Елордада тұңғыш рәмізтанушы, ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Ербол Шаймерденовтің туғанына 70 жыл толуына орай ғылыми-танымдық конференция өтті. Ұлттық академиялық кітапханада ұйымдастырылған жиынға ғалымдар, мәдениет және қоғам қайраткерлері қатысты.
Ербол Шаймерденұлын еске алуға арналған алқалы басқосуды жазушы Қуаныш Жиенбай жүргізіп, оның еліміздің мәдениеті мен баспасөзіне, тіл саласының дамуына қосқан қомақты үлесі туралы әңгімеледі.
«Тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен-ақ бойындағы бар жігерін, қайратын, білімін егемендікке арнаған бір адам болса, осы Ербол Шаймерденұлы дер едім. Мемлекеттік рәміздер туралы жазылған алғашқы еңбектердің авторы да Ерекең. Еліміз азаттық алғанда шын жүрегімен қуанып, рәміздерге қатысты өте ділгір шаруалардың басы-қасында жүрді. Бірнеше өлеңдер жинағы жарық көрді. Кітап басу, кітап тарату ісіне де асқан жауапкершілікпен кірісті», деді Қуаныш Жиенбай.
Ербол Шаймерденұлы елдік мәселелерге белсене араласты демекші, қаламгер кейінгі ұрпаққа өнегелі ісі мен мол мұра қалдырды. Ол 20-ға жуық кітаптың авторы атанды. Олардың қатарында «Көңіл суреті», «Жүректегі жазулар» атты жыр жинақтары, «Тыңда тоғысқан тағдырлар», «Қазақ елінің рәміздері», «Елтану әліппесі», «Ақыл-ой антологиясы», «Қазақ афоризмдері», «Даналық дидары» сынды туындылары бар. Еңбектері бірқатар шет тілдеріне тәржімеленді. Аудармашы ретінде әлемдік философиялық ой-пікірлерді қазақ тіліне тәржімеледі.
Конференцияда Қазақстан Президентінің тұңғыш баспасөз хатшысы Ербол Шаймерденовтің мәдениет, тіл және геральдика саласына сіңірген еңбектері ғана емес, нар тұлғаның ұлтжандылығы, адамгершілігі мен тұлғалық қасиеттерін айқындайтын естеліктер айтылды.
«Ербол Шаймерденов – ғалым, жақсы аудармашы болды. Хайдеггердің, Ремарк сынды тұлғалардың күрделі философиялық шығармаларын аударды. Мен Ербол бауырымның журналистік қырына арнайы тоқталғым келеді. 1987 жылдың басында бір жайсыздау оқиға болды. Республиканың Орталық комитетінде қызмет істейтін кезім. Партияның дүрілдеп тұрған кезі. «Социалистік Қазақстан» газеті «Труд» газетінде сыналды. Ал «Труд» – «Правдадан» кейінгі газет. Оның мәртебесі «Известиядан» да жоғары болатын. Сын «Социалистік Қазақстан» газетінің тілшісі Ербол Шаймерденовтің Ақмола облысының Қорғалжын ауданына қатысты мақаласы туралы. Авторы да оңай емес, КСРО Жоғарғы кеңесінің депутаты Наталья Геллерт. Содан кәдімгідей қиналып қалдық. Оның үстіне мен қазақ газет-журналдарының кураторымын. Маған да сөз тиді. Сөйтіп, басшылыққа жазба дайындап, комиссия құрып, тексеру керек деген ұсыныс айттық. Ізінше ұсыныс қабылданып, «Социалистік Қазақстаннан» Кеңесхан Зәкенов, облыстық газеттен бір жігіт, облыстық партия ұйымынан тағы біреу Целиноградқа жол тартты. Сөйтіп, Қорғалжынға барып, адамдармен сөйлесіп, мәселені жан-жақты саралап, бір аптадан кейін оралды. Комиссия Ербол Шаймерденовтің мақаласы әділ жазылған деген қорытындыға келді. Бұл сын мақала бізге абырой болды. «Социалистік Қазақстанның» әділдігі, мәселені жеріне жеткізіп зерттейтіндігі сынды баға беріліп, іс бітті. Мақаланың резонансы түптің түбінде газеттің, Ерекеңнің беделінің артуына көмектесті. Міне, осы бір мысалдың өзі оның нағыз жүйрік журналист екенін көрсетті. Ерболдың сауаттылығы, іске жауаптылығы сондай бір сын сағатта абыроймен алып шыққан еді», деді Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, қоғам қайраткері Сауытбек Абдрахманов.
Ал Елтаңба авторы Жандарбек Мәлібекұлы Ербол Шаймерденұлының айбынымыз асқақтаған шақта рәмiзтану саласының да тереңге тамыр тартуына қосқан үлесін ерекше атады.
«Бүкіл дүниежүзіндегі елтаңбаларды қарап, соған талдау жасағаны маған қатты ұнады. Шын мәнінде өте білімді, дәстүрімізді терең білетін жан еді. Мемлекеттік рәміздер осы Еркін Шаймерденов бар кезде қалыптасты. Ерекеңнің бұл еңбегі өз алдына зерттеуге тұрарлық жұмыс», деді Жандарбек Мәлібекұлы.
Басқосуда академик, қаламгер Бауыржан Омаров ақынның сан қырлы, адал, қаламгер әрі қайраткер болғанын сөз етті.
«Жазған еңбектері оқылды, әдеби ортада публицистикалық салада, жалпы шығармашылық жолда жақсы мойындалды. Өзінің бағасын тиісті деңгейде алған қаламгер, оған талас жоқ. Ербол Шаймерденұлы қаламгерліктен қайраткерлікке дейін биікке көтерілді. Сол қайраткерлік деген көп қаламгердің маңдайына біте бермейтін абыройлы мәртебені ұстап тұрды. Соған дақ түсірмей, өмірден өтті», дейді ол.
Ербол Шаймерденұлы көп жылдар Тіл комитетінің төрағасы ретінде мемлекеттік тілдің мерейі үстем болуына қажыр-қайратын жұмсады. Өз кезегінде «Қазақ газеттері» серіктестігінің бас директоры, академик Дихан Қамзабекұлы сол жылдары қоғам қайраткерінің абыройлы қызмет еткенін айтты.
«Ерекеңнің адамшылығы, мәдениеті, білімділігі, көп оқығандығы, сауаты көрінетін. Жауапкершілігі жоғары үлкен қызметтер атқарды, соның өзінде қарапайымдылығы парасатын да, білім-білігін де арттырғанын байқайтынбыз. Тіл комитетінің көп іс-шарасы жоғары оқу орындары арқылы жүзеге асатын. Ғылыми орта, студенттер бар деген секілді. Ерекең осының барлығын жүйелі шешкенін Еуразия ұлттық университетінде жүріп көзіміз жетті. Хабарласып, мәселені талқылап, ғалымдардың әр сөзіне құлақ асатын. Бұл оның зиялылар ортасында биіктігін, абыройын көтерді», деді ғалым.
Ғылыми-танымдық басқосуда Е.Шаймерденовтің рухани інісі, Ғылым және жоғары білім министрлігі Тіл саясаты комитетінің төрағасы Ербол Тілешов адалдық, парасаттылық ақында ғана емес, отбасындағы ұстанатын қасиет екенін сөз етті.
«Ераға бір күні мені шақырып алып, екеуміз бір тақырыптық афоризмдер жинағын құрастырайық деді. Бірінші тілді құрастырайық, сырты қызыл болсын, өйткені қызыл тіл. Екінші Отан туралы құрастырайық, сырты көк болсын. Өйткені біздің туымыздың түсі көк. Одан кейін жасыл кітап құрастырайық. Ол – имандылық. Махаббат, кейін табиғат, не керек, жеті кітап жоспарладық. Соның біреуін өзінің көзі көрді. Екіншісін түзеп берді. Сосын баспадан шығардық. Оған дейін сол екінші кітапты құрастырып, қолжазбаны Күләш апайыма бергенімде, сенбеді. Үйіне алып кетті. Кейін «Бұған Ерболдың еңбегі сіңді ме, жоқ па? Әлде сен бастап қойған соң, фамилиясын қоя салайын деп тұрсың ба?» деп сұрады. Кітапқа байланысты Ербол ағаның екі рет ескертуін алғанымды, ауырып қалған соң, тек дизайнын ғана келісе алмай кеткенімді айтып ағымнан жарылдым. Бұдан Күләш апайдың да біреудің еңбегін пайдаланбайтынын, бойларындағы парасаттылықты, отбасылық адалдықты байқадым. Алғысөзді жаздым. Сөйтіп, екі кітап шықты. Жеті кітаптың бәрі де екі тіркестен тұрсын деп армандады. Алайда толық іске аспады. Бірақ кітаптары арқылы, тағылымды ғұмыры арқылы, жарқын бейнесі арқылы жүрегімізде жарқырай береді», деді Ербол Тілешов.
Конференцияда жазушылар Марат Мәжитов, Алтыншаш Жағанова, Роза Мұқанова, қоғам қайраткері Оразкүл Асанғазы, тағы басқалар сөйлеген сөздерінде қаламгерліктен қайраткерлікке жеткен тұлға туралы орамды ойларымен бөлісті.
Конференция аясында «Мәңгілік мұра»: Елтаным» атты кітап көрмесі ұйымдастырылып, «Ербол Шаймерденұлы: Тұлға» деректі фильмі көрсетілді. Іс-шара Мәдениет және ақпарат министрлігі Архив, құжаттама және кітап ісі комитетінің ұйымдастыруымен өтті.