Сөйлеген сөз, жүріс-тұрысынан тазалық, адалдық, адамгершілік, кісілік лебі есіп тұратын Әнуардың өзі емес, алмастай жарқыраған актерлік қырымен көбірек таныс, сырлас, мұңдас болып ек десек жарасқандай. Қай рөл, қай кейіпкер болмасын, шынайы сомдап, көрерменді бірден баурайтын, есте қалатын. Айттық қой, қайран да қайран Әнуарды театрға алғаш келген шағынан бастап, бақиға озғанға дейін білуші едік деп. Әрине бұл аралықта жеке өзі жөнінде де, ол қатысқан спектакльдер туралы да журналда сан рет жазылды. Белгілі театр сыншылары Б.Құндақбаев, Ә.Сығайдың қаламына алдымен Әнуар ілігетін. «Әй, шіркін, несін айтасың, талант қой, кескін қандай, келбет қандай, ой-түсінік, пайым қандай, қай жағынан да кесек, ірі» дейтін екеуі де. Әнуар хақында өзге де басылым беттерінде аз айтылмайтын. Әсіресе классик жазушы Дулат Исабековтің повесі бойынша түсірілген «Гауһартас» фильмі экранға шыққан кездегі әспетті айтсайшы. Ғарышқа бір-ақ шығармады ма? Солай!
Ашық айтқанымызды құдай кешірер, өкінішке қарай, әжептәуір атағы бар сахна саңлақтарының бәрі бірдей оқып-тоқи бермейтінін кеше де, бүгін де көріп, біліп, байқап жүретініміз жалған емес. Өз басым егер бірдеңе білсем, біздің редакцияға келіп жүретін Әнуар әсте де олай емес сияқты еді. Сондықтан болар негізгі мамандығы актер, белгілі сыншы, профессор, эстет жазушы Әшірбек Сығайдың оны үнемі жанына ертіп, той-томалақтарына шақырып, қасынан қалдырмай жүретіні. Қым-қуыт өкініш-наланың қайбірі есте тұрады, алайда бұл фәниден кім-кімге де жақсылық ойлаумен өткен сол Әшірбектің балдақпен жүретін халге жеткен Әнуарға қалай жаны ашып, шыр-пыр болғаны енді, Қайсар Әлімнің «Егемен Қазақстанда» жарық көрген «Сағынсаңдар мені, театрға барарсыңдар...» деген (27.03.18) эссесін оқыған соң ойға оралады-ау, қайтерсің. Қайсарға бәрекелді! Газетке мың алғыс!
Қайсар Әлімнің айтуынша, Әнуар Боранбаевтың бақилық болғанына жиырма жылға таяпты... Әнуардың елі елгезек екен. Туған жеріндегі орта мектепке атын беріп, алдына ескерткішін қойыпты... Арқалық қаласында актердің кинотеатры бар екен. Қалың жұртшылық, радио, телевидение, ақпарат құралдары Әнуар жайлы жиі әңгімелеп, бір сәт те ұмытпайды екен. Әнуардың көзін көріп, өнерін тамашалаған пенде ретінде бұлар үшін рахмет дейміз. Ел-жұрт екенсіңдер, өркендерің өсе берсін. Қай нәрсе де нұсқау-бұйрық, науқаншылық емес, халықтың ыстық ықылас-пейілімен жүзеге асқанға не жетсін. Қайсар Әлімнің эссесінен осындай түйін аңғарылды. Ал, менің есіме...
Ол да бүкіл ғұмыры Әуезов атындағы театрда өткен Қазақстанның халық әртісі, консерваторияны Әшірбек Сығаймен бір курста оқып бітірген жан досы, аса дарынды, белгілі актер Әшірәлі Кенжеев түсіп отыр еріксіз. Қарапайым, елгезек, алғыр, өткір, дарынды, қарымды, «Халық әртісінен» басқа да атақ-марапаттары аз емес, елу жастан сәл асқанда о дүниелік болған қайран Әшірәлі! Екеуміз бір топырақ, бір ауыл, яғни Сарыағашқа үш рет қосылып, биыл тағы да қайта бөлінетіні ресми жария етілген Келес ауданынан едік. Әне, сол Әшірәлінің атында әлі күнге шекті жартымды дәнеңе жоқ. Бұрынғы Келес ауданының орталығы – Абай ауылындағы Мәдениет үйіне есімі беріледі дегелі он жылдан асты, сен салар да мен салардың әсерінен шу да жіптей созылуда (дәл бүгін берілмесе, кеше солай болатын).
Бір Әшірәлі Кенжеев емес, бұрын-соңды Келес ауданынан шыққан тұлғалар аз емес, баршылық, шүкір. Медицина саласынан тұңғыш ғылым докторы, профессор, Отан соғысының ардагері Әмір Алданазаров, Шығыс тілдерінен ғылым докторы, профессор, жазушы, Талдықорғандағы университеттің алғашқы ректоры, Оқу министрінің орынбасары, ҚазҰУ-де проректор болған Лениншіл Рүстемов, жазушы-ғалым, профессор Немат Келімбетов, Семей, Тараз қалаларында ректор, Алматы технология университетінде декан болған профессор Болат Төлегенов, Келестен түлеп ұшқан тұңғыш кәсіби мүсінші Рысбек Ахметов – бүгінде барлығы марқұм. Лениншіл мен Болат атамекендегі жер қойнында, қалғандары Алматының Кеңсайында мәңгі ұйқыда. Ешбірінің атында есте сақтарлық ештеңе жоқ. Немат Келімбетовтің атында оқу кабинеті, тұрған үйіндегі ескерткіш-тақта, Рысбек Ахметов атындағы туған қызы Эльмира өз күшімен ашқан мемориалды музей-үй демесе. Олар аз, әрине. Бұл жерде әңгіме біреу-міреуді жазғыру, кінәлау, күстәналау, бірі келіп, бірі кетіп жататын басшылар, не ішкенге мәз, жегенге тоқ пысықайларда емес, азаматтық ар-намыс, ел-жұрттық қасиет, парыз, көргендік, білгендікте боп тұр, ағайын. Бір тәубе, бір өкініш сырын қаперде ұстау жөн.
Зәкір АСАБАЕВ,
Сарыағаш ауданының құрметті азаматы
