Солай дей тұрсақ та Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия мен Ақтөбе облысының әкімдігі бірлесіп ұйымдастырған республикалық әкелер форумы жұртшылықтың үлкен ықыласын туғызғанын айтқан жөн.
Бүгінгі қазақстандық қоғамды, соның ішінде отбасылық қарым-қатынастар аясында әкенің рөлі мен мәртебесі өз деңгейіне сәйкес келе ала ма? Балаларға тәрбие беру ісінде әкелердің рөлі мен тигізетін ықпалы төмендеп бара жатқан жоқ па? Аталған форумның қызметі қазіргі кезде көптеген қоғам мүшелерін алаңдатып жүрген осындай сауалдарға толыққанды жауап қайтаруымен құнды болды деуге толық негіз бар. Халқымызда «Әке – асқар тау» деген ұғым мен «Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» деген нақыл сөз бар. Бұл халықтық қағида әкеден ауысқан қасиет пен әке арқылы берілген үлгі-өнегенің бөлек, айрықша екенін көрсетеді.
Өйткені әке – отбасының тірегі. Оның басты қамқоршысы мен асыраушысы. Рас, зайыбы мен туған ұл-қыздарын ешкімнен кем қылмау, тарықтырмау ниетімен көп жағдайларда түзде жүріп, бала тәрбиесінен шеткері қалған әкелер де аз емес. Мұндай жағдайда отбасындағы ана тәрбиесінің ықпалы басымырақ түседі. Қалай дегенде де бір отбасынан өрбіген перзенттер ер-азаматқа тән ерік-жігердің молдығы, дербес шешім қабылдай алу, өз елі мен жерін шексіз сүйіп, оны қорғауға әзір болу секілді қасиеттерді бойларына сіңіре білсе, бұл тұтастай қазақстандық қоғам үшін де құнды демекпіз.
Талас жоқ, әке деген ардақты ат. Әкенің отбасы алдындағы жауапкершілігі қай кезде де жоғары. Әттең, шіркін не керек, осындай жауапкершілікті сезінбей, отбасынан айырылып, өзінің туған перзенттеріне алимент төлеуден қашқақтап жүргендер де кездеседі. Мұндайларды әке деуге де ауыз бара бермейді. Қане, жақсылап ойланып, тереңге бір көз жүгіртіп көрейікші. Әке дегеніміз кім? Бұған әркім әртүрлі сипатта жауаптар қайтаруы мүмкін. Дегенмен республикалық форумда әкенің мәртебесіне қатысты орамды ойды Мәжіліс депутаты Бақытбек Смағұл айтты. Ол өз сөзінде әке болу – қоғамның рухани жаңғыруындағы маңызды әлеуметтік институт деген түйін жасады.
Қазіргі кезде жас жеткіншектердің бойында отаншылдық пен қазақстандық патриотизм сезімін қалыптастыра білудің маңызы жоғары. Түптей келгенде, мұның өзі отбасы тәрбиесіндегі басым бағыттардың біріне айналуға тиіс. Айтайын дегеніміз, дәл осы тұста әкенің атқаратын орны жоғары екеніне ешкім талас туғыза алмайды. Қазіргі кезде дәл осы рөлді одан әрі күшейту қажеттілігі де айқын көрінуде.
Қысқасы, қазіргі кезде әке ықпалын алға ұстайтын, оны тұтастай отбасылық тәрбиемен ұштастырып, үйлестіре алатын әкелер институтының мәртебесін көтеретін кез келген секілді. Бүгінде елімізде әкелердің қоғамдық қозғалысы да жанданып келеді. Осы орайда форумда «Қазақстан әкелер одағы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Қуаныш Жұматаев пен Білім және ғылым министрлігі Балалардың құқықтарын қорғау комитетінің төрағасы Нұрбек Оршубеков және «Балбала» өндірістік сауда компаниясы кеңесінің төрағасы Қыдырәлі Болманов балаларын белгілі бір мамандық алуына ықпал жасап, еңбекке баулу және белгілі бір кәсіпке икемдей білу ісі әкелердің төл парызы екенін атап көрсетті. Форумда сөз алған шешендер әке тәрбиесін көрмеген бала жалтақ, жігерсіз әрі жаутаңкөз болып өсетінін мәлімдеді. Осы көріністер орын алмау үшін қоғамды тиісті факторларды орнықтыру қажеттілігіне тоқталды. Әрі олар жалпы білім беретін бүгінгі республика мектептерінде ер мұғалімдердің үлесі аз, тіпті мүлдем жоққа тән екені жөнінде мәселе көтеріп, осы олқылықтың орнын толтыру үшін педагогикалық мамандықтарға гранттар бөлу кезінде ер балалардың үлесін өсіру жөніндегі ұсыныстарын жеткізді.
Форумда Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық комиссия төрағасының орынбасары Ләззат Сүлеймен отбасылық қарым-қатынастар институтын дамыту мемлекетімізде белгіленген әлеуметтік саясаттың басым бағыттарының бірі екенін жеткізді. Бұл бағытта дәстүрге айналған «Мерейлі отбасы» байқауын өткізудің маңызы жоғары. Республикалық әкелер форумын өткізудегі басты мақсат та отбасылық институттың кем-кетігін түгендеу. Осылайша, елімізде үшінші рет өнегелі әкелердің басын қосқан алқалы жиын үлкен пікір алмасу алаңына айналып келеді, деді ол.
Түйіп айтқанда, Ақтөбеде өткен әкелер форумының басты арқауы әкелер қозғалысын дамыту жөніндегі шараларды тереңдете түсуге қозғау сала алуымен айқындалады. Бұл жөнінде форумда арнайы қарар қабылданғаны осы пікіріміздің айғағы. Аталған құжатқа сәйкес «Әкелер кеңесі» қоғамдық бірлестігі аясында атқарылатын істердің ауқымы өсе түсуге тиіс. Алдағы уақытта аталған құрылымның бөлімшелері еліміздің барлық өңірінде ашылады деп күтілуде. тағы бір айта кетерлігі, үлгісі мол, ойы орнықты, пікірі байыпты әкелерге ұлттық комиссия атынан Алғыс хаттар табыс етілуі оларды моральдық тұрғыдан қолдаудың бір көрінісі болғаны анық.
Темір ҚҰСАЙЫН,
«Егемен Қазақстан»
АҚТӨБЕ
