Дәм-тұзы жараспаған ерлі-зайыптылардың екі жаққа кетуі – бейкүнә бала үшін ауыр соққы. Рухани тәрбиемен қатар, тұрмыстық игіліктерден де қағылған қаншама жеткіншек әке қамқорлығына зәру. Бүгінде жағдайы бола тұра алимент төлеуден жалтаратындар көбейген. Алматы қаласының жеке сот орындаушылары кәмелетке толмағандардың пайдасына алимент өндіріп алумен белсенді айналысып келеді.
Алматы қаласы Жеке сот орындаушылары өңірлік палатасының басшысы Айдын Қайдаровтың айтуынша, қазіргі уақытта қалада алимент өндіріп алуға қатысты 18 мыңнан астам іс қаралып жатыр. Неғұрлым тиімді жұмыс істеуге кейбір алимент міндеттемелерін орындауды ғана пысықтайтын 10 мамандандырылған кеңсе құрылған. Айталық, шаһарда ең үлкен алимент бойынша берешек бүгінде 63 миллион теңгені құрайды.
«Өкініштісі, статистика алимент төлемеудің көптеген жағдайын көрсетеді. Мақсатымыз – мәселенің заңды жағын қамтамасыз ету ғана емес, сонымен қатар қоғамның назарын осы өзекті мәселеге аудару. Мәселені реттеуде цифрлық бақылау жүйесінің көмегіне жүгініп, қоғамдық ұйымдармен бірлесе жұмыс істеп келеміз. Берешегі үш айдан асатын 1 мың проблемалық іс бар. Алимент төлемейтіндер көбіне өз әрекеттерін тұрақты жұмыстың жоқтығымен дәлелдейді, осыған байланысты ТЖК тарапынан қамауға алу және шектеулер түрінде мәжбүрлеп орындау шараларына ұшырайды», дейді А.Қайдаров.
Алматы қалалық Әділет департаменті сот орындаушыларының қызметін реттеу және бақылау бөлімінің басшысы Әнуар Жексеков борышкерлерден алимент өндіру барысында қиындық тудыратын бірнеше себепті атады.
«Күш-жігерімізге қарамастан, алимент мәселесін шешу мемлекеттік және жеке институттардың, сондай-ақ бүкіл қоғамның бірлескен күш-жігерін талап етеді. Бұл – отбасылық құндылықтар мен балалар әл-ауқатының негіздеріне қатысты мәселе. Елімізде тұрмысы төмен отбасылардың басым бөлігін алимент алмайтын шаңырақ құрап отыр. Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы кодекстің 138-бабына сәйкес ата-аналар кәмелетке толмаған балаларын асырауға міндетті. Мазмұн беру тәртібін ата-аналар дербес айқындайды. Палата борышкерлер арасында Балаларды асырау және алимент төлеудің түрлі тәсілі туралы келісім жасасу мүмкіндігін түсіндіру жұмыстарын жүргізеді», дейді маман.
А.Қайдаров Алматыда борышкер жасаған медиативтік келісім аясында үш бөлмелі пәтерді алимент бойынша ірі берешекті өтеу есебіне беру де бұрын-соңды болмаған жағдай екенін атап өтті. Сондай-ақ тағы бір борышкер пәтердегі үлесінің жартысын алимент есебіне берген. Борышкерден мүлікті мәжбүрлеп алып қою мысалдары да көп кездеседі. Таяуда кезекті борышкердің бірінен «Лексус-570» автокөлігі тәркіленсе, жыл басынан бері алимент төлемеген 10 азаматтың көлігі айып тұрағына қойылған.
Ұзақ уақыттан бері өз бала-шағасына тиісті көмек көрсетуден қалыс қалған азаматтардың жүргізуші куәлігін тоқтата тұру тиімді нәтиже көрсеткен. Алматы қаласының жеке сот орындаушылар палатасы алименттерді өндіріп алу бойынша акциялар өткізеді. Соның ішінде брифингтер мен заңнамадағы өзгерістерді түсіндіру, жұмыссыз борышкерлердің тізімін жасау және еңбек биржалары, бос орындар жәрмеңкесі арқылы олардың жұмысқа орналасуына көмектесу мәселелері нақты қолға алынған. Мамандар алимент мәселесін оңтайлы шешу тек бірлескен күш-жігердің нәтижесінде жүзеге асатынын айтады.
АЛМАТЫ