Барлық бастамалар қатаң бақылауда

Бүгінде еліміздің барлық өңірінде «Нұрлы Жол», «Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020», «Бизнестің жол картасы» сынды мемлекеттік бағдарламалар аясында көптеген ірі жобалар қолға алынып, қарқынды жұмыс жүргізілу­де. Индустриялық аймақтар құрылып, игі істер бастау алды. Елбасы бұл бастамалардың жемісті жүзеге асуын және бөлін­ген қаражаттың тиімді жұмсалуын бақылауды «Нұр Отан» пар­тиясына тапсырғаны белгілі. Кеше осы мақсатта партия Төрағасының бірінші орынбасары Алматы облысына барды. Сапар аясында Мұхтар Құл-Мұхаммед облыс әкімі Амандық Баталовпен бірге бірқатар әлеуметтік маңызы бар нысандарды аралады. Сонымен қатар, жергілікті фермерлермен кездесіп, алдағы егін орағы маусымына дайындықты пысықтады. Одан бөлек, партияның облыстағы активінің қатысуымен жиын өткізді. М.Құл-Мұхаммед өз сапарын Жетісу өңіріндегі жетекші ша­руа қожалықтарының бірі – «Хиль­ни­ченко и К» коммандиттік серік­тес­ті­гінің егіс алқабын аралаудан бастады. Шаруашылық басшысы «Құрмет» орденінің иегері Виктор Хильниченконың сөзіне қарағанда, серіктестік – 567 шаруашылықтың басын қосып отырған ірі қожалық. Иелігіндегі 39 мың га жердің 37 мыңын ауыл шаруашылығы мақсатында пайдаланатын шаруашылықта бүгінде 123 бірлік техника бар. Олардың басым бөлігі неміс техникасы екенін айрықша атап өткен жөн. Қант қызылшасын өсіруге ерекше ден қойған шаруашылық биыл 333 га жерге аталған көкөніс түрін еккен. Бұл жөнінде В.Хильниченко: «Жетісу – еліміздегі қант қызыл­шасымен аты шыққан өңірлердің бірегейі. Бұл шаруа­шылықпен біздің аталарымыз айналысқан. Алайда, ауыл шаруа­шылығын реформалау үдерісі кезінде аталған саланың дамуы кенжелеп қалғаны баршамызға мәлім. Елбасы осы мәселеге дер кезінде көңіл бөліп, тиісті шара қолданды. Соның арқасында қант қызылшасын өндіру ісі қайта жандана бастады. Былтыр біз 180 га жерге қызылша ексек, биыл ол көрсеткішті екі есеге жуық арттырдық. Осы ретте облыс тарапынан да айтарлықтай қолдау көрсетіліп отырғанын атап өткім келеді. Нақты айтқанда, об­лыстық бюджеттен техника сатып алу үшін 1 млрд теңге бөлініп, жұ­мыстың қарқынды жүргізілуі­не үлкен ықпалын тигізді. Осындай қолдаудың арқасында біздің шаруашылықтың өнімі жылдан жылға көбейіп келеді. Егер осы жол­­дан жаңылмасақ, алдағы уа­қытта Алматы облысы қант қы­зыл­шасымен-ақ біраз биікті ба­ғын­дырады деп үміттенемін», – деді. Бүгінде ғылым мен техни­каның игілігін көріп отырған «Хиль­ниченко и К» қожалығы неміс ком­байнының үшінші буыны­мен жабдықталған екен. Нәти­жесінде жұмыстың сапасы мен жылдамдығы артқан. Мұн­дай комбайндардың басты артықшылығы, «Камаз» жүк көлігін тіркемесімен бірге 4-ақ минутта толтырады. Қызылшаны жинап қана қоймай, оны автоматты түрде тазалап, сұрыптайтын неміс комбайны 300 адамның немесе 9 техника бірлігінің жұ­мы­сын бір өзі атқарады екен. Об­лыс басшысы А.Баталовтың ай­туынша, өткен жылы осындай 24 заманауи техника сатып алын­ған. Сондай-ақ, өнімді өткізу мәселесі де жүйелі шешімін тау­ып, шаруалардың табыс көзі ай­тарлықтай тұрақтанған. Сонымен қатар, кәсіпкер В.Хильниченко бүгінде еліміз­де шаруаларға өз кәсібін дөң­ге­­ле­тіп әкету үшін барлық жағдай жасалғанына тоқталды. «Бері­летін әртүрлі субсидиялар, тех­никаларды лизингке алу, арзан­да­тылған жанармай және тағы басқа да жеңілдіктер біз сияқты диқандардың ынта-жігерін оятады. Осының бәрін мүмкіндігінше тиімді пайдалана білген адамның жұмысы да жүреді, табысы да мол болады. Ал жерді алып қой­ып, оны құр ұстап отыру, кері­сін­ше, құрдымға апарады. Бұрын мың­даған гектар жері бар адам бай болып саналатын. Ал бүгінде қан­ша жерің болса да оны тиімді пай­далаңбасаң, баймын деп ай­та алмайсың. Сондықтан ерін­бей еңбек ету керек», – деді серік­тестік басшысы. Өз кезегінде Мұхтар Абрарұлы да Алматы облысы бұрын­нан қант қызылшасы, жүгері, соя сияқты өнімдерді өндіру жө­ні­нен республикада көш басында бол­ғанын айтып: «Кеңес заманында бұл өңірде қант қызылшасын өндейтін бес үлкен зауыт болды. Атап айтқанда, Көксу, Ақсу, Боралдай, Қарабұлақ және Ала­көлдегі зауыттар. Кейін бұл сала айтарлықтай тұралап қалды. Сондықтан Елбасымыз Алматы об­лысына келген әр сапарында осы өңірде қант қызылшасын өн­діру көлемін арттыру жөнінде бір­неше рет тапсырма берді. Нә­ти­жесінде Жетісу жеріндегі 6 ау­данда қант қызылшасы өсіріле бас­тады. Өткен жылы 120 мың то­нна қызылша өңделіп, одан 10 мың тоннадан астам та­за қант алынған. Ал биылдың өзінде бұл көрсеткіш екі есеге дейін ұл­ғайып, 240 мың тоннаға же­теді деп күтілуде. Қантқа деген сұраныстың қандай екенін, жыл өткен сайын оның бағасының өсіп жатқанын ескерсек, бұл кәсіп­тің келешегі зор деуге толық негіз бар. Сондықтан Алматы облы­сын­да қант қызылшасын өсіру, оны өңдеу өңірге де пайдалы, оны­мен айналысатын фермер­лер­ге де тиімді. Сондай-ақ, облыс­тың ауыл шаруашылығы мен эко­но­микасының қарқынды да­муына да өте көп септігін тигізеді. Одан бөлек, бұл өңірде жүге­рі, соя өн­дірісі де тұрақты дамып келеді. Алматы апортының да бо­ла­шағы жарқын. Бір сөзбен айт­қанда, Ел­басының тапсырмасы жай орын­­далып қана қоймай, ауыл хал­қы­ның тұрмысы мен өңір­дің дамуына өз пайдасын тигі­зуде», – деді. Сонымен қатар, партия Төр­а­ға­сының бірінші орынбасары Ел­басына қант қызылшасы жат емес екеніне де назар аударып: «Пре­­зидентіміздің бұл салаға ерек­ше мән беруінің тағы бір себе­­бі ретінде өзінің де осы іспен шұ­ғыл­­данғанын айтуға болады. Яғни, Мемлекет басшысы бала күнін­­де қант қызылшасын жинап, ата-ана­­сына көмектескен. Бұл туралы «Ба­лалық шағымның аспаны» атты фильмде көрсетіледі», – деді. Өңірдегі қант қызылшасын өн­діру ісінің қаншалықты ал­ға жылжығанын мына көрсет­кіш­тер­ден де анық аңғаруға болады. Мә­селен, 2014 жылы облыста 30 мың тонна қант қызылшасы жиналған. Өткен жылы өнім көлемі 120 мың тоннаға жетсе, биыл 240 мың тонна болмақ. Қазіргідей экономикалық дағдарыс кезінде 4-5 пайыздық өсімнің өзі жоғары көрсеткіш болып саналатынын ескерсек, аз ғана уақыттың ішінде бірнеше есе артық өнім алу – ғажап жетістік екені сөзсіз. «Хильниченко и К» қожалығы егіншілікпен қатар, мал шаруа­шы­лығын да қатар дамытып отыр­ғанын айта кетейік. Серіктес­тік директорының орынбасары Вик­тор Романенконың сөзіне қара­ғанда, қазіргі таңда шаруашы­лықта 2300 ірі қара мал, 500 жылқы және 10 мың қой-ешкі бар. Жалпы, ауыл шаруашылығы Алматы облысы үшін негізгі табыс көзі болып табылатыны бел­гілі. Соған орай қазіргі таңда өңір­де ауылшаруашылық өнімдерін қайта өңдеу ісіне ерекше көңіл бөлінуде. Оның жарқын дәлелі ретінде 80 жылдан астам тарихы бар «Көксу қант зауытын» айтуға болады. Бүгінде ауқымды жаңғырту жұмыстары жүргізіліп жатқан кәсіпорынға М.Құл-Мұхаммед арнайы барды. Зауыт басшысы Алтынбек Абатовтың айтуынша, алдағы уақытта зауыт жалпы құны 420 млн теңгені құ­райтын қондырғылармен жаб­дық­талмақ. Соған орай өнім көлемін де арттыру көзделіп отыр. Кәсіпорын электр цехының басшысы Аймұханбет Сыды­қов­тың сөзіне сүйенсек, былтыр мем­лекет тарапынан бе­ріл­­­ген кө­мектің және инвес­тор тарту­дың арқасында зауыт күрделі жөндеуден өтіп, бірін­ші өнімін берген. Бүгінде 420 адамды жұмыспен қамтып отыр­ған өндіріс орны облыстың әлеу­меттік-экономикалық дамуына қомақты үлесін қосып келеді. Сонымен қатар, өңірде «Нұр­лы Жол» мемлекеттік бағдар­ламасын жүзеге асырудың да маңызы зор. Бұл бағдарлама ая­сында биыл Жетісу жеріне 36 млрд теңгеден астам қаржы бө­лінген. Қаражаттың басым бөлігі көлік дәлізін қа­лып­тас­тыруға жұм­салмақ. Қа­зір­дің өзінде «Нұрлы Жол» бағдарламасы бойынша «Алматы – Өс­кемен» бағы­тындағы автомобиль жолын қайта қалпына келтіру жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Аталған жол­дың 141 шақырымы облыс аумағынан өтеді. Алайда, нысан­ның құры­лы­сы ауа райына бай­ланысты жұмыс кестесінен бірнеше айға қалып келе жатыр. Осы мәселеге назар ау­дар­­ған М.Құл-Мұхаммед бұл іске жауапты «ҚазАвтоЖол» акцио­­нер­лік қоғамы Алматы об­лыс­тық фи­лиалының жетекшісі Ба­тыр Дадамұрзаевқа ескерту жа­сады. «Елбасының бар­лық бас­та­масы партияның қатаң бақы­лау­ында болады. Сондықтан бұл нысан да біздің қадағалауымызда. Егер жұмыс осылай жалғасатын болса, яғни жол белгіленген мерзімде пайдалануға берілмесе, тиісті орындарға хабарланаты­нын ескертемін», – деген Мұхтар Абрарұлы пар­тияның Алматы об­лыстық филиа­лының басшы­сы Ғалиасқар Сары­баевқа мемле­кеттік бағдар­ламалар бойынша жүзеге асырылып жатқан жобаларды бақылауда ұстауды тапсырды. Бұдан басқа партия Төраға­сы­ның бірінші орынбасары «Нұрлы Жол» бағдарламасының әлем бо­йынша баламасы жоқ еке­нін тілге тиек ете келіп: «Жаһандық дағ­да­рыс жағдайында осыншалық қо­мақты қаржы бөлу – ел көле­мінде өте ауқымды жобаларды іске асыруға мүмкіндік туғы­зады. Бұл бағдарламаны жүзеге асыру экономи­каның барлық саласында мультип­ли­ка­тив­тік нәтиже береді. Осы шағын ғана қашықтықтағы жолды жөндеудің өзінде 2100 адам еңбек етіп жүр. Енді ұзын­дығы мың шақырымға созылып жат­қан «Алматы – Өс­кемен» бағытындағы күре жолды салуға қанша еңбек күші тартылатынын есептей беріңіздер. Ал мұндай жол салу жұмыстары Қазақстан бойынша жүргізілуде. Бұл жерде мен қашықтығы 2 мың шақырым болатын Батыс Қытай – Батыс Қазақстан трансұлттық авто­магистралін есепке алып отырған жоқ­пын. Бүкіл Орталық Азия­дағы ірі жоба болып санала­тын бұл құ­рылыс биыл аяқталады деп жос­парлануда. Мемлекет осындай ау­қымды істерге қомақты қаржы бөліп отырғанда бақылау міндетті түрде болуы қажет», – деді. Партия Төрағасының бірінші орынбасары Талдықорған ин­дус­триялық аймағына да атбасын тіреп, ондағы жұмыс барысын өз көзімен көріп қайтты. Аумағы 590 гектардан асатын аймақтың инфрақұрылымына қазірдің өзінде 4 млрд теңгеден астам қаржы жұмсалған. Сондай-ақ, 11 кәсіпорын өз жұмысын бастағанын да атап өткен жөн. Жуырда құрылыс жұмыстары жүріп жатқан тағы 6 өндіріс орны іске қосылмақ. Қаланың дамуына тың сер­пін берген аймақтың жұмысы жөнінде М.Құл-Мұхаммед: «Нұрлы Жол» бағдарламасына 2015 жылы 700 млрд теңгеден астам қаржы бөлінсе, биыл бұл көрсеткіш 770 млрд теңгеге жетті. Ал келер жылға республикалық бюджеттен 2 млрд АҚШ доллары көлемінде қор сақталып отыр. Бөлінген қаржының біраз бөлігі Алматы облысы аумағында иге­рілу­де. Соның жарқын бір мысалы ретінде Қытаймен шекара­лас ай­мақта салынып жатқан Орта­лық Азиядағы ең ірі әрі бірегей «Қор­ғас – Шығыс қақпасы» құрғақ портын айтуға болады. Қазірдің өзінде оның құрылыс жұмысына 70 млрд теңгеден астам қаржы жұмсалған. Порт автокөлік және теміржолдар арқылы елімізді үш мұхитпен байланыстырады. Парсы шығанағы арқылы Үнді мұхитына, Батыс Қытай –Батыс Еуропа халықаралық күре жолы арқылы – Атлант мұхитына және Гуанчжоу арқылы Тынық мұхитына шығамыз. Мұның бәрі – өңірлерде индустриялық аймақтарды құрудың нәтижесі. Біз келіп тұрған Талдықорған аймағы соның бір жемісі. Бұл жерде салынып жатқан зауыттар неміс технологиясы бойынша майлы дақылдарды қайта өңдеумен айналысады. Уақыт өте келе өндіріс саны 70-ке жуық­тайды. Индустрия­ланды­ру­дың мемлекеттік бағдарламасы де­геніміз осы. Ал «Нұр Отан» пар­тиясы Ел­басы тапсырған осынау мін­дет­тердің орындалуын ұдайы ба­қылауда ұстайды», – деді. Бұдан басқа Қаратал өзенінің жағалауы, «Жастар» саябағы сынды шаһардың халық көп жиналатын қоғамдық орындарын аралаған партия Төрағасының бірінші орынбасары қаладағы оң өзгерістерге жоғары баға берді. Сапар соңында Мұхтар Құл-Мұ­хаммед жергілікті партия ак­тиві­мен кездесті. Онда «Қа­зақ­­стан-2050» Стратегиясы, «Нұрлы Жол» бағдар­ламасы, «100 нақ­ты қадам» Ұлт Жоспары және «Қазақ­стан-2021. Бірлік. Тұ­рақ­ты­лық. Жасампаздық» сайлауал­ды бағдарламасындағы басым ба­ғыт­тарды жүзеге асыру мәселе­лері сөз болды. Соны­мен қатар, партиялық жобалар, пар­тиялық кадрлық резерв, қо­ғамдық қабылдау және қоғам­дық-саяси ахуалға тұрақты мони­торинг жасау тетіктері де назардан тыс қалмады. Олардың әрқай­сысына нақты мысалдар келтіріліп, партияның облыстық филиалының жұмысы бағаланды. Сөз соңында өңірдегі игі іс­тер­дің қарқынды жүргізіліп жат­қанына көңілі толатынын жет­кізген М.Құл-Мұхаммед хал­қымыз үшін орны бөлек Же­тісу өңірінің тұрғындарын Тәуел­сіздіктің 25 жылдығымен құттық­тады. Сондай-ақ, қашан да елдің да­муында өлшеусіз үлестері бар талдықорғандықтарды осы ба­ғыттан таймай, Елбасының игі бастамаларын жүзеге асыруда «бір жеңнен қол, бір жаға­дан бас» шығарып әрекет етуге шақырды. Еламан ҚОҢЫР, журналист Алматы облысы