Әлемде жаппай үрдіске айналған урбанизация процесі көп мәселені бір-бірімен үйлестіре шешуді талап етеді. Бүгінде жер жүзі халықтарының тең жарымы шаһарларда тұрып жатыр. Мамандар 2050 жылға қарай бұл көрсеткіш 70 пайызға жетеді деп санайды. Сондықтан қала тұрмысын жоспарлау, бар нәрсені үнемдеу, ысырап пен шығынды азайту мәселесі күн тәртібіне шықты. Тұрған жері тап-тұйнақтай, экологиясы таза, тұрмысқа жайлы әрі үнемді мекен – әр адамның арманына айналған.
– «Ақылды қала» жобасының ең басты мақсаты – тұрғындардың өмір сапасын жақсарту, бәсекеге қабілетті ету. Ол үшін қаламыздың инфрақұрылымдарын жаңа заман талабына сай жаңғырту қажет, – деді Батыс Қазақстан облысының әкімі Алтай Көлгінов форумда сөз сөйлеп.
Рас, «ақылды қалаларда» жылуға кететін шығын өзгелермен салыстырғанда 30 пайыз аз жұмсалады, көшелерді жарықтандыруға кететін электр қуатының шығыны 60 пайыз үнемделеді, өзге де коммуналдық төлемдер 30 пайызға қысқарады екен. Сәуір туса да тәуір болмай, күнде қар жауып жатқан Орал қаласы тұрғындары үшін көгілдір отын, басқа да қуат ресурстарын үнемдеу өте қажет.
Алтай Сейдірұлының айтуынша, Орал қаласының «ақылын көбейтетін» бірнеше жоба қазірдің өзінде жүзеге аса бастаған.
– Біз «қауіпсіз қала» бағыты бойынша облыс орталығының ең маңызды аймақтарына бейнекамера орнатуға кірістік. Мемлекет пен жекеменшік әріптестігі негізінде жақында 200 бақылау камерасы және 40 жылдамдық өлшегіш камера қойылады. Одан бөлек облыс бюджеті есебінен 100 камера орнатылады. Аулалар мен көшелерді жарықтандыру да басты назарда, – дейді өңір басшысы.
Осы форумда белгілі болғандай, Орал қаласында көп кешікпей электронды пәтер иелері кооперативі пайда болуы мүмкін. Өйткені, жақында ғана тікелей эфирде облыс тұрғындарының сауалына жауап берген облыс әкіміне ПИК-тердің қызметіне наразы болған тұрғындардан көп шағым түскен.
– Біз ПИК жұмысын электронды форматқа көшіруіміз керек. Әлемнің дамыған елдерінің бәрінде де тұрғындар коммуналдық төлемдерді өз үйінде отырып-ақ жасай береді. Тұрғындар өздеріне қандай қызмет көрсетілгенін, ақы қайда жұмсалғанын, үйлерді жаңғырту, ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстары қалай жүретінін, басқа да коммуналдық мәселелерді анық көріп отыруы қажет, – дейді Алтай Көлгінов.
Бұл істе оралдықтарға финляндиялық «Бизнес Оулу» компаниясының директоры Джуха Ала-Мурсула көмектеспек.
– Сіздердегі «Ақылды қала» жобасымен танысып шықтық. Бұл жобаның түйінді тұстары бар, біз өзіміз жүріп өткен жол болғандықтан, қай жерден қателік кетуі мүмкіндігін көрсете аламыз, – дейді Джуха Ала-Мурсула.
Айта кету керек, «Smart City Uralsk» форумына тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, көлік қатынасы, қала құрылысы, қаланың әлеуметтік-мәдени кеңістігін ұлттық реңкті сақтай отырып жаңғырту мәселесінде ақыл-кеңес беріп, тәжірибесін ұсына алатын спикерлер шақырылған.
Қазбек ҚҰТТЫМҰРАТҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»
ОРАЛ
