Келіссөздерге, бұған дейін хабарлағанымыздай, Сирия үкіметінің, Сирия қарулы оппозициясының делегациясы, ұрыс іс-қимылдарын тоқтату режімінің кепіл мемлекеттері – Иран Ислам Республикасы, Ресей Федерациясы мен Түрік Республикасының делегациялары, Біріккен Ұлттар Ұйымы, Иордан Хашимиттік Корольдігі мен Америка Құрама Штаттарының жоғары деңгейлі өкілдері қатысты.
Екі күнге созылған кездесу барысында қол жеткізілген қорытындылар барлық тараптардың қатысуымен өткен пленарлық отырыста жасалды. Пленарлық отырыста сөз алған еліміздің Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірахманов Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей қатысуымен және толық қолдауымен басталған Астана процесі Женева келіссөздерін мазмұндық жағынан толықтыратын маңызды алаңға айналғанын атап өтті.
«3 наурызда Астана процесінің үшінші раунды өткеннен бергі уақыт ішінде Сирияда бірқатар қайғылы оқиға орын алды, Сириядағы ахуалға қысым күшейді. Сонымен қатар, Астана процесінің де рөлі айтарлықтай өсті. Сириядағы ахуалдың одан әрі ушығуы тараптардың ешқайсысының мүддесіне сай келмейді. Қазіргі таңда, ең бірінші кезекте атысты тоқтату режімін сақтау, Астанада қол жеткізілген келісімдерді жүзеге асыру өте маңызды деп санаймыз. Осы жолы келіссөздердің төртінші раундына барлық кепіл мемлекеттердің және барлық мүдделі тараптардың жоғары деңгейдегі жауапты тұлғалары қатысқанын атап өткім келеді», – деді министр.
Қайрат Әбдірахманов айтып өткендей, Астана процесінің басты әрі жалғыз мақсаты – атыс қимылдарын тоқтату режімін қолдау әрі нығайту арқылы Сирияда қантөгісті тоқтату болып табылады.
Халықаралық келіссөздер барысында Сириядағы зорлық-зомбылықты тоқтату, бірлік пен аумақтық біртұтастықты сақтау, сондай-ақ, жанжалды саяси реттеуге бағытталған «Сириядағы жанжалды тежеу аймақтарын құру туралы меморандумға» кепілгер-мемлекеттердің қол қоюы кездесудің басты нәтижесі болды.
Қол қойылған құжатта Идлиб провинциясын және Латакия, Хама, Алеппо провинцияларының бір бөлігін, Гутаның шығысын төрт қауіпсіздік аймақтары шегінде даулас тараптар арасында ұрыс іс-қимылдарын тоқтату, авиациямен қоса, барлық қару түрлерін пайдалануға тыйым салу міндеттілігі, гуманитарлық көмек пен дәрі-дәрмектер жеткізу қамтамасыз етілетіндігі, халық қажеттіліктері үшін негізгі инфрақұрылымды қалпына келтіру мен босқындардың еркін және қауіпсіз қайта оралуы, тағы басқа жұмыстар үшін жағдай жасалатындығы белгіленген.
Астанадағы кездесуде қатысушылар күшпен ұсталып отырған адамдармен алмасу жөніндегі жұмыс тобын құру мәселелерін қарастырып, тиісті құжаттың жобасын талқылады. Кепілгер-мемлекеттер Сирияның егемендігі, тәуелсіздігі, бірлігі мен аумақтық біртұтастығына өздерінің бейіл екендіктерін, сонымен қатар, мәселені саяси жолмен ғана шешу мүмкін екендігіне сенімдерін растады.
Сондай-ақ, Астанада Сирия бойынша халықаралық кездесудің ұйымдастырылуына байланысты келіссөздерге қатысушылар Қазақстан Президенті Н.Назарбаевқа және еліміздің Үкіметіне өз ризашылықтарын білдірді. Қайрат Әбдірахманов атап өткендей, Астана мүдделі тараптардың баршасы өздерінің көзқарасын, ұстанымын кең аудиторияға жеткізе алатын платформа ретіндегі тиімділігі мен өзектілігін дәлелдеді. Елордадағы маңызды форумға қатысқан кепіл мемлекеттердің өкілдері Сирия мәселелерін реттеу жөніндегі кезекті кездесу өтетін мерзімнің межесін белгілегені де осының бір көрінісі деуге болады.
Кездесу қорытындысы бойынша, келіссөздер жұмысына қатысқан барлық тараптар жоғары деңгейдегі келесі кездесуді 2017 жылғы шілде айының ортасында Астанада және оған дейінгі екі апталық мерзімде сарапшылар деңгейіндегі алдын ала консультацияларды Анкарада өткізу туралы шешім қабылдады.
Сыртқы істер министрлігі хабарлағандай, Қазақстан тарапы Сирия бойынша Астанада өткен төртінші халықаралық кездесудің қорытындыларын Сирияда бейбітшілік орнату жолындағы кезекті сапалы қадам ретінде бағалап, барлық тараптарды бүкіл келісімді орындауға шақырды және жанжалды саяси реттеудің әртүрлі жолдарын іздестіру бағытындағы халықаралық күш-жігерге, оның ішінде, БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде, өз үлесін одан әрі қосуды жалғастыруға әзір екенін атап көрсетті.
Арнұр АСҚАР,
«Егемен Қазақстан»
