Айтақын Бұлғақовтың ағалық ақылы, әкелік қамқорлығы, ұстаздық өнегесі мен тәрбиесі болмаса бүгінгі Балғынбек те болмас еді.
Мен Айтағамды мектептегі оқушы кезімде көріп, өнеріне тәнті болғанмын. Жүрсін Ермановтың «Айтақын Бұлғақов, Талдықорған облысы» деген қоңыр үні әлі құлағымда. Айтағам шығып «Хәйләйлімге» басқанда, бойымды мақтаныш сезімі кернейтін. Мұндай энергетика, мұндай қуат, мұндай мәнер Айтақынды өз замандастарынан даралап тұратын. Ол айтыссүйер көрерменге өрнекті өлең ғана емес ерекше көңіл күй, қуатты энергетика, шынайы эмоция, айшықты әзіл, эстетикалық ләззат сыйлайтын. Айтыс кезінде екі қарсылас ақынның арасында, ақындар мен қазылардың, ақындар мен көрерменнің арасында орнайтын көзге көрінбейтін байланыс Айтақын сияқты қуаты мол айтыскерлер сахнаға шыққанда анық байқалады.
Айтақынның қызық мақамы да, қызыл шапаны да, етігі мен бөркі де ерекше өтімді, қазіргі тілмен айтқанда «хит» болатын. Тоқсаныншы жылдардың басындағы жүздеген айтыскердің ішінде он шақты ақын ғана «топовый» еді. Соларды бірі емес, бірегейі – Айтақын Бұлғақов. Өйткені жылдар жылжып, заман өзгерген сайын, жаңа толқын ақындар легі, бұрынғыларды тықсырмаса да, сахнадан бірте-бірте сиретіп, ақыры оларды ардагерлер ретінде «зейнетке» шығарып жіберді. Ал 90-жылдары Қонысбай Әбіловпен айтысқан Айтақын Бұлғақов болса, 2000 жылы Айбек Қалиевпен, 2010 жылы Ринат Зайытовпен, 2020 жылы Сырым Әуезханмен айтысып әлі сахнада жүр. Яғни алпысты алқымдаса да «трендте».
Тарихта әке мен бала болып айтысқан Манап Көкенов пен Әбдікерім Манаповтардан кейін осы әкелі-балалы Айтақын мен Жандарбек Бұлғақовтар. Бұл айтысты ғылыми түрде талдап, көлемді мақала жазуға болады. Меніңше әзілінің әрлілігі, көтерген мәселелердің ауқымдылығы, ақындық шеберлігі мен поэтикалық көркемдігі жағынан бұл сөз сайысын жалпы айтыс тарихындағы классикалық үлгілердің қатарына жатқызуға болады.
Айтақынның айтқанынан қайтпайтын бірбеткейлігі, достық пен сертке адалдығы, бастық пен бай-бағланға жалпақтамайтын туралығы, өмірдегі батырлығы мен сахнадағы батылдығы бөлек әңгіме.
Алдағы жылы қаңтарда менің Айташ ағам 63-ке толады. Пайғамбардың жасына шығып, кемеліне келген көкемнің қазақ руханиятына сіңірген еңбегі билік тарапынан әділ бағаланып жатыр. Ал халықтың тарапынан әлдеқашан мойындалған. «Хәйләйлімнің» ең әуелгі иесін танымайтын, құрметтемейтін айтыссүйер қазақ кемде-кем. Айтағамды Алтайдан Атырауға, Ташкенттен Орынборға дейінгі күллі қазақтан бөлек, Моңғолия, Қытай, Қырғызстан мен Түркия, Еуропа мен АҚШ-қа дейінгі дүние жүзінің қазағы мен қырғызы таниды. Сол себепті, 23 желтоқсанда Жетісудың жүрегі Талдықорған қаласында «Айтыстың Айтақыны» атты халықаралық ақындар айтысы өтпек. Осы шараның өтуіне қолдау білдірген барлық ел азаматтарына алғысымды білдіремін. Расында, ол – бір өңірдің ғана танымал тұлғасы емес, өзіндік мектеп қалыптастыра білген айтыс өнерінің Айтақыны!
Балғынбек Имаш,
айтыскер ақын,
филология ғылымдарының кандидаты