардың 99-ы әкімшілік жауапкершілікке тартылған. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің дерегінше, 23 адамға 100 және 200 айлық есептік көрсеткіш көлемінде 252 және 505 мың теңге айыппұл салынған.
Сарапшылар қазақстандықтардың өзге ел азаматтығын алуына бірнеше себеп бар екенін айтады. Яғни карантин уақытында, төтенше жағдайлар кезінде және қылмыстық қудалауға ұшырағанда шекарадан кедергісіз өтіп кету үшін қос азаматтық қолайлы. Сондай-ақ көрші елдегі зейнет жасы мен мөлшері, бала туу кезіндегі төлемақы көлемі, жоғары оқу орнына түсу кезіндегі жеңілдіктер қызықтырады екен.
Әрине, таңдауға талас жоқ. Бірақ бұл елдегі жайлы қонысынан, бәлкім майлы қызметінен де қол үзгісі келмегендіктен жасырынып, «қос мекенді» тірлікпен жүре тұрғысы келетіндерге не айтуға болады?!
Батыс Қазақстан облысы